Bộ Công an được đề nghị cùng xử lý thông tin “rửa” vàng

Ngày 24/4, Ngân hàng Nhà nước đã có Công văn số 2842/NHNN-QLNH gửi Tổng cục An ninh II - Bộ Công an, “về việc báo Thanh Niên đăng tin sai lệch về chính sách quản lý thị trường vàng”.

Công văn trên cho biết, ngày 24/4/2013, báo Thanh Niên có đăng bài báo “Từ thống kê về Việt Nam của Hiệp hội Vàng Thế giới: “Rửa” vàng bằng cơ chế?”. Bài báo dẫn số liệu của “Hiệp hội Vàng Thế giới” về tổng nhu cầu vàng của Việt Nam trong hai năm 2011 và 2012 để phân tích và đưa ra nhận định “hàng tỷ USD nhập lậu vàng” và “các chính sách xuất - nhập và cuộc chuyển đổi vàng phi SJC sang SJC trong thời gian qua hé lộ khả năng đã có tình trạng trục lợi chính sách để “rửa” số lượng vàng lậu khổng lồ đã tràn vào Việt Nam” và “hợp pháp hóa vàng lậu”.

Cùng ngày, Ngân hàng Nhà nước đã liên hệ với Hội đồng Vàng Thế giới để làm rõ về nguồn số liệu bài báo trích dẫn, và cho biết, theo thông tin chính thức trên trang tin điện tử của Hội đồng Vàng Thế giới, hàng năm, tổ chức này gặp gỡ các doanh nghiệp kinh doanh vàng, các chuyên gia để trao đổi, đưa ra nhận định về nhu cầu vàng của các quốc gia. Trên cơ sở đó, tổ chức này đưa ra con số ước tính về nhu cầu vàng của người tiêu dùng tại các quốc gia, bao gồm nhu cầu vàng trang sức, nhu cầu vàng đầu tư.

“Như vậy, số liệu về nhu cầu vàng của Việt Nam nêu trong báo cáo thường niên của Hội đồng Vàng Thế giới là con số dự tính nhu cầu vàng của Việt Nam; hoàn toàn không phải là số liệu về số lượng vàng nhập khẩu hàng năm của Việt Nam”, Ngân hàng Nhà nước khẳng định như vậy, cũng như nêu trong công văn gửi Bộ Công an, trong thông cáo báo chí phát đi cuối chiều 24/4.

Dẫn nguồn thống kê của “Hiệp hội Vàng Thế giới”, bài báo trên cho biết trong hai năm qua khối lượng vàng nữ trang nhập lậu vào Việt Nam có thể lên tới trên 25,5 tấn. Đáng chú ý là trong hai năm 2011 và 2012, số lượng vàng thỏi nhập vào Việt Nam còn lớn hơn nhiều; năm 2011 là 87,8 tấn, năm 2012 là 75,2 tấn, tổng cộng hơn 8,5 tỷ USD. Nguồn vàng nhập lậu đó được gắn với khả năng trục lợi chính sách xuất nhập khẩu và việc chuyển đổi vàng phi SJC sang SJC để “rửa” vàng, kiếm lợi lớn…

Tuy nhiên, về chủ trương tạm xuất, tái nhập vàng, thông cáo của Ngân hàng Nhà nước cũng giải thích rằng: theo Nghị định 24/2012/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, Nhà nước công nhận quyền nắm giữ, mua, bán tất cả các thương hiệu vàng miếng hợp pháp của người dân, không có sự phân biệt đối xử và không hạn chế lưu thông các thương hiệu vàng miếng khác SJC.

Nghị định 24 và các quy định khác của pháp luật không có quy định nào bắt buộc phải chuyển đổi các loại vàng miếng khác sang vàng miếng SJC. Để đáp ứng nhu cầu chuyển đổi vàng miếng khác SJC sang vàng miếng SJC của người dân, tổ chức tín dụng và doanh nghiệp, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành quy định chặt chẽ để  thực hiện việc chuyển đổi vàng miếng thương hiệu khác sang vàng miếng SJC.

Để đẩy nhanh tiến độ kiểm định, chuyển đổi, Ngân hàng Nhà nước đã cho phép thực hiện việc tạm xuất vàng miếng phi SJC và tái nhập vàng nguyên liệu tiêu chuẩn quốc tế với khối lượng xuất khẩu bằng khối lượng nhập khẩu. Việc thực hiện chủ trương này nhằm đẩy nhanh tiến độ kiểm định, gia công vàng miếng phi SJC thành vàng SJC theo đúng quy định của pháp luật và Ngân hàng Nhà nước đã báo cáo Chính phủ trước khi thực hiện.

Toàn bộ khối lượng vàng phi SJC tạm xuất là vàng miếng đang được lưu thông hợp pháp trên thị trường và chủ yếu thuộc sở hữu hợp pháp của người dân đang gửi tại tổ chức tín dụng. Quy trình tạm xuất, tái nhập được Ngân hàng Nhà nước tổ chức thực hiện, giám sát chặt chẽ, có kiểm tra tồn quỹ trước khi xuất khẩu. Việc tạm xuất, tái nhập đã hoàn thành vào ngày 31/3/2013.

Với những giải thích trên, thông cáo của Ngân hàng Nhà nước cho rằng, bài báo đã “cố tình suy diễn, bóp méo hàng loạt chủ trương chính sách của Nhà nước về quản lý thị trường vàng, chuyển tải tới người đọc thông điệp sai về cơ chế, chính sách của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, tạo ra sự hoài nghi đối với các chủ trương, chính sách quản lý thị trường vàng và các nỗ lực phối hợp phòng, chống buôn lậu của các cơ quan Nhà nước”.

Theo đó, Ngân hàng Nhà nước đề nghị Tổng cục An ninh II (Bộ Công an) phối hợp xử lý theo quy định của pháp luật.

Liên quan đến hoạt động tạm xuất, tái nhập trên, đầu tháng 3/2013, trên báo Thanh Niên cũng có bài viết với thông tin 4 ngân hàng thương mại được tạm nhập 11,5 tấn vàng, về “nhờ” SJC dập ra vàng miếng SJC, bán theo giá giảm. Và hướng dự tính đưa ra là, kiểu bán khống này tạo hiệu ứng trong dân cư, khiến người dân sẽ bán mạnh ra theo, sau đó các ngân hàng mới từ từ mua vào giá thấp với lượng lớn hơn quy mô đã bán ra, vừa có nguồn hàng giá thấp trả cho việc tạm nhập, vừa để tất toán trạng thái…

Trước thông tin đó, Ngân hàng Nhà nước cũng đã có thông cáo phủ nhận hoàn toàn không có việc cho tạm nhập và khả năng “bán khống” 11,5 tấn vàng nói trên.