Việc thí điểm mô hình chính quyền đô thị tại Hà Nội được thực hiện từ ngày 1/7/2021 cho đến khi Quốc hội quyết định chấm dứt.

Chiều 27/11 Quốc hội đã thông qua nghị quyết thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại Hà Nội với 392/447 vị tán thành, 39 đại biểu không nhất trí và 16 vị không biểu quyết.

Theo mô hình này, chính quyền địa phương ở thành phố Hà Nội, huyện, quận, thị xã, xã, thị trấn là cấp chính quyền địa phương gồm có hội đồng nhân dân và ủy ban nhân dân.

Chính quyền địa phương ở các phường thuộc quận, thị xã tại thành phố Hà Nội là ủy ban nhân dân phường.

Ủy ban nhân dân phường là cơ quan hành chính nhà nước ở phường, thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của nghị quyết này và theo phân cấp, ủy quyền của ủy ban nhân dân, chủ tịch ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, ủy ban nhân dân, chủ tịch ủy ban nhân dân quận, thị xã.

Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, để bảo đảm thận trọng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Tổng Thư ký Quốc hội gửi phiếu xin ý kiến các vị đại biểu Quốc hội về nội dung trên. Kết quả cho thấy, có 305/395/483 (bằng 77,61%) đại biểu Quốc hội tham gia ý kiến (chiếm 63,15% tổng số đại biểu Quốc hội) tán thành. 

Như vậy, theo nghị quyết này thì từ giữa năm 2021Hà Nội không tổ chức hội đồng nhân dân cấp phường.

Lúc này, hội đồng nhân dân quận, thị xã có thêm nhiệm vụ, quyền hạn: quyết định, phân bổ, điều chỉnh dự toán thu, chi ngân sách; phê chuẩn quyết toán thu, chi ngân sách quận, thị xã, trong đó bao gồm ngân sách của các phường trực thuộc, theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước.

Quyết định chủ trương đầu tư chương trình, dự án nhóm B, nhóm C sử dụng vốn đầu tư công tại các phường trực thuộc theo quy định của Luật Đầu tư công.

Thông qua chủ trương thành lập, giải thể, nhập, chia, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính phường trực thuộc quận, thị xã.

Giám sát việc tuân theo Hiến pháp, pháp luật và việc thực hiện nghị quyết của Hội đồng nhân dân cấp mình ở phường; giám sát hoạt động của ủy ban nhân dân, chủ tịch ủy ban nhân dân phường.

Uỷ ban nhân dân và chủ tịch uỷ ban nhân dân quận, thị xã cũng được giao thêm nhiều nhiệm vụ, quyền hạn.

Theo đó, chủ tịch uỷ ban nhân dân quận, thị xã được bổ nhiệm, miễn nhiệm, điều động, luân chuyển, khen thưởng, kỷ luật chủ tịch, phó chủ tịch ủy ban nhân dân phường. Được tuyển dụng, sử dụng, quản lý, khen thưởng, kỷ luật công chức phường. Đình chỉ việc thi hành, bãi bỏ một phần hoặc toàn bộ văn bản trái pháp luật của ủy ban nhân dân phường.

Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/ 2021. Quốc hội yêu cầu chậm nhất là quý 4/2023 Chính phủ có báo cáo sơ kết việc thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Hà Nội trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội xem xét, quyết định.

Ông Tùng cũng cho biết, có ý kiến đề nghị mở rộng việc thí điểm tại các tỉnh, thành phố khác như Tp.HCM, Đà Nẵng.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải trình, việc thí điểm đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương là vấn đề rất hệ trọng, cần được chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo. Hiện tại, Chính phủ mới trình Quốc hội cho thực hiện thí điểm ở thành phố Hà Nội. Đối với các địa phương khác đáp ứng đủ điều kiện, được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận chủ trương thí điểm thì đề nghị báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội xem xét, quyết định.