Đây là cơ chế xử lý mới mà Ngân hàng Nhà nước đưa ra nhằm giảm tốc độ và tỷ trọng tín dụng đối với lĩnh vực phi sản xuất trong thời gian tới.

Ngày 1/3, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước ban hành Chỉ thị số 01/CT-NHNN về việc thực hiện giải pháp tiền tệ và hoạt động ngân hàng nhằm kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội.

Mục tiêu đặt ra của chỉ thị này là trong năm 2011, thực hiện chính sách tiền tệ chặt chẽ và thận trọng, kiểm soát tốc độ tăng tín dụng dưới 20% và tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán khoảng 15%-16%; lãi suất và tỷ giá ở mức hợp lý.

Chỉ thị đưa ra loạt yêu cầu đối với các tổ chức tín dụng thực hiện ngay từ thời điểm này, trong đó nổi bật là sự kiên quyết trong việc giảm tốc độ tăng trưởng tín dụng, cũng như tỷ trọng tín dụng đối với lĩnh vực phi sản xuất.

Cụ thể, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các tổ chức tín dụng xây dựng và thực hiện kế hoạch kinh doanh năm 2011 phù hợp với mục tiêu tốc độ tăng tín dụng dưới 20%, các giải pháp điều hành chính sách tiền tệ và chính sách kinh tế vĩ mô khác của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; thực hiện đúng quy định của pháp luật về tiền tệ, tín dụng, ngoại hối và hoạt động ngân hàng.

Trường hợp xây dựng kế hoạch tốc độ tăng trưởng tín dụng vượt 20%, tổ chức tín dụng phải báo cáo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam để xem xét trên cơ sở việc đảm bảo tỷ lệ an toàn hoạt động kinh doanh của tổ chức tín dụng và mức độ ảnh hưởng đến tốc độ tăng tín dụng của hệ thống tổ chức tín dụng.

Các tổ chức tín dụng phải kiểm soát tốc độ tăng trưởng tín dụng, đồng thời điều chỉnh mạnh cơ cấu và nâng cao chất lượng tín dụng. Cụ thể, tốc độ và tỷ trọng dư nợ cho vay lĩnh vực phi sản xuất phải giảm so với năm 2010, nhất là lĩnh vực bất động sản, chứng khoán. Đến 30/6/2011, tỷ trọng dư nợ cho vay lĩnh vực phi sản xuất so với tổng dư nợ tối đa là 22% và đến 31/12/2011, tỷ trọng này tối đa là 16%.

Trường hợp tổ chức tín dụng chưa thực hiện được tỷ trọng trên theo lộ trình, Ngân hàng Nhà nước sẽ áp dụng tỷ lệ dự trữ bắt buộc gấp hai (2) lần so với tỷ lệ dự trữ bắt buộc chung đối với tổ chức tín dụng và biện pháp hạn chế phạm vi hoạt động kinh doanh trong 6 tháng cuối năm 2011 và năm 2012.

Đến 30/6/2011, nếu tốc độ tăng tín dụng có thể vượt mục tiêu theo Nghị quyết số 11/NQ-CP, Ngân hàng Nhà nước sẽ áp dụng các biện pháp cần thiết, phù hợp với quy định của pháp luật để kiểm soát tín dụng.

Ngược lại, Ngân hàng Nhà nước cho biết sẽ sử dụng một phần tiền cung ứng theo kế hoạch năm 2011 để tái cấp vốn cho tổ chức tín dụng có đề án cho vay theo cơ chế tín dụng thông thường đối với khu vực nông nghiệp, nông thôn, xuất khẩu, công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước cũng yêu cầu các tổ chức tín dụng cho vay bằng ngoại tệ theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo khả năng thu hồi nợ vay bằng ngoại tệ; hạn chế cho vay nhập khẩu hàng hóa thuộc danh mục các mặt hàng nhập khẩu không thiết yếu, hàng tiêu dùng không khuyến khích nhập khẩu do Bộ Công Thương ban hành.

Hoạt động huy động và cho vay bằng vàng tiếp tục thực hiện theo quy định tại Thông tư số 22/2010/TT-NHNN ngày 29/10/2010; giảm mạnh huy động và cho vay bằng vàng, phù hợp với chủ trương của Ngân hàng Nhà nước là tiếp tục hạn chế việc huy động và cho vay bằng vàng của tổ chức tín dụng trong thời gian tới.

Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ ban hành quy định về mua trái phiếu doanh nghiệp của các tổ chức tín dụng. Số dư nợ mua trái phiếu của doanh nghiệp theo đó được tính vào tỷ lệ tăng trưởng tín dụng và các tỷ lệ an toàn hoạt động kinh doanh của tổ chức tín dụng.

Ngoài ra, Chỉ thị 01 tiếp tục khẳng định chủ trương quản lý thị trường ngoại hối, thị trường vàng theo hướng chặt chẽ trong thời gian tới, như thông điệp được đưa ra cuối tuần qua.