Định hình mô hình kinh tế mở, hiện đại từ hợp nhất Quảng Bình – Quảng Trị
Ngày 25/6, Tổng Bí thư Tô Lâm cùng đoàn công tác Trung ương đã có buổi làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Bình và Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Trị về kết quả triển khai thực hiện các nghị quyết, kết luận của Trung ương và một số nhiệm vụ trọng tâm phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh trên địa bàn tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị...

Cùng tham dự buổi làm việc có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng: Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Nguyễn Duy Ngọc, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Nguyễn Xuân Thắng, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an. Các đồng chí: Lê Hoài Trung, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng; Trần Hồng Hà, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương, lãnh đạo Quân khu 4, lãnh đạo các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị tham dự buổi làm việc.
ĐỊNH HÌNH CỰC TĂNG TRƯỞNG MỚI CHO VÙNG BẮC TRUNG BỘ
Quảng Bình và Quảng Trị là hai tỉnh giàu truyền thống, có nhiều điểm tương đồng về địa lý, lịch sử và văn hóa. Tình hình kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị đã có bước chuyển rõ nét trong định hình mô hình tăng trưởng theo hướng bền vững. Trong 6 tháng đầu năm 2025, GRDP của tỉnh Quảng Bình ước tăng 7,74%, cao hơn kịch bản tăng trưởng đề ra đầu năm (7,7%). Tỉnh Quảng Trị, tăng trưởng kinh tế theo kịch bản ước đạt 7,16%. Tổng thu ngân sách trên địa bàn đến ngày 30/5/2025 đạt 2.141 tỷ đồng, bằng 46% dự toán Trung ương, tăng 12,6% so với cùng kỳ.
Trên địa bàn hai tỉnh, các lĩnh vực văn hóa, xã hội tiếp tục được quan tâm đúng mức; quốc phòng - an ninh được giữ vững; hệ thống chính trị được củng cố vững mạnh. Công tác cải cách hành chính và chuyển đổi số từng bước tạo đột phá về môi trường đầu tư, hiệu quả quản lý và chất lượng phục vụ nhân dân.
Hai tỉnh đã chuẩn bị nghiêm túc, bài bản về tổ chức và pháp lý để sẵn sàng vận hành mô hình đơn vị hành chính cấp tỉnh mới. Sau khi hợp nhất, sáp nhập, tỉnh Quảng Trị mới có 78 đơn vị hành chính cấp xã (69 xã, 8 phường, 1 đặc khu). Nhiều tiềm năng to lớn như Di sản thiên nhiên thế giới Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, đường bờ biển dài, nhiều di tích lịch sử, văn hóa... Bên cạnh đó, tỉnh có 3 cửa khẩu quốc tế (Lao Bảo, La Lay, Cha Lo), cảng nước sâu Hòn La, Mỹ Thủy; hệ thống các tuyến đường giao thông Bắc - Nam, Đông - Tây đồng bộ, hiện đại; có 2 cảng hàng không…

