Theo thông tin từ Bộ Tư pháp, ngày 12/6, Bộ Tư pháp tổ chức Hội thảo Đối thoại với các Bộ, cơ quan ngang Bộ, UBND cấp tỉnh và hiệp hội, doanh nghiệp nhằm hoàn thiện pháp luật thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. 

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú nhấn mạnh khoa học, công nghệ đóng vai trò quan trọng trong phát triển nền kinh tế quốc gia. Ứng dụng khoa học công nghệ có một vai trò đặc biệt quan trọng, nhưng làm sao để phát triển khoa học công nghệ thì vấn đề hoàn thiện pháp luật cần được coi trọng. 

Tại buổi đối thoại, bà Nguyễn Thị Thu Hòe, Phó Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản và Quản lý xử lý vi phạm hành chính trình bày Báo cáo tóm tắt về kết quả bước đầu về rà soát văn bản quy phạm pháp luật để kịp thời tháo gỡ các điểm nghẽn, phục vụ hoạt động phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Theo đó, bà Nguyễn Thị Thu Hòe cho biết Báo cáo chỉ ra hai nhóm vướng mắc, đó là nhóm đã có phương án xử lý và nhóm chưa có phương án xử lý.

Đối với nhóm đã có phương án xử lý, có 9 vấn đề cụ thể là nội dung về công nghệ chiến lược; cơ chế quản lý rủi ro trong nghiên cứu khoa học; pháp luật thương mại điện tử; về ngành nghề ưu đãi trong lĩnh vực công nghệ thông tin, công nghệ số…

Các vấn đề này mặc dù chưa có quy định trong pháp luật Việt Nam nhưng đang được đưa vào dự thảo Luật Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo; dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số. 

Bên cạnh đó, nhóm này còn liên quan đến 7 luật vướng mắc và đang được sửa đổi bổ sung như: Luật Nghĩa vụ quân sự năm 2015; Luật Công nghệ thông tin năm 2006; Luật Ngân sách nhà nước năm 2015; Luật Đấu thầu năm 2023; Bộ luật Hình sự; Luật Đầu tư công năm 2024; Luật Khoa học và Công nghệ năm 2013.

Về nhóm chưa có phương án xử lý có 9 vấn đề được chia làm hai loại gồm loại chưa có quy định của pháp luật, hiện có 1 vấn đề (chưa có quy định về việc miễn bảo lãnh tạm ứng cho trường hợp có tính đặc thù) và loại đã có quy định của pháp luật nhưng có vướng mắc và chưa có phương án xử lý là có 8 vấn đề gồm: Luật An toàn thông tin mạng năm 2015 chưa quy định cụ thể thời gian (kể từ khi phát hiện hành vi phá hoại hoặc sự cố an toàn thông tin mạng; thời gian sớm nhất là bao lâu), trình tự, thủ tục xử lý sự cố an toàn thông tin mạng, dẫn đến việc xử lý sự cố còn chậm trễ, thiếu hiệu quả. 

Luật Tiếp cận thông tin năm 2016 không nêu cụ thể “mạng điện tử” được sử dụng để cung cấp thông tin theo yêu cầu nhằm đảm bảo quyền được tiếp cận thông tin của công dân và tránh trường hợp vi phạm của cơ quan nhà nước khi cung cấp thông tin. Do đó đề xuất sửa đổi, bổ sung cho phù hợp.

Ngoài ra, còn một số vướng mắc về Luật Báo chí năm 2016; Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu năm 2016; Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa năm 2017; Luật Chuyển giao công nghệ năm 2017; Luật Bảo vệ bí mật nhà nước.

Chia sẻ tại đối thoại, Phó Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội Nguyễn Công Anh cho biết, bên cạnh Luật Khoa học và Công nghệ sắp được ban hành thì Luật Thủ đô về phát triển khoa học công nghệ cũng rất đổi mới, đề ra nhiều vấn đề liên quan đến các quỹ để phát triển khoa học công nghệ, các trung tâm đổi mới sáng tạo.

Luật Thủ đô có đề cập đến Trung tâm đổi mới sáng tạo và Hà Nội đang nghiên cứu ban hành một Nghị quyết của HĐND cho phép UBND TP thành lập Trung tâm đổi mới sáng tạo, đồng thời có chức năng là sàn giao dịch công nghệ kết nối các nhà khoa học với doanh nghiệp. 

Tuy nhiên, TP Hà Nội đang vướng mắc về mô hình hoạt động của Trung tâm sẽ theo mô hình như đơn vị sự nghiệp hay hoạt động như một doanh nghiệp.

Do đó, TP Hà Nội mong muốn có những ý kiến để Hà Nội có một Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia, với ý nghĩa không chỉ là một đơn vị kinh doanh mà sẽ là một môi trường phát triển khoa học công nghệ, lấy đó làm động lực phát triển kinh tế cho Hà Nội và cả quốc gia. 

Tại Hội thảo, các đại biểu đã chia sẻ thêm về những vướng mắc, bất cập và đề xuất hướng xử lý cho các vấn đề như: cần bổ sung các quy định về đổi mới sáng tạo, các cơ chế hỗ trợ cho hoạt động đổi mới sáng tạo, đặc biệt là trong doanh nghiệp để thúc đẩy ứng dụng tri thức mới, công nghệ mới do khoa học công nghệ tạo ra để hình thành ý tưởng, giải pháp mới; bổ sung điều khoản riêng quy định về chuyển giao công nghệ số, phần mềm, trí tuệ nhân tạo; quy trình chuyển giao, định giá và quyền sở hữu trí tuệ đối với công nghệ số, dữ liệu và phần mềm…