Điều chỉnh Quy hoạch điện 8: Những cổ phiếu nào hưởng lợi lớn?

Như VnEconomy đưa tin, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn vừa ký Quyết định số 768/QĐ-TTg ngày 15/4/2025 phê duyệt Điều chỉnh Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, còn gọi là Quy hoạch điện 8. 

Theo Quy hoạch Điện 8 điều chỉnh, tổng sản lượng điện sản xuất và nhập khẩu dự kiến đạt 650- 624 tỷ kWh đến năm 2030, cao hơn so với năm 2024 từ 82-102%. Mục tiêu tăng trưởng sản lượng điện nhằm đảm bảo nguồn cung phục vụ cho mức tăng trưởng GDP bình quân 10% trong giai đoạn 2026-2030.

Để đạt được mục tiêu này, mục tiêu tổng công suất điện đến năm 2030 dự kiến đạt 183-236 GW, tăng 122-187% so với năm 2024 và tăng 16-49% ( 25-78 GW) so với Quy hoạch Điện 8 trước đó. Ngoài ra, hệ thống lưới điện cũng sẽ được chú trọng đầu tư để đảm bảo năng lực truyền tải điện, đơn cử như xây dựng mới 12.944km đường dây truyền tải và cải tạo 1.404km đường dây 500kV.

Quy hoạch Điện 8 điều chỉnh vẫn sẽ hạn chế phát triển điện than; điện hạt nhân sẽ vận hành trong 2030-2035. Để đạt được các cam kết về môi trường, phát triển nguồn điện than vẫn sẽ bị hạn chế trong bản sửa đổi này. Do đó, điện khí (bao gồm LNG) dự kiến sẽ đóng vai trò quan trọng là nguồn điện nền cho toàn hệ thống.

Ngoài ra, Chính phủ cũng bổ sung điện hạt nhân vào kế hoạch với mục tiêu vận hành 4-6,4 GW trong 2030-2035 và chuyển thời điểm vận hành điện gió ngoài khơi sang 2030-2035 với mục tiêu 6-17 GW.

Theo phân tích của VnDirect, một chương mới cho năng lượng tái tạo đang đến. Trong khi mục tiêu công suất thủy điện, điện than và điện khí vẫn giữ nguyên, mục tiêu công suất năng lượng tái tạo đến năm 2030 được nâng thêm 50%-130% so với Quy hoạch Điện 8 trước đó và cao hơn 3,4-5,2 lần so với công suất năm 2024.

Tổng công suất nguồn năng lượng tái tạo sẽ chiếm 40-47% tổng công suất toàn hệ thống so với mức 26% hiện này và 30,6% trong Quy hoạch Điện 8 trước đó.

Công suất điện mặt trời được điều chỉnh tăng mạnh nhất, tăng 2,3-3,6 lần so với Quy hoạch Điện 8 trước đó, có thể là nhờ lợi thế dễ lắp đặt trong thời gian ngắn, trong khi công suất gió cũng được điều chỉnh tăng 1,2-1,7 lần.

Quy hoạch Điện 8 điều chỉnh cũng ưu tiên và khuyến khích phát triển điện gió và điện mặt trời tiêu thụ tại chỗ mà không cần đấu nối hoặc bán điện lên lưới điện quốc gia. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của cơ chế DPPA trong phát triển năng lượng tái tạo trong giai đoạn 2025-2030 và cả sau đó.

Ngoài ra, tỷ lệ điện khí (bao gồm LNG) đến năm 2030 cũng tăng lên mức 16-18% tổng hệ thống từ mức 10,5% hiện tại, thay thế một phần vai trò của các nguồn điện than là nguồn điện nền, vốn sẽ giảm từ mức 32,5% hiện tại xuống còn 13- 17% vào năm 2030.

Nhìn chung, VnDirect nhận thấy tiềm năng cho một chu kỳ đầu tư mới vào năng lượng tái tạo sau một thời gian dài bế tắc do thiếu các cơ chế, chính sách rõ ràng.

Tuy nhiên, nhu cầu vốn lớn vẫn sẽ là mối lo ngại chính. Để đạt được mục tiêu đầy tham vọng này, Việt Nam cần huy động nguồn vốn rất lớn vào đầu tư nguồn điện, ~136 tỷ USD cho giai đoạn 2026-2030 và ~114 tỷ USD cho giai đoạn 2031-2035, theo Quy hoạch Điện 8 điều chỉnh.

Do nguồn lực công có hạn, VnDirect cho rằng khu vực tư nhân sẽ đóng vai trò chủ chốt trong giai đoạn tới. Để thu hút khu vực tư nhân tham gia đầu tư nguồn điện, đặc biệt là đầu tư vào năng lượng tái tạo, cơ quan quản lý cần có các cơ chế, chính sách pháp lý rõ rang, phù hợp và nhất quán, đảm bảo tính ổn định và hiệu quả kinh tế cho nhà đầu tư.

Những doanh nghiệp trong lĩnh vực năng lượng tái tạo sẽ là bên được hưởng lợi lớn nhất. Theo kỳ vọng về một chu kỳ đầu tư mới vào năng lượng tái tạo, VnDirect đánh giá cao tiềm năng các doanh nghiệp niêm yết trong lĩnh vực năng lượng tái tạo như REE, HDG và GEG (nhà đầu tư) và PC1 (nhà thầu xây lắp). Ngoài ra, POW với nhà máy điện LNG đầu tiên (NT3&4) cũng sẽ được hưởng lợi từ tăng trưởng tiêu thụ điện.