Phát biểu kết luận tại buổi làm việc, Tổng Bí thư Tô Lâm nhiệt liệt biểu dương, đánh giá cao những nỗ lực và kết quả rất đáng khích lệ mà Quảng Bình và Quảng Trị đã đạt được trong thời gian qua; đồng thời cũng chỉ ra những khó khăn, hạn chế, bất cập tồn tại, ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực cạnh tranh, tốc độ phát triển và khả năng thu hút nguồn lực của hai địa phương.
Tổng Bí thư nhấn mạnh, việc hợp nhất Quảng Bình và Quảng Trị là sự tiếp nối tinh thần lịch sử, truyền thống đoàn kết, gắn bó máu thịt của hai vùng đất kiên trung. Tỉnh mới có điều kiện định hình mô hình phát triển kinh tế mở, hiện đại, gắn với các trục hành lang kinh tế Đông - Tây, Bắc - Nam; tận dụng tối đa lợi thế không gian ven biển, cảng nước sâu, cảng hàng không, cửa khẩu quốc tế.
Tổng Bí thư gợi mở, tỉnh mới sẽ sở hữu hệ thống giao thông liên vùng đa dạng và đồng bộ, tạo điều kiện thuận lợi để tích hợp, quy hoạch tổng thể và phát triển mạnh mẽ các lĩnh vực kinh tế biển, kinh tế cửa khẩu, logistics và giao thương quốc tế.
Việc hợp nhất sẽ tạo điều kiện hình thành các chuỗi giá trị liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ, tận dụng hiệu quả hạ tầng cảng biển nước sâu Hòn La, Mỹ Thủy, các khu kinh tế ven biển và vùng nguyên liệu dọc hành lang Đông - Tây. Đây là cơ sở để nâng cao sức cạnh tranh vùng, tăng khả năng thu hút đầu tư quy mô lớn và hình thành một cực tăng trưởng mới ở Bắc Trung Bộ.
Hai tỉnh từng là tuyến đầu của “tuyến lửa” trong kháng chiến, có chung bề dày truyền thống yêu nước, anh hùng và nghĩa tình. Sự hòa quyện giữa văn hóa Hoành Sơn - Nhật Lệ và Bến Hải - Vĩnh Linh, cùng với bản sắc của các dân tộc thiểu số như Vân Kiều, Pa Cô, Chứt, Rục… tạo nên một không gian văn hóa - xã hội đặc sắc, đa dạng.
Với quy mô dân số gần 2 triệu người và nguồn tài nguyên phong phú, tỉnh mới có đủ điều kiện để xây dựng một chính quyền địa phương hiện đại, tự chủ, linh hoạt và sáng tạo hơn, có khả năng dẫn dắt phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh chuyển đổi mô hình tăng trưởng và hội nhập sâu rộng.

Tổng Bí thư cũng nhấn mạnh vai trò của chuyển đổi số trong các ngành kinh tế chủ lực, hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp số tại các đô thị trung tâm như Đồng Hới, Đông Hà. Đặc biệt, chính sách hỗ trợ thanh niên, phụ nữ, nông dân tại vùng sâu, vùng xa cần được quan tâm nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Về công tác chuẩn bị đại hội đảng bộ tỉnh sau hợp nhất, Tổng Bí thư yêu cầu triển khai bài bản, khoa học, văn kiện đại hội phải thể hiện tầm nhìn liên vùng và khát vọng phát triển. Ban Thường vụ Tỉnh ủy mới cần nhanh chóng xây dựng kế hoạch tổng thể, phân công cụ thể, tuyên truyền sâu rộng để tạo sự đồng thuận.
Tổng Bí thư bày tỏ tin tưởng, với truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết và ý chí tự lực tự cường, việc hợp nhất Quảng Bình - Quảng Trị sẽ trở thành dấu mốc lịch sử, tạo động lực cho sự phát triển đột phá, hình thành cực tăng trưởng mới có sức lan tỏa tại khu vực Bắc Trung Bộ và cả nước.
TẬP TRUNG HOÀN THIỆN ĐỀ ÁN SẮP XẾP HÀNH CHÍNH VÀ CÔNG TÁC NHÂN SỰ
Tại buổi làm việc, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình Lê Ngọc Quang đã trình bày báo cáo chung về kết quả triển khai các nghị quyết, kết luận của Trung ương, đồng thời nhấn mạnh những nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng - an ninh của hai tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị.
Theo đó, tỉnh Quảng Bình hiện có 13 đảng bộ trực thuộc và 145 đơn vị hành chính cấp xã; sau sắp xếp dự kiến còn lại 41 đơn vị. Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh gồm 43/49 ủy viên, Ban Thường vụ gồm 13/15 ủy viên. Tỉnh Quảng Trị có 15 đảng bộ trực thuộc, 119 đơn vị hành chính cấp xã, dự kiến còn 37 sau sắp xếp; Ban Chấp hành gồm 48/51 ủy viên, Ban Thường vụ cũng có 13/15 ủy viên.
Sau hợp nhất, tỉnh mới có diện tích 12.700 km2, dân số 1.845.335 người, gồm 78 đơn vị hành chính cấp xã (69 xã, 8 phường, 1 đặc khu). Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh có 61 ủy viên, Ban Thường vụ 18 ủy viên, Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy gồm 15 người.
Công tác tổ chức bộ máy được hai tỉnh triển khai đồng bộ, quyết liệt. Ban chỉ đạo xây dựng đề án sắp xếp hành chính cấp xã, không tổ chức cấp huyện đã được thành lập và lấy ý kiến nhân dân. Đề án hợp nhất cấp tỉnh đã được hoàn thiện và trình Chính phủ đúng tiến độ. Riêng phương án nhân sự của Ban Chấp hành, Ban Thường vụ và Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy mới đã được chuẩn bị, bảo đảm tính kế thừa và ổn định.
Về tình hình phát triển kinh tế - xã hội, ông Lê Ngọc Quang cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh (GRDP) của Quảng Bình ước tăng 7,74%, cao hơn kịch bản đầu năm. Thu ngân sách nhà nước ước đạt trên 4.200 tỷ đồng, tương đương 64,5% dự toán Trung ương giao.

