Xử lý nghiêm nhiều vụ án về tham nhũng, lãng phí, tiêu cực

Chiều 20/10, tiếp tục kỳ họp thứ 10, Quốc hội nghe báo cáo tóm tắt về kết quả công tác của các tòa án trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV; báo cáo tóm tắt công tác của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao nhiệm kỳ 2021-2026…

CHẤT LƯỢNG GIẢI QUYẾT, XÉT XỬ ĐƯỢC BẢO ĐẢM

Báo cáo trước Quốc hội, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Lê Minh Trí cho biết trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, các tòa án đã thụ lý 2.751.104 vụ việc, đã giải quyết được 2.686.104 vụ việc, đạt tỷ lệ 97,64%. So với nhiệm kỳ trước, thụ lý tăng 317.473 vụ việc, đã giải quyết tăng 310.121 vụ việc.

Chỉ tính riêng năm 2025, các tòa án đã thụ lý 683.341 vụ việc, đã giải quyết, xét xử được 618.341 vụ việc, đạt tỷ lệ 90,49%, cao hơn năm trước 0,77% (so với năm 2024, số vụ việc thụ lý tăng 30.259 vụ việc, đã giải quyết, xét xử tăng 32.409 vụ việc).

Tỷ lệ giải quyết các loại vụ việc năm sau đạt cao hơn năm trước và đều vượt chỉ tiêu theo Nghị quyết của Quốc hội. Chất lượng giải quyết, xét xử tiếp tục được bảo đảm và có nhiều tiến bộ. Tỷ lệ các bản án, quyết định bị hủy, sửa do nguyên nhân chủ quan hàng năm đều thấp hơn chỉ tiêu mà Nghị quyết của Quốc hội đề ra.

Theo Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, việc xét xử các vụ án hình sự bảo đảm nghiêm minh, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật; chưa phát hiện trường hợp kết án oan người vô tội.

“Đã xử lý nghiêm nhiều vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo như vụ án Nhật Cường, Tân Hiệp Phát, Việt Á, Tân Hoàng Minh… được dư luận đánh giá cao, tin tưởng vào đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước trong công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng”, Chánh án Lê Minh Trí nêu rõ.

Theo Chánh án Lê Minh Trí, chất lượng tranh tụng tại phiên tòa được bảo đảm theo hướng thực chất, hiệu quả. Hình phạt áp dụng đối với các bị cáo bảo đảm nghiêm minh, tương xứng với tính chất, mức độ của hành vi phạm tội.

Công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án tham nhũng, kinh tế được chú trọng, đạt hiệu quả. Việc ra quyết định thi hành án hình sự đảm bảo đúng thời hạn theo quy định của pháp luật, đạt tỷ lệ 99,95%...

Bên cạnh đó, Tòa án nhân dân tối cao đã chủ trì nghiên cứu, xây dựng và được Quốc hội thông qua 5 dự án luật; 2 Nghị quyết; trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua 5 Pháp lệnh, 11 Nghị quyết; phối hợp nghiên cứu, xây dựng và đóng góp ý kiến đối với nhiều dự thảo văn bản quy phạm pháp luật...

Ngoài ra, công tác giám sát đối với thẩm phán cũng như công tác thanh tra, kiểm tra việc thực thi công vụ và xử lý đối với các hành vi vi phạm được tiến hành thường xuyên, nghiêm túc.

Đặc biệt, công tác cải cách thủ tục hành chính tư pháp và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số được chú trọng.

Trong đó, tòa án đã công bố gần 1,8 triệu bản án, quyết định với hơn 222 triệu lượt truy cập; tổ chức xét xử trực tuyến đối với 53.773 vụ việc, giúp người dân dễ dàng tiếp cận công lý.

Bên cạnh các kết quả đạt được, Chánh án cũng chỉ ra hoạt động của các tòa án còn một số khó khăn, vướng mắc, hạn chế như tình hình các tranh chấp dân sự, khiếu kiện hành chính và khối lượng công việc tăng hằng năm nhưng số lượng biên chế chưa phù hợp với yêu cầu; vẫn còn một số bản án, quyết định bị sửa; một số trường hợp thu thập, đánh giá chứng cứ còn chưa đầy đủ…

Theo Chánh án, thời gian tới, Tòa án nhân dân tối cao đề ra các nhiệm vụ trọng tâm như tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng, quyết tâm xây dựng tòa án nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân; tiếp tục tập trung thực hiện nghiêm các Nghị quyết của Quốc hội về công tác tư pháp, đảm bảo các phán quyết của tòa án phải đúng pháp luật, thực sự mang lại công lý cho xã hội; thực hiện tốt công tác giải quyết, xét xử các loại vụ án, vụ việc…

PHỐI HỢP, XỬ LÝ NGHIÊM CÁC VỤ ÁN HÌNH SỰ VỀ KINH TẾ, THAM NHŨNG

Cũng trong chiều nay, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến trình bày về báo cáo tóm tắt công tác của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao nhiệm kỳ 2021-2026.

Theo Viện trưởng, chất lượng công tác kiểm sát được nâng lên rõ rệt, kết quả, chỉ tiêu năm sau đều cao hơn năm trước.

Cụ thể, toàn ngành kiểm sát đã công tố, kiểm sát 674.552 nguồn tin về tội phạm, yêu cầu Cơ quan điều tra khởi tố 3.871 vụ án, (tăng 24,3% so với nhiệm kỳ trước).

Viện kiểm sát yêu cầu hủy bỏ 97 quyết định khởi tố; hủy bỏ 349 quyết định không khởi tố vụ án và 245 quyết định khởi tố vụ án; trực tiếp khởi tố và yêu cầu điều tra 145 vụ án để chống bỏ lọt tội phạm; trực tiếp kiểm sát 8.462 cuộc; ban hành 8.290 kiến nghị khắc phục (tăng 71,4%) và 3.224 kiến nghị phòng ngừa (tăng 152,3%).

Đặc biệt, ngành kiểm sát đã phối hợp xử lý nghiêm minh 18.980 vụ/41.142 bị cáo về tội kinh tế, tham nhũng, trong đó có nhiều vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo, như: Vụ án Chuyến bay giải cứu, Việt Á, vụ án xảy ra tại Cục Đăng kiểm, Vạn Thịnh Phát, Tân Hoàng Minh, Xuyên Việt Oil, vụ án liên quan Tập đoàn Phúc Sơn, Thuận An ...;

Mặt khác, chủ trì xây dựng Nghị quyết thí điểm xử lý sớm vật chứng, tài sản và các thông tư liên tịch ...; áp dụng các biện pháp bảo đảm để thu hồi hơn 74.769 tỷ đồng.

Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao phát hiện, thụ lý giải quyết 566 nguồn tin về tội phạm; đã giải quyết 554 nguồn tin, đạt 97,9% (vượt 7,9% chỉ tiêu của Quốc hội giao), thụ lý điều tra 282 vụ/551 bị can (tăng 46,9% về số vụ và 178,3% về số bị can)...

Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến nêu rõ các bài học kinh nghiệm; trọng tâm nhiệm kỳ 2026-2031. Đồng thời đưa ra các kiến nghị như tiếp tục cải cách tư pháp, hoàn thiện pháp luật; đổi mới phương thức kiểm sát: Mở rộng phạm vi và nâng cao hiệu quả áp dụng thủ tục rút gọn theo Nghị quyết 66-NQ/TW của Bộ Chính trị; nghiên cứu cơ chế truy tố có điều kiện và giải pháp thay thế truy tố; nâng cao hiệu quả các “cơ chế giải quyết tranh chấp ngoài Tòa án” (ADR) ...