17:30 15/12/2011

Kỹ nghệ thổi giá cổ phiếu “ruồi”!

Khánh Hà

Thị trường suy sụp không có nghĩa là tất cả các cổ phiếu đều bê bết. Nhiều mã vẫn một mình một ngựa thẳng tiến, đến mức “quái dị”

Đa số nhà đầu tư đã cảnh giác với các cuộc chơi mang tính "cò mồi" tại các cổ phiếu "ruồi" tăng giá với thanh khoản thấp.
Đa số nhà đầu tư đã cảnh giác với các cuộc chơi mang tính "cò mồi" tại các cổ phiếu "ruồi" tăng giá với thanh khoản thấp.
Thị trường suy sụp không có nghĩa là tất cả các cổ phiếu đều bê bết. Nhiều mã vẫn một mình một ngựa thẳng tiến, đến mức “quái dị”...

Từ đầu tháng 12 đến nay, trong khi VN-Index giảm 4,11%, HNX-Index giảm 3,73% và nhiều mã như VC1 giảm 39,2%, CDC giảm 26,3%... thì vẫn có cả đống cổ phiếu tăng nhiều chục phần trăm đến mức khó tin.

Nếu tính mức tăng theo phần trăm thì KTS xứng đáng giữ vị trí “điên khùng” nhất: tăng tới gần 69%! Từ mức 11.800 đồng ngày 1/12, KTS hôm nay đã lên tới 19.900 đồng/cổ phiếu.

Tình trạng giao dịch của cổ phiếu này cũng “khùng” không kém mức tăng. Trong 11 phiên giao dịch với 9 phiên tăng trần, mỗi ngày KTS chỉ được khớp vỏn vẹn 100 cổ phiếu, tức là đơn vị giao dịch tối thiểu của HNX. Dĩ nhiên bên mua luôn chất vài chục tới cả trăm ngàn cổ phiếu mua trần.

Với mức chênh lệch cung cầu lớn như vậy, khả năng đưa giá lên mây là điều không mấy khó khăn. Dĩ nhiên điều này còn liên quan đến cơ cấu cổ đông. Với KTS, thông tin về cơ cấu sở hữu 2010 cho thấy Công ty Mua bán nợ và tài sản tồn đọng của doanh nghiệp (DATC) và Công ty TNHH Kim Hà Việt chiếm tới 83.64% trong tổng mức vốn 30 tỷ đồng. Lượng lưu hành thấp xưa nay luôn là tiền đề cho cho tất cả các sóng tăng khó hiểu nhất của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Một điểm khá kỳ cục với KTS là cổ phiếu này đã từng đối mặt với nguy cơ bị đưa vào diện kiểm soát vì từ đầu tháng 10/2011 đến nay, có tới 40 phiên liên tục đóng băng thanh khoản. KTS chỉ thoát khỏi quy chế này nhờ lác đác một phiên khớp lệnh 100 cổ. Thực ra kể từ khi lên sàn HNX vào ngày cuối cùng của tháng 12/2010, KTS rơi vào cảnh chợ chiều suốt từ tháng 2/2011 trở đi.

Đột nhiên từ đầu tháng 12, KTS lại nhúc nhắc có thanh khoản dù chỉ 100 cổ mỗi ngày. Điều lý thú là trong 11 phiên giao dịch tăng giá đang diễn ra, chưa lúc nào KTS tăng trần liên tục quá 5 phiên. Cứ được 4 phiên kịch trần KTS lại có một phiên “nghỉ” - mất thanh khoản và giá đứng im. Một chiêu quá đơn giản để qua mặt hệ thống giám sát của HNX vì chỉ có cổ phiếu kịch trần/kịch sàn liên tục quá 5 phiên đi ngược lại thị trường mới bị “nhá” đèn đỏ yêu cầu giải trình. Do đó cũng không lạ gì khi KTS đến nay vẫn chưa có bất kỳ thông tin công bố nào liên quan đến biến động giá.

