Có thể nói, cùng với báo Tết thì sách Tết là một trong những ấn phẩm được độc giả chờ đợi cầm trên tay thưởng thức trong không khí năm mới. Theo chia sẻ của giới sưu tầm thì cuốn sách được coi là sách Tết đầu tiên có tên Sách Xem Tết năm Mậu Thìn 1928 của Tân Dân Thư Quán ra đời cách đây hơn 90 năm.

Thế nhưng từ sau năm 1958, sách Tết có sự đứt quãng. Với sách Tết thiếu nhi, cách đây 60 năm trước-  năm 1959, Mừng Tết Mới - Xuân Kỷ Hợi của NXB Kim Đồng đã ra mắt, giới thiệu tác phẩm của nhiều tác giả và hoạ sĩ nổi tiếng lúc bấy giờ như Tạ Lựu, Nguyễn Bích, Thy Thy Tống Ngọc, Thế Vỵ... Qua mỗi giai đoạn, các ấn phẩm Tết với những tên gọi khác nhau như Tuổi Thơ Xuân, Đất Nước vào Xuân... lại mang một diện mạo mới.

Những năm gần đây, với những cải biến trong cách thể hiện, vừa mang hơi thở hiện đại đầy sống động, vừa gợi nhớ những nét văn hóa truyền thống, sách Tết đã trở thành đề tài bàn luận của giới chuyên môn cũng như trở thành sản phẩm nghệ thuật được giới sưu tầm tìm kiếm mỗi dịp tết đến xuân về. Dù nội dung, quy cách thực hiện khác nhau, nhưng các cuốn sách Tết đều hướng đến mục đích vừa như một vật phẩm trưng bày, vừa cung cấp tri thức văn hóa và những phát giây giải trí khiến tâm hồn người đọc lắng lại trong thời khắc giao thoa năm mới - năm cũ.

Năm nay, Sách Tết Nhâm Dần 2022 của nhà sách Đông A do nhà văn Hồ Anh Thái tuyển chọn, NXB Văn học ấn hành. Đây là ấn phẩm độc đáo gồm 6 phần: Ký ức mùa xuân, Văn, Thơ, Nhạc, Họa, và Vĩ thanh. Qua 6 phần nội dung, bạn đọc lần lượt đi qua những cung bậc cảm xúc khác nhau, đầy thú vị.

Người đọc sẽ gặp lại những cái tên đã trở nên quen thuộc: Phạm Công Luận, Nguyễn Thị Thu Huệ, Ma Văn Kháng, Hồ Anh Thái, Phan Thị Vàng Anh... cả những cái tên mới hơn nhưng cũng đã ít nhiều ghi dấu trong lòng bạn đọc: Uông Triều, Trương Anh Quốc, Cao Huy Thuần, Hiền Trang. Trong cuốn sách Tết này còn có thơ của Hữu Việt, Trần Hùng, Bùi Kim Anh, cũng có thơ Phạm Anh Xuân, Dương Huy... Có tranh của Thành Chương, Lương Xuân Đoàn, Lê Trí Dũng, Đỗ Hoàng Tường, Đào Hải Phong, Tạ Huy Long, Hoàng Phượng Vỹ, Kim Duẩn, Doãn Hoàng Kiên... cùng nhiều họa sĩ khác.

Đây là năm thứ tư Đông A thực hiện sách Tết, với hình thức hợp tuyển thơ - văn - nhạc - họa. Đây cũng là lần đầu tiên trong sách tết xuất hiện những hình ảnh hàng rào cách ly, các nhân viên y tế trong bộ đồ bảo hộ, Sài Gòn những ngày dịch bệnh… Ấn phẩm đặc biệt này được Đông A hợp tác với Tiệm Mọt - chuỗi tiệm sách của người Việt ở nước ngoài phân phối đến 10 quốc gia châu Âu, Úc và Bắc Mỹ… để hương vị mùa xuân Việt Nam sẽ đến được với đồng bào xa xứ.

Khác với mọi ấn bản sách trong năm, Sách Tết Nhâm Dần 2022 có riêng phần nhạc chủ đề mùa xuân. Năm nay, phần nhạc là các ca khúc nổi tiếng: Khát vọng mùa xuân (nhạc sĩ Huy Du), Mùa xuân bên cửa sổ (Xuân Hồng), Tửu ca (Phó Đức Phương)… Sách Tết Nhâm Dần 2022 được thiết kế mang cảm hứng mùa xuân, in màu toàn bộ trên giấy chất lượng cao, với bìa cứng. Ấn phẩm này sẽ phát hành cùng với tác phẩm Thương nhớ mười hai của nhà văn Vũ Bằng được kết hợp làm thành “combo” Một gói Xuân, đi kèm là bộ lịch để bàn in bộ tranh minh họa của họa sĩ Duy Hưng.

