Tại họp báo Chính phủ thường kỳ chiều 6/11, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Ngọc Đông cho biết quan điểm của Bộ là không đồng thuận nhập khẩu 37 toa tàu cũ sản xuất từ năm 1979-1982 của Nhật theo đề xuất của Tổng Công ty đường sắt Việt Nam (VNR).

Theo Thứ trưởng, tháng 10/2021, VNR đã có các văn bản đề nghị các cơ quan liên quan như: Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước, Bộ Giao thông vận tải, về việc nhập 37 toa xe do Tổng công ty Đường sắt Đông Nhật Bản tặng. Các toa xe này sản xuất từ năm 1979 đến năm 1982, loại tự hành diesel. 

Tuy nhiên, về phía Bộ Giao thông vận tải, dù nghiêm túc xem xét các yếu tố như điều kiện doanh nghiệp gặp khó khăn và cần thêm phương tiện hoạt động, nhưng phải căn cứ vào quy định pháp luật.

Theo Điều 32 Luật Đường sắt, phương tiện giao thông đường sắt trong quá trình khai thác sử dụng phải bảo đảm còn niên hạn sử dụng theo quy định của Chính phủ và được tổ chức đăng kiểm Việt Nam định kỳ kiểm tra, cấp Giấy chứng nhận kiểm tra định kỳ an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường phương tiện giao thông đường sắt.

Còn theo Nghị định 65/2018/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đường sắt, đối với phương tiện giao thông đường sắt nhập khẩu đã qua sử dụng: "Chỉ được nhập khẩu phương tiện đã qua sử dụng không quá 10 năm đối với toa xe chở khách, đầu máy, toa xe đường sắt đô thị và không quá 15 năm đối với toa xe chở hàng".

"Theo đó, với trường hợp 37 toa tàu của Nhật, thời gian sản xuất là từ năm 1979-1982, tuổi thọ hiện là 39-42 năm, không đáp ứng yêu cầu quy định pháp luật", Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông nêu rõ.

Ngoài ra, vì toa tàu của Nhật Bản phù hợp với khổ đường sắt là 1,067m, trong khi khổ đường sắt của Việt Nam là 1m, nếu muốn dùng phải hoán cải lại và chi phí dự kiến là khoảng 140 tỷ đồng.

"Căn cứ những điều trên, quan điểm của Bộ Giao thông vận tải là không đồng thuận việc này", Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông cho biết.

Hiện Việt Nam có một số cơ sở đóng mới toa xe ở Hà Nội, Bình Dương, TP.HCM có thể đóng toa tàu. Do đó, cần nghiên cứu tạo điều kiện phát triển công nghiệp đường sắt. 

"Hiện tại, Bộ Giao thông vận tải đang lấy ý kiến các bộ ngành và dự kiến sẽ có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong vài ngày tới", Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông thông tin.

Trước đó, ngày 7/10, VNR đã có báo cáo gửi Thủ tướng đề xuất nhập 37 toa xe loại Kiha 40 và Kiha 48 từ Tổng công ty Đường sắt Đông Nhật Bản. Các toa xe này đã qua sử dụng và được sản xuất từ năm 1979 - 1982, do doanh nghiệp đường sắt Nhật Bản chuyển giao miễn phí với giá 0 đồng. Phía Việt Nam chịu các chi phí liên quan như nhập khẩu và cải tạo toa xe phù hợp với khổ đường sắt cũng như quy định pháp luật Việt Nam.