Giá đất hiếm của Trung Quốc đã tăng lên mức cao nhất trong nhiều năm và được dự báo sẽ còn tăng thêm sau khi Bắc Kinh phát tín hiệu có thể dùng khoáng sản này làm "vũ khí" trong cuộc chiến thương mại với Washington.

Theo hãng tin Reuters, Trung Quốc là nguồn cung cấp 80% lượng đất hiếm nhập khẩu của Mỹ trong thời gian 2014-2017. Đất hiếm là một nhóm khoáng sản gồm 17 loại khác nhau có mật độ tập trung thấp trong lòng đất, được sử dụng trong nhiều sản phẩm từ hàng điện tử tiêu dùng cho tới thiết bị quân sự.

Gần đây, truyền thông nhà nước Trung Quốc cảnh báo rằng nước này có thể sử dụng vai trò nhà cung cấp đất hiếm chính cho Mỹ để trả đũa các hành vi thương mại của chính quyền Tổng thống Donald Trump.

"Đất hiếm dùng để làm nam châm là loại lý tưởng nhất để sử dụng làm ‘vũ khí’ chiến tranh thương mại. Những loại đất hiếm này có vai trò rất quan trọng đối với những ngày công nghiệp có nhu cầu lớn, mức độ cạnh tranh lớn và nhạy cảm về giá cả", ông Ryan Castilloux, Giám đốc công ty tư vấn thị trường đất hiếm Adamas Intelligence, phát biểu với Reuters.

"Những loại đất hiếm như vậy chiếm hơn 90% giá trị của nhu cầu đất hiếm trên toàn cầu mỗi năm, nên việc nhằm vào những loại đó sẽ có ảnh hưởng lớn hơn cả", ông Castilloux nhấn mạnh.

Giá đất hiếm dysprosium, một loại đất hiếm dùng cho nam châm, đèn cao áp, và thanh điều khiển hạt nhân hiện có giá khoảng 293 USD/kg, mức cao nhất kể từ tháng 6/2015, theo dữ liệu từ Asian Metal.

Mức giá này đã tăng 14% so với thời điểm ngày 20/5 - hôm Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới thăm một nhà máy chế biến đất hiếm, làm dấy lên những đồn đoán về việc Bắc Kinh sẽ dùng đất hiếm làm "vũ khí" chiến tranh thương mại.

Giá đất hiếm neodymium, vật liệu quan trọng để sản xuất nam châm dùng trong động cơ, tăng lên mức hơn 63 USD/kg, cao nhất kể từ tháng 7 năm ngoái, và đã tăng 30% kể từ hôm 20/5.

Giá gadolinium oxide, đất hiếm dùng trong các thiết bị chẩn đoán hình ảnh y khoa và pin nhiên liệu, tăng 12,6% kể từ hôm 20/5, đạt 27,5 USD/kg, mức cao nhất 5 năm.

Theo nhà phân tích Helen Lau thuộc Argonaut Securities, giá đất hiếm Trung Quốc bắt đầu biến động ngay sau khi Trung Quốc công bố cấm nhập khẩu đất hiếm từ Myanmar.

Hôm 13/5, tờ Thời báo Chứng khoán Trung Quốc nói rằng hải quan ở tỉnh Vân Nam của nước này sẽ cấm việc nhập khẩu đất hiếm từ Myanmar từ ngày 15/5. Myanmar là một nguồn cung quan trọng các loại đất hiếm có độ nặng trung bình.

Tuy nhiên, vài ngày sau đó, giá đất hiếm càng tăng mạnh hơn, và nguyên nhân được cho là khả năng Trung Quốc dùng khoáng sản này làm "vũ khí" trả đũa Mỹ về thương mại.

"Nếu Trung Quốc dùng đất hiếm làm vũ khí, Mỹ sẽ không có đủ nguồn cung vì họ cần phải có một khoảng thời gian nhất định để xây dựng năng lực chế biến đất hiếm từ chỗ là con số 0 hiện nay", bà Lau phát biểu.

Một nhà phân tích đề nghị giấu tên nói rằng có 6 nhà sản xuất đất hiếm Trung Quốc nắm giữ phần lớn lượng đất hiếm tồn kho trên thị trường giao ngay hiện nay, nên nhóm này có khả năng gây ảnh hưởng lớn lên giá cả.

6 nhà sản xuất bao gồm China Minmetals Rare Earth Co, Chinalco Rare Earth & Metals Co, Guangdong Rising Nonferrous, China Northern Rare Earth Group, China Southern Rare Earth Group và Xiamen Tungsten.