IMF nâng dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ngày 14/10 công bố cập nhật báo cáo Triển vọng Kinh tế Thế giới (World Economic Outlook), trong đó nâng dự báo tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP) thực toàn cầu năm 2025 lên 3,2%, tăng nhẹ so với dự báo 3% đưa ra hồi tháng 7.

Báo cáo của IMF nói điều kiện tài chính và cú sốc thuế quan ít nghiêm trọng hơn dự kiến, nhưng nền kinh tế thế giới vẫn đối mặt nhiều rủi ro tiềm ẩn, đặc biệt là từ căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc.

Các nhà kinh tế của định chế có trụ sở ở Washington DC nhận định thỏa thuận thương mại gần đây giữa Mỹ và một số nền kinh tế lớn đã giúp tránh được những tác động tiêu cực nhất từ các kế hoạch thuế quan mà Tổng thống Donald Trump đưa ra sau khi trở lại Nhà Trắng ở nhiệm kỳ thứ hai.

Trên cơ sở này, IMF có động thái nâng dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu lần thứ hai kể từ tháng 4. Sau khi ông Trump công bố kế hoạch thuế quan đối ứng gây chấn động vào đầu tháng 4, IMF dự báo kinh tế toàn cầu chỉ tăng trưởng 2,8% trong 2025. Cũng trong báo cáo vừa công bố, IMF dự báo kinh tế toàn cầu tăng trưởng 3,1% trong năm 2026, không thay đổi so với dự báo hồi tháng 7.

Tuy nhiên, báo cáo cũng cảnh báo rằng nếu cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc có sự leo thang mới, như lời đe dọa của ông Trump về việc áp thuế 100% lên hàng hóa Trung Quốc, sản lượng kinh tế thế giới có thể giảm đáng kể so với trường hợp không có sự leo thang.

IMF nhấn mạnh ngoài việc giảm thuế quan, sự linh hoạt của khu vực tư nhân trong việc điều chỉnh chuỗi cung ứng và nhập khẩu, cùng với sự suy yếu của đồng USD, kích thích tài khóa ở châu Âu và Trung Quốc, và sự bùng nổ đầu tư vào trí tuệ nhân tạo (AI) là những yếu tố đã hỗ trợ cho tăng trưởng toàn cầu.

“Kết luận rút ra ở đây là tình hình không tệ như những gì chúng ta đã lo sợ, nhưng tệ hơn so với kỳ vọng cách đây 1 năm và xấu hơn so với những gì chúng ta cần”, nhà kinh tế trưởng Pierre-Olivier Gourinchas của IMF nhận xét.

Trong kịch bản rủi ro tiêu cực mà IMF đưa ra, nếu Mỹ tăng thuế quan thêm 30 điểm phần trăm đối với hàng hóa từ Trung Quốc và 10 điểm phần trăm đối với Nhật Bản, khu vực đồng euro và các thị trường mới nổi châu Á, tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2026 có thể giảm 0,3 điểm phần trăm, và mức độ thiệt hại sẽ tăng lên mức hơn 0,6 điểm phần trăm trong thời gian đến hết năm 2028.

Nếu kết hợp với các tác động tiêu cực khác như kỳ vọng lạm phát và lãi suất cao hơn, và nhu cầu giảm đối với tài sản Mỹ, tăng trưởng GDP toàn cầu có thể giảm tới 1,2 điểm phần trăm vào năm 2026 và giảm 1,8 điểm phần trăm vào năm 2027.

Dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ mà IMF đưa ra vẫn ổn định, với mức tăng trưởng 2% cho năm 2025, nhỉnh hơn một chút so với dự báo 1,9% hồi tháng 7. IMF cũng dự báo GDP Mỹ sẽ tăng 2,1% vào năm 2026, cải thiện nhẹ so với dự báo tháng 7 nhưng vẫn thấp hơn mức tăng trưởng 2,8% của năm 2024.

Các yếu tố hỗ trợ cho tăng trưởng của Mỹ bao gồm mức thuế quan thấp hơn dự kiến, kích thích tài khóa từ dự luật thuế của Đảng Cộng hòa, điều kiện tài chính dễ dàng hơn và sự bùng nổ đầu tư vào trí tuệ nhân tạo (AI).

Khu vực đồng euro cũng chứng kiến sự cải thiện nhẹ trong dự báo của IMF, với triển vọng tăng trưởng được nâng lên 1,2% từ mức 1% hồi tháng 7, nhờ vào sự mở rộng tài khóa ở Đức và đà tăng trưởng mạnh mẽ tiếp tục ở Tây Ban Nha.

Nền kinh tế Nhật Bản đã hưởng lợi từ hoạt động thương mại được đẩy mạnh trong nửa đầu năm nay, khi các doanh nghiệp giao sớm các đơn hàng để tránh thuế quan của Mỹ. IMF nâng dự báo tăng trưởng kinh tế Nhật Bản năm 2025 lên 1,1% từ mức 0,7% hồi tháng 7, trên cơ sở tăng trưởng tiền lương và tiêu dùng nội địa mạnh mẽ. Triển vọng tăng trưởng của Nhật năm 2026 chỉ là 0,6%, nhưng vẫn là một sự cải thiện 0,1 điểm phần trăm so với dự báo đưa ra vào tháng 7.

IMF cũng nâng dự báo tăng trưởng cho khu vực Mỹ Latinh và Caribbean lên 2,4% trong năm nay, từ mức 2,2% hồi tháng 7. Sự nâng cấp này chủ yếu nhờ việc nâng dự báo tăng trưởng của Mexico - nền kinh tế lớn thứ hai trong khu vực - thêm 0,8 điểm phần trăm lên mức 1% cho năm 2025.

Trong khi đó, dự báo tăng trưởng của Trung Quốc mà IMF đưa ra vẫn không thay đổi ở mức 4,8% cho năm 2025 nhờ sự thúc đẩy từ tăng trưởng xuất khẩu, nhưng IMF cảnh báo rằng động lực này có thể không bền vững. Tăng trưởng của Trung Quốc được IMF dự báo sẽ giảm xuống còn 4,2% vào năm 2026.

Tình hình tại Trung Quốc vẫn đáng lo ngại, khi lĩnh vực bất động sản vẫn chưa ổn định dù đã 4 năm trôi qua sau khi vỡ bong bóng bất động sản. Rủi ro ổn định tài chính đang gia tăng khi đầu tư vào bất động sản tiếp tục giảm, nhu cầu tín dụng tổng thể vẫn yếu, và nền kinh tế đang đứng trước nguy cơ rơi vào bẫy giảm phát nợ.

IMF giữ nguyên dự báo lạm phát toàn cầu ở mức 4,2% cho năm 2025 và 3,7% cho năm 2026, nhưng lưu ý rằng có sự khác biệt giữa các quốc gia. Trong đó, dự báo lạm phát tăng ở Mỹ khi các công ty bắt đầu chuyển chi phí thuế quan sang người tiêu dùng. Đồng thời, IMF điều chỉnh giảm dự báo lạm phát ở một số nước xuất khẩu châu Á, bao gồm Trung Quốc, Ấn Độ và Thái Lan, chủ yếu do hiệu suất tăng trưởng thấp hơn.