Giá hàng hoá cơ bản toàn cầu tăng mạnh nhất kể từ năm 2009 trong bối cảnh cuộc tấn công quân sự của Nga nhằm vào Ukraine đe doạ nguồn cung năng lượng, lương thực và kim loại. Bấp bênh lớn này xuất hiện đúng vào lúc thị trường vốn dĩ đã thắt chặt do cung không đáp ứng đủ nhu cầu của các nền kinh tế lớn đang phục hồi từ đại dịch Covid-19.

Chỉ số Bloomberg Commodity Spot Index đo giá của 23 hợp đồng tương lai hàng hoá cơ bản tăng 4,1% trong phiên giao dịch ngày 1/3. Chỉ số này hiện đã tăng gấp hơn 2 lần kể từ mức thấp nhất 4 năm thiết lập vào tháng 3/2020 – thời điểm Covid mới trở thành đại dịch toàn cầu.

Các biện pháp trừng phạt mạnh tay mà Mỹ và các nước đồng minh áp lên Nga, cộng thêm giá cước tăng vọt của những chuyến tàu chở hàng từ Nga, đang khiến nhiều giao dịch thương mại với nước này rơi vào tình trạng gần như tê liệt. Nga là nước xuất khẩu lớn nhiều hàng hoá cơ bản quan trọng gồm dầu thô, khí đốt, ngũ cốc, phân bón và kim loại.

Xung đột vũ trang Nga-Ukraine đang làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt toàn cầu, đồng thời tạo ra một tình thế “tiến thoái lưỡng nan” đối với các ngân hàng trung ương khi họ phải cân nhắc giữa một bên là chống lạm phát với một bên là hỗ trợ cho sự phục hồi kinh tế còn mong manh và còn nhiều rủi ro. Lạm phát ở Mỹ hiện đang ở mức cao nhất kể từ năm 1982, với chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 1 của nước này tăng 7,5% so với cùng kỳ năm ngoái.

Giá dầu thô WTI giao sau tại thị trường New York ngày 1/3 vượt mức 105 USD/thùng lần đầu tiên kể từ năm 2014. Tuân thủ các biện pháp trừng phạt nhằm vào Nga, các ngân hàng phương Tây sẽ phải dừng cung cấp tài chính cho các thương vụ có Nga – nước sản xuất dầu lớn thứ ba thế giới và là đối tác quan trọng của Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu lửa (OPEC) trong liên minh OPEC+.

Nga không chỉ chiếm 10% sản lượng dầu toàn cầu mà còn là nước xuất khẩu khí đốt lớn nhất thế giới, đáp ứng khoảng 25% nhu cầu dầu và 40% nhu cầu khí đốt của Liên minh châu Âu (EU). Ngoài ra, Nga và Ukraine chiếm hơn 1/4 thị trường xuất khẩu lúa mỳ của thế gới, 1/5 thị trường ngô, 1/5 thị trường lúa mạch, và khoảng 80% thị trường dầu hạt hướng dương. Nhôm từ Nga chiếm khoảng 10% tổng lượng nhôm mà Mỹ nhập khẩu hàng năm.