Đưa ra nhiều phương án để hạn chế rút bảo hiểm xã hội một lần

Đây là một trong những nội dung được nêu trong Thông báo số 288/TB-VPCP ngày 24/7 của Văn phòng Chính phủ về Kết luận của Thường trực Chính phủ về các dự án luật, đề nghị xây dựng luật, trong đó có Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi).

Thường trực Chính phủ đánh giá dự án Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) có nhiều nội dung phức tạp, ảnh hưởng sâu rộng đến hệ thống an sinh xã hội và người lao động. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã tích cực trong việc tổ chức xây dựng dự án luật theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Nội dung dự án luật cơ bản đã thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước về cải cách, hoàn thiện chính sách bảo hiểm xã hội trong điều kiện mới, khắc phục được nhiều bất cập, vướng mắc trong thực tiễn thi hành.

Đối với vấn đề rút bảo hiểm xã hội một lần, Thường trực Chính phủ cho rằng đây là vấn đề khá phức tạp, có ảnh hưởng lớn tới đời sống kinh tế - xã hội, nên có thể đưa ra nhiều phương án để xin ý kiến Quốc hội.

Tuy nhiên, cần thể hiện quan điểm, căn cứ để lựa chọn phương án cụ thể và nghiên cứu bổ sung các biện pháp thiết thực hỗ trợ người lao động, khuyến khích người lao động tự nguyện hạn chế rút, hoặc bảo lưu thời gian tham gia bảo hiểm xã hội để hưởng quyền lợi hưu trí thay vì nhận bảo hiểm xã hội một lần.

Tại dự thảo Luật, hiện Ban soạn thảo đang có 2 phương án xin ý kiến. Trong đó, Phương án 1: "Sau 12 tháng không thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, không tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm".

Phương án 2: "Sau 12 tháng không thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, không tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm, mà người lao động có yêu cầu thì được giải quyết một phần, nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Thời gian đóng bảo hiểm xã hội còn lại được bảo lưu để người lao động tiếp tục tham gia và hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội."

Về chi phí quản lý bảo hiểm xã hội, Thường trực Chính phủ đề nghị cần bổ sung phân tích về cơ sở lý luận, thực tiễn để đánh giá một cách khoa học về cách tính, tổng mức chi phí cụ thể… đối với mỗi phương án; đưa ra quan điểm về phương án được lựa chọn để Chính phủ xem xét, quyết định.

Thường trực Chính phủ cũng thống nhất đề xuất của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội về việc cần có sự hỗ trợ từ ngân sách nhà nước để bổ sung thêm chính sách, gia tăng quyền lợi, tăng tính hấp dẫn, thu hút người dân tham gia bảo hiểm xã hội, nhằm bảo đảm an sinh xã hội lâu dài cho người dân.

Qua đó, thể hiện chủ trương không hy sinh tiến bộ và công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần, hướng tới đạt mục tiêu đề ra tại Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội.

Về các vấn đề khác, Thường trực Chính phủ yêu cầu Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cần tiếp tục hoàn thiện. Cụ thể, tiếp tục rà soát, bảo đảm các quy định của dự thảo luật thống nhất, đồng bộ với các bộ luật và luật liên quan như: Luật Công đoàn, Bộ luật Hình sự, Bộ luật Dân sự, Luật Bảo hiểm y tế…; rà soát tính tương thích, phù hợp với các cam kết quốc tế của Việt Nam.

Cùng với đó, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa, kết nối đồng bộ với cơ sở dữ liệu về dân cư để nâng cao chất lượng tổ chức thực hiện, quản trị bảo hiểm xã hội, tránh việc lợi dụng, tiêu cực, trục lợi chính sách.

Về vấn đề giảm thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm và mức đóng bảo hiểm xã hội cần tính toán, đánh giá tác động một cách khoa học, để bảo đảm hài hòa lợi ích của người lao động, doanh nghiệp và xã hội.

Về Hội đồng quản lý bảo hiểm xã hội, cần đánh giá làm rõ sự cần thiết, khả thi, ưu điểm, nhược điểm của phương án kiện toàn chức danh Chủ tịch Hội đồng quản lý để báo cáo Chính phủ.

Riêng về việc xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội, cần làm rõ hành vi vi phạm và các vấn đề liên quan để đề xuất giải pháp phù hợp, đặc biệt nghiên cứu cải cách thủ tục hành chính, bảo đảm thuận tiện, minh bạch, không gây khó khăn cho người lao động và người sử dụng lao động thực hiện quyền, trách nhiệm của họ.

Thường trực Chính phủ cũng giao Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội hoàn thiện hồ sơ dự án luật, trình Chính phủ tại Phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 7/2023. Giao Phó Thủ tướng Lê Minh Khái chỉ đạo việc hoàn thiện dự án Luật này.