Lời hứa bộ trưởng: Một năm “thử lửa”

Trách nhiệm với Vinashin đã rõ, sự cố rò rỉ xút ở dự án tổ hợp bauxite - nhôm Lâm Đồng là điều rất đáng tiếc, sẽ xem xét sửa đổi chu kỳ tính giá cơ sở của xăng dầu…

Ngay trước thềm các phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp Quốc hội thứ hai vào giữa tuần này, báo cáo tổng hợp việc thực hiện lời hứa qua hoạt động chất vấn tại kỳ họp thứ tám Quốc hội khóa 12 đã được gửi đến các vị đại biểu Quốc hội.

Bốn vị bộ trưởng đã đăng đàn một năm trước gồm bộ trưởng các bộ Giao thông Vận tải, Y tế, Tài chính và Công Thương.

Có một điều khá đặc biệt là việc thực hiện lời hứa được báo cáo sau một năm thực hiện, nhưng trong quãng thời gian đó, ba trong số bốn bộ nói trên (ngoài Bộ Công Thương) đã có “tư lệnh” mới cách đây gần 4 tháng.

Điểm lại nội dung các vị bộ trưởng đã trả lời chất vấn trước Quốc hội đến nay, nhiều vấn đề vẫn đang nằm trong bức xúc của cử tri như trật tự an toàn giao thông, quản lý giá thuốc, điều hành giá xăng dầu hay các giải pháp đảm bảo an toàn cho các dự án bauxite ở Tây Nguyên…

Và đây cũng là một trong những lý do để hai vị bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải và Tài chính lại nằm trong danh sách trả lời chất vấn trực tiếp trước Quốc hội tại kỳ họp này.

Với Vinashin, Bộ chưa kiên quyết

Thực ra, không phải đến kỳ họp cuối năm 2010 chất vấn liên quan đến trách nhiệm của Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (Vinashin) mới được đặt ra với Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải. Mà ngay từ kỳ họp giữa