Một thông tin cũng khá trùng hợp là DATC cuối tháng 11 vừa qua đăng ký bán ra 100.000 KTS, từ ngày 23/11 đến 31/12/2011. Với một cổ phiếu mà thanh khoản chỉ đúng 1 lô và lác đác có giao dịch trong cả tháng trời như KTS thì để bán được qua hệ thống khớp lệnh trên sàn có lẽ cần phải có phép màu. Dĩ nhiên thương vụ này cũng có thể giao dịch thỏa thuận, hoặc, thu hút sự chú ý của nhà đầu tư nhằm kích cầu. Cả hai cách đều cần đến biến động giá, vì có sóng cổ phiếu khắc có khách, và giao dịch thỏa thuận cũng cần trong biên độ giá khớp tại ngày chuyển nhượng.

Để giám sát các trường hợp như KTS là cực kỳ dễ dàng vì với một cổ phiếu bị thị trường lãng quên, rất thuận lợi cho việc truy vết các giao dịch. Chẳng hạn thống kê lệnh mua của KTS từ ngày 28/11/2011 đến nay, phiên nhiều nhất cũng chỉ có 40 lệnh mua và phiên ít nhất có 12 lệnh mua. Phía bán đối ứng dĩ nhiên chỉ có duy nhất 1 lệnh bán. Các lệnh mua này rất có thể chỉ được quay vòng trên vài ba tài khoản.

Không tài như KTS, “đội lái” nếu có với cổ phiếu DNC, đã lỡ nhịp khi để cho cổ phiếu này tăng trần liên tục tới 7 phiên, từ ngày 1/12/2011 đến 9/12/2011. Dù trước đó DNC cũng có hai nhịp nghỉ để “nghi binh”, rốt cục cũng bị HNX phát hiện. HNX ngày 8/12 đã phát đi văn bản yêu cầu DNC giải trình. Cho đến hôm nay vẫn chưa thấy công bố thông tin nào từ phía doanh nghiệp.

Tuy nhiên cũng giống KTS, DNC có mức thanh khoản tối thiểu trong quá trình tăng giá. Nếu tính từ đầu tháng 12 thì DNC đã tăng 54,55%, còn nếu tính trọn con sóng kéo dài 16 phiên thì DNC tăng tới 88,89%!

Chi phí vốn đề “lái” DNC bèo đến mức chỉ cần dưới 10 triệu đồng là đủ. Đó còn là mức chi phí tính theo giá hôm nay (5.100 đồng/cổ phiếu). Thời điểm cuối tháng 11 DNC chỉ có hơn 3.000 đồng/cổ phiếu.

DNC nếu có tình trạng “làm giá” thì có lẽ cũng chỉ mang tính giải trí vì suốt từ đầu tháng 11/2011, mỗi ngày bên mua chỉ đặt vào nhiều nhất là 4 lệnh mua, thậm chí có nhiều phiên chỉ có một lệnh mua trần với khối lượng vài ngàn đơn vị.

Nếu sàng lọc trên cả hai sàn niêm yết, không khó để tìm ra hàng chục cổ phiếu đã tăng giá vài chục phần trăm từ đầu tháng đến nay. DHI chẳng hạn, cũng tăng hơn 32%, S27 tăng 25%, L62 tăng 23%, CMX tăng 28%, SSC tăng 24%, GTA  tăng 22%, TMS tăng 18%...

Điểm chung của những cổ phiếu tăng giá mạnh bất thường này là thanh khoản đều rất thấp. Một vài mã trên HSX có lượng giao dịch khá hơn nhưng cũng dưới 10.000 cổ mỗi ngày, còn trên HNX chỉ 100-200 cổ mỗi ngày. Dĩ nhiên cũng có nhiều cổ phiếu khác tăng giá tốt với thanh khoản chấp nhận được. Tuy nhiên tất cả những cổ phiếu như vậy đều “hít khói” nhóm cổ phiếu “ruồi” về tỉ suất lợi nhuận.

Phải nói rằng “lái” các cổ phiếu thanh khoản thấp là cực kỳ dễ dàng, nhất là khi giá của chúng đều lẹt đẹt vài ngàn đồng. Nhưng “lái” lên là một chuyện và hiện thực hóa lợi nhuận là chuyện khác hẳn. Trong nhiều trường hợp, các “lái tàu” chỉ ngồi chơi với nhau vì chả có nhà đầu tư nào tham gia hưởng ứng, chẳng khác gì cò mồi trên chiếu bạc giữa chợ.