Một trong những điểm sáng là chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát với 3.531 căn khởi công, trong đó 1.437 căn đã hoàn thành, phấn đấu hoàn thành toàn bộ chương trình trong tháng 6/2025. Công tác quốc phòng, an ninh được giữ vững, trật tự xã hội được bảo đảm.
Tỉnh Quảng Bình kiến nghị Trung ương sớm ban hành nghị quyết về cơ chế đặc thù phát triển vùng Bắc Trung Bộ; có chính sách riêng cho các địa phương có di sản thế giới như Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng; đồng thời đề xuất không điều tiết ngân sách về Trung ương đối với tỉnh được bổ sung cân đối trên 50%.
PHÁT HUY THẾ MẠNH ĐỊA LÝ, VĂN HÓA VÀ NGUỒN NHÂN LỰC
Phát biểu tại buổi làm việc, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị Nguyễn Long Hải nhấn mạnh những thuận lợi trong quá trình hợp nhất do hai tỉnh có sự tương đồng về điều kiện tự nhiên, lịch sử, văn hóa và con người. Công tác chuẩn bị cơ bản đã hoàn tất, tạo nền tảng cho một giai đoạn phát triển mới.
Trong 6 tháng đầu năm, tỉnh Quảng Trị đạt tốc độ tăng trưởng GRDP 7,16%. Tổng thu ngân sách ước đạt 2.141 tỷ đồng, tăng 12,6% so với cùng kỳ. Đáng chú ý, chương trình xóa nhà tạm đã hoàn thành trước kế hoạch với 2.374 nhà ở cho người có công và 7.486 nhà ở hộ nghèo, cận nghèo được xây mới, sửa chữa.

Về định hướng phát triển, ông Nguyễn Long Hải đề xuất mô hình tăng trưởng “Xanh, Thông minh và Hội nhập”. Theo đó, tỉnh mới sẽ khai thác tối đa lợi thế về vị trí địa lý, di sản, hệ thống cảng biển, sân bay và cửa khẩu quốc tế; phát triển nông, lâm, ngư nghiệp theo hướng công nghệ cao và sinh thái; thúc đẩy công nghiệp, năng lượng sạch và du lịch xanh.
Các kiến nghị cụ thể gồm: tăng thêm công suất điện trong Quy hoạch điện VIII điều chỉnh; bố trí vốn xây dựng tuyến Quốc lộ 15D kết nối Cửa khẩu quốc tế La Lay với Cảng Mỹ Thủy; thẩm định, phê duyệt điều chỉnh ranh giới và quy hoạch Khu kinh tế Đông Nam; thông qua Đề án Khu kinh tế thương mại Lao Bảo – Densavan...