Cũng là tuyển tập văn, thơ, họa quy tụ nhiều tên tuổi của giới văn nghệ sĩ Việt Nam, cuốn Nhâm nhi Tết Nhâm Dần của Nhà Xuất bản Kim Đồng lại thu hút bạn đọc ngay từ trang bìa với bức tranh “Em bé và hổ” vẽ bằng màu nước và cắt dán của họa sĩ Thành Chương. Sách được thiết kế với 2 phiên bản bìa cứng và bìa mềm. Bản bìa cứng in giới hạn 2.022 bản, tặng kèm postcard và phong bao lì xì cho bạn đọc. 

Với cuốn sách này, độc giả sẽ được nhâm nhi những câu chuyện mùa xuân, ngày Tết thời sự qua trang viết mới của các nhà văn Võ Thị Xuân Hà, Trần Thanh Cảnh, Lê Phương Liên; các nhà thơ Lữ Mai, Phan Đức Lộc, Lê Thái Dũng, EPIC, Huỳnh Mai Liên, Tòng Văn Hân, Lê Thúy Hà… hay gặp gỡ soạn giả Mai Văn Lạng, nghệ nhân ẩm thực Đoàn Thu Thủy… với những câu chuyện nhỏ được kể từ hẻm Sài Gòn đến những miền quê, từ đồng bằng Bắc bộ lên miền cao Tây Bắc...

Năm Nhâm Dần – năm Hổ, dĩ nhiên không thể vắng những câu chuyện về con giáp "chúa sơn lâm". Danh nhân, người nổi tiếng tuổi Hổ, giai thoại, trò múa... "liên quan" đến Ông Ba Mươi sẽ được kể đến trong những bài như Chuyện về ông Phan Huy Chú, Hoa Tết với nhà thơ, Làm văn đuổi hổ, Hình tượng Hổ trong truyền thuyết và thần thoại, Năm Dần xem múa hổ...

Trong khi đó, Trithuctrebooks tham gia thị trường sách Tết với những ấn phẩm tìm về phong vị xuân xưa. Do đặc thù đơn vị này thường xuyên tiếp xúc các nguồn tư liệu ở các lĩnh vực văn hóa dân gian, mỹ thuật, lịch sử nên đơn vị này thường làm sách Tết về phong tục truyền thống. Năm nay, đơn vị này thực hiện hai ấn phẩm sách Tết về nghi lễ cổ truyền và văn hóa tín ngưỡng dân gian đón Tết: Tết hoàng cung và Thơ vua và suy ngẫm.

Đại diện Trithuctrebooks cho biết các ấn phẩm có nội dung truyền tải, lưu giữ, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, đưa những nội dung ấy đến gần hơn với bạn đọc hôm nay. Ông Đỗ Kim Cơ, Giám đốc Trithuctrebooks chia sẻ: “Cả đêm lẫn ngày trong gần hai tháng vừa qua đội ngũ họa sĩ, biên tập đã làm việc nghiêm túc, nhiệt tình và cẩn trọng nhằm đem đến cho độc giả một ấn phẩm Tết đặc sắc”. Trithuctrebooks cũng thực hiện các ấn bản đặc biệt của sách Tết với hộp trang trọng cùng quà tặng kèm.

Không định danh cụ thể là sách Tết, nhưng tập tản văn Sài Gòn chọn nhớ những điều thương là cuốn sách đầu tiên của Nhà xuất bản Trẻ phát hành toàn quốc trong năm 2022. Được biết, toàn bộ lợi nhuận từ cuốn sách sẽ được đóng góp vào Quỹ Phòng chống Covid-19. Cuốn sách có sự góp mặt của 25 tác giả, trong đó có y bác sỹ, doanh nhân, nhà nghiên cứu, vận động viên, nhà văn, nhà báo, nhiếp ảnh gia...

Trong đó có nhà văn Dương Thụy, nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, nhà thơ Phong Việt, bác sỹ Nguyễn Minh Hảo Hớn (Trưởng khoa Mũi Xoang-Bệnh viện Tai Mũi Họng Thành phố Hồ Chí Minh), nhiếp ảnh gia Ngô Trần Hải An… Họ cùng nhau chia sẻ những trải nghiệm sống động từ bệnh viện tuyến đầu, về những điều nhân văn, ý nghĩa đã chứng kiến trong mùa cao điểm dịch, những suy nghiệm và cảm hứng cho thời bình thường mới, cũng là cảm xúc của người dân TP.HCM trong thời khắc chuyển giao năm cũ năm mới: buông bỏ những điều buồn phiền, nuôi dưỡng hy vọng, bước tiếp và sống tốt.