UBND tỉnh Bình Định đề nghị Bộ Xây dựng hướng dẫn việc xác định diện tích đất để đầu tư xây dựng công trình kinh doanh thương mại trong dự án nhà ở xã hội, vì cách tính khác nhau đã dẫn đến chênh lệch diện tích đất.

UBND tỉnh Bình Định vừa có Công văn số 4981 về việc hướng dẫn thực hiện kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước đối với 06 dự án nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh.

Theo đó, tính đến ngày 17/7/2023, Bình Định có 15 dự án nhà ở xã hội đã và đang triển khai với khoảng 10.733 căn, diện tích sử dụng căn hộ khoảng 658.903 m2, trong đó đã bàn giao đưa vào sử dụng 4 dự án với 1.587 căn, diện tích sử dụng căn hộ 107.187 m2.

Tuy nhiên, theo UBND tỉnh Bình Định, trong quá trình triển khai Nghị định số 100  (ngày 20/10/2015) và được sửa đổi bổ sung một số điều tại Nghị định số 49 (ngày 01/4/2021) của Chính phủ, địa phương gặp nhiều vướng mắc trong triển khai thực hiện liên quan đến bố trí quỹ đất thương mại dịch vụ tại các dự án nhà ở xã hội.

Cụ thể, đối với các dự án nhà ở xã hội đã được chấp thuận tại thời điểm Nghị quyết số 49 chưa bàn hành, diện tích đất ở xây dựng chung cư được xác định cho toàn bộ phạm vi ranh giới khu đất quy hoạch để xây dựng chung cư nhà xã hội (căn cứ theo điểm b, khoản 1, Điều 9 của Nghị định số 100).

Điều này tương tự như cách xác định đất ở xây dựng nhà liên kế, nhà biệt thự, trong đó, phần diện tích xây dựng công trình được xác định theo mật độ xây dựng, chỉ giới xây dựng tuân thủ theo quy định của quy chuẩn Việt Nam về quy hoạch xây dựng, nhưng diện tích sân vườn, đường nội bộ trong thửa đất vẫn được xác định là đất ở. Các loại đất thương mại dịch vụ, đất phi nông nghiệp khác cũng xác định cho toàn thửa đất.

Do vậy, UBND tỉnh Bình Định khẳng định “việc xác định đất ở cho toàn khu đất quy hoạch xây dựng chung cư là phù hợp với các quy định pháp luật”.

Trên cơ sở đó, đối với các lô đất đã phê duyệt là đất ở xây dựng nhà ở xã hội; trong quá trình lập đồ án quy hoạch chi tiết để thực hiện dự án nhà ở xã hội cụ thể, UBND tỉnh Bình Định đã phê duyệt đất xây dựng công trình kinh doanh thương mại sau khi đầu tư với tỷ lệ ≤ 20% tổng diện tích lô đất đã được xác định để thực hiện dự án nhà ở nhà ở xã hội.

“Tỷ lệ này nhằm bù đắp chi phí đầu tư, góp phần giảm giá bán, giá cho thuê, thuê mua nhà ở xã hội và giảm kinh phí dịch vụ quản lý, vận hành nhà ở xã hội”, UBND tỉnh Bình Định lý giải.

Ngoài ra, việc xác định tỷ lệ 20% này phù hợp với các nội dung mà Bộ Xây dựng hướng dẫn các địa phương khác thực hiện (như Thanh Hóa, Bắc Ninh, TP. Hà Nội).

Tuy nhiên, trong quá trình kiểm toán các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Bình Định, Kiểm toán Nhà nước xác định diện tích đất ở chỉ tính cho phần tích khối nhà chung cư (không bao gồm đất làm sân, trồng hoa, cây xanh xung quanh nhà và đất xây dựng các công trình hạ tầng bên ngoài nhà chung cư như quy định tại khoản 1, Điều 9, Nghị định số 43, ngày 15/5/2014 của Chính phủ).

Từ đó, Kiểm toán Nhà nước xác định, tỉnh Bình Định có 6 dự án nhà ở xã hội đã bố trí diện tích đất dành cho kinh doanh thương mại vượt từ 5,65% đến 45,58% so với quy định tại điểm b, khoản 1, Điều 9 của Nghị định số 100.

Cách xác định này làm diện tích đất ở bị giảm xuống, đất để đầu tư xây dựng công trình kinh doanh thương mại bị giảm theo, dẫn đến giá bán nhà ở xã hội bị tăng lên, người dân khó tiếp cận dự án nhà ở xã hội và ảnh hưởng đến chính sách thu hút đầu tư phát triển nhà ở xã hội.

“Nếu thực hiện cách xác định như Kiểm toán Nhà nước nêu trên tạo ra sự chênh nhau về chính sách hỗ trợ giữa các Nghị định số 188, ngày 20/11/2013 và Nghị định số 49, ngày 01/4/2021 của Chính phủ”, UBND tỉnh Bình Định nhận định.

Theo thực tế quản lý các lô đất xây dựng nhà chung cư sau khi hoàn thành, các chủ đầu tư dự án chung cư thương mại và chung cư nhà ở xã hội đề nghị bàn giao phần diện tích đất sân vườn, đường nội bộ và hệ thống hạ tầng kỹ thuật cho các địa phương nhưng không được tiếp nhận.

Từ các vướng mắc này, UBND tỉnh Bình Định đề nghị Bộ Xây dựng hướng dẫn cụ thể cách xác định đất để đầu tư xây dựng công trình kinh doanh thương mại theo quy định của Nghị định số 100 (ngày 20/10/2015) của Chính phủ để có cơ sở khắc phục các dự án đã triển khai và điều chỉnh các dự án đang triển khai cho đúng quy định của pháp luật.