Tình trạng ảm đạm của lĩnh vực xuất khẩu đang phủ bóng lên triển vọng tăng trưởng kinh tế Nhật Bản, vào đúng thời điểm tăng trưởng tiêu dùng trong nước còn chưa vững.

Số liệu do Bộ Tài chính Nhật công bố ngày 20/8 cho thấy kim ngạch xuất khẩu tháng 7 của nước này giảm 2,6% so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn mức giảm 2,1% mà giới phân tích đưa ra trướ đó. Đây là mức giảm mạnh nhất của xuất khẩu Nhật Bản kể từ tháng 2/2021, trong đó các mặt hàng ghi nhận giảm nhiều nhất là ô tô, linh kiện ô tô và thép.

Trong tháng 6, kim ngạch xuất khẩu của Nhật giảm 0,5%.

Kim ngạch giảm nhưng khối lượng hàng hóa xuất khẩu tăng 1,2%, cho thấy các nhà xuất khẩu vẫn đang tiếp tục hấp thụ thuế quan của Mỹ bằng cách giảm giá bán hàng để giữ thị phần.

Giá trị nhập khẩu của Nhật Bản trong tháng 7 giảm 7,5%, ít hơn mức giảm 10,4% mà giới phân tích dự báo. Cán cân thương mại của nước này chuyển sang trạng thái thâm hụt, với mức thâm hụt 117,5 tỷ yên, tương đương hơn 795 triệu USD.

Theo hãng tin Bloomberg, giới phân tích nhận định cú giảm xuất khẩu mới nhất của Nhật Bản có thể làm gia tăng mối lo ngại về việc liệu nền kinh tế nước này có thể tiếp tục tăng trưởng khi thuế quan của Mỹ đè nặng lên thương mại toàn cầu. Tổng sản phẩm trong nước (GDP) của Nhật đã giữ được trạng thái tăng trong 5 quý vừa qua bất chấp tiêu dùng trong nước yếu, nhưng nếu xuất khẩu tiếp tục giảm, nền kinh tế có thể suy giảm theo.

Trong quý 2 năm nay, kinh tế Nhật tăng 0,3% so với quý trước và đạt mức tăng hàng năm 1,2%.

Ngoài ra, xu hướng giảm của xuất khẩu cũng có thể khiến Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) trở nên thận trọng hơn. Khả năng trụ vững của nền kinh tế trước thách thức từ thuế quan Mỹ là một yếu tố mà các nhà hoạch định chính sách tiền tệ của BOJ tính đến khi cân nhắc thời điểm tiến hành đợt tăng lãi suất tiếp theo. Cuộc họp tới của BOJ sẽ diễn ra vào ngày 19/9, và giới phân tích dự báo BOJ sẽ giữ nguyên lãi suất tại lần họp này.

Dữ liệu mới công bố cũng cho thấy xuất khẩu của Nhật Bản sang Mỹ - thị trường xuất khẩu lớn nhất của nước này - giảm 10,1% trong tháng 7 so với cùng kỳ năm ngoái, trong đó nhóm mặt hàng ô tô và linh kiện ô tô ghi nhận mức giảm tương ứng 28,4% và 17,4%. Xuất khẩu thiết bị sản xuất chip của Nhật sang thị trường Mỹ trong tháng giảm 31,3% so với cùng kỳ 2024.

Mỹ đã áp dụng mức thuế quan 25% đối với ô tô và linh kiện ô tô và mức thuế 10% đối với hầu hết hàng hóa khác của Nhật kể từ tháng 4. Vào đầu tháng 6, thuế quan đối với thép Nhật tăng gấp đôi lên 50%. Trước khi bị áp thêm thuế, ô tô và linh kiện ô tô nhập khẩu vào Mỹ chỉ bị đánh thuế 2,5%.

Theo thỏa thuận thương mại Nhật - Mỹ đạt được vào cuối tháng 7, thuế quan đối với hàng hóa Nhật nói chung xuất khẩu sang Mỹ sẽ được điều chỉnh về mức 15%. Đổi lại, Nhật Bản cam kết một gói đầu tư 550 tỷ USD vào Mỹ.

Tuy nhiên, thỏa thuận này hiện vẫn chưa được thực thi. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn hãng tin CNBC ngày 19/8, Bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ Howard Lutnick nói rằng các văn bản chính thức của thỏa thuận thương mại của Mỹ với Nhật Bản và Hàn Quốc phải mất “vài tuần nữa” mới hoàn tất.

Xuất khẩu tháng 7 của Nhật sang Trung Quốc giảm 3,5%, sang thị trường châu Âu giảm 3,4% - theo báo cáo của Bộ Tài chính Nhật. Tỷ giá đồng yên Nhật so với USD trong tháng 7 bình quân ở mức 145,56 yên đổi 1 USD, tăng 8,9% so với cùng kỳ năm ngoái, báo cáo cho biết. Đồng nội tệ tăng giá cũng đang đặt ra thách thức đối với các nhà xuất khẩu của Nhật.

Trong một báo cáo công bố trong tuần trước, nhà kinh tế Masato Koike của viện nghiên cứu Sompo Institute Plus nhận định có khả năng kinh tế Nhật sẽ rơi vào suy thoái, tùy theo mức độ ảnh hưởng của thuế quan.