Đẩy nhanh thủ tục bay tự động với công nghệ sinh trắc học

Chỉ thị số 24 của Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh yêu cầu tăng tốc ứng dụng công nghệ sinh trắc học trong toàn bộ quy trình làm thủ tục bay, từ khâu check-in, kiểm soát an ninh đến cửa lên máy bay. Đây là bước tiến quan trọng trong chuyển đổi số quốc gia, gắn liền với dữ liệu dân cư, định danh và xác thực điện tử. Nếu hoàn thành đúng lộ trình, chỉ trong hơn một năm nữa, Việt Nam sẽ đạt mốc 100% cảng hàng không áp dụng công nghệ sinh trắc học, mang lại trải nghiệm “bay không cần giấy tờ” cho hàng triệu hành khách.

Theo đó, đến ngày 30/10/2025, toàn bộ các cảng hàng không trên cả nước phải hoàn tất việc triển khai công nghệ sinh trắc học toàn trình. Mốc chậm nhất là 1/12/2025, hành khách sẽ không còn phải sử dụng giấy tờ khi làm thủ tục bay.

Tại nhiều sân bay, đặc biệt là khu vực miền Nam như Buôn Ma Thuột, Cà Mau, Côn Đảo, Rạch Giá, Phú Quốc, Liên Khương, Cần Thơ, Tân Sơn Nhất, các hệ thống cửa nhận diện khuôn mặt, camera kiểm soát an ninh và thiết bị cửa tự động đang được lắp đặt đồng bộ.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, một số cảng vẫn chưa hoàn tất trang bị để có thể áp dụng sinh trắc học toàn trình. Điển hình, sân bay Liên Khương và Cà Mau hiện chưa có hệ thống cửa tự động, dẫn tới nguy cơ chậm tiến độ so với yêu cầu chung.

Qua thực tế có thể thấy khó khăn lớn nhất hiện nay nằm ở sự không đồng đều về hạ tầng, tiêu chuẩn công nghệ và tiến độ đầu tư trang thiết bị. Một số nơi còn chậm trong khâu thủ tục đầu tư, mua sắm, dẫn đến tình trạng thiếu đồng bộ giữa các cảng.

Ngoài ra, hành khách cũng băn khoăn về những trải nghiệm mới khi áp dụng công nghệ sinh trắc học, lo ngại hệ thống phát sinh lỗi, quy trình chưa quen thuộc hoặc xử lý chưa đầy đủ với các trường hợp đặc thù như trẻ em, hành khách quốc tế hay hành khách chưa đạt mức định danh đầy đủ trên VNeID.

Mặc dù vậy, sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan quản lý như Bộ Công an, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, cùng với sự phối hợp chặt chẽ từ đơn vị quản lý cảng hàng không và các hãng bay đã và đang tháo gỡ từng rào cản.

Đặc biệt, việc hoàn thiện hành lang pháp lý, xây dựng tiêu chuẩn công nghệ thống nhất, đầu tư nhân sự và đào tạo quy trình hướng dẫn hành khách được thúc đẩy đồng bộ, nhằm bảo đảm tiến độ triển khai.

Về phía Trung ương, Chính phủ cũng yêu cầu các bên liên quan coi đây là nhiệm vụ trọng tâm, để chuyển đổi số trong hàng không không chỉ dừng ở khẩu hiệu, mà trở thành hiện thực phục vụ người dân.

Trên thực tế, cùng với yêu cầu của Chính phủ, các hãng hàng không đã chủ động phối hợp với cơ quan quản lý và đơn vị khai thác cảng để đưa công nghệ sinh trắc học vào quy trình vận hành.

Tại nhiều sân bay lớn, hành khách đã có thể trải nghiệm việc làm thủ tục bay, qua cửa kiểm soát an ninh và cửa lên máy bay bằng xác thực khuôn mặt thay cho việc xuất trình giấy tờ.

Một số hãng, trong đó có Vietjet, cho biết đã triển khai giải pháp kết nối với nền tảng định danh điện tử quốc gia VNeID. Hành khách có thể sử dụng thông tin định danh đã đăng ký trên VNeID kết hợp với ứng dụng của hãng để thực hiện thủ tục toàn trình.

Theo đại diện Vietjet, để chuẩn bị cho việc này, hãng phải đầu tư vào hệ thống thiết bị chuyên dụng, đào tạo nhân sự vận hành và bố trí lực lượng hướng dẫn hành khách tại sân bay, đồng thời phổ biến thông tin qua các kênh bán vé và dịch vụ khách hàng.

"Việc ứng dụng công nghệ này giúp rút ngắn đáng kể thời gian làm thủ tục, giảm tải cho nhân viên hàng không và nâng cao hiệu quả kiểm soát an ninh.", đại diện Vietjet Air cho hay.

Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu, vẫn cần duy trì song song hình thức thủ tục truyền thống để phục vụ những nhóm hành khách đặc thù, chẳng hạn như trẻ em, khách quốc tế hoặc hành khách chưa đạt mức định danh cần thiết trên VNeID.

Theo đánh giá của các chuyên gia, việc các hãng bay nhanh chóng tham gia triển khai sinh trắc học không chỉ nhằm đáp ứng yêu cầu tiến độ mà còn góp phần tạo thói quen mới cho hành khách, chuẩn bị cho giai đoạn chuyển đổi toàn diện vào cuối năm 2025. Đây được xem là bước đi quan trọng để ngành hàng không Việt Nam theo kịp xu thế số hóa toàn cầu, đồng thời tạo nền tảng cho việc nâng cao chất lượng dịch vụ và năng lực khai thác trong dài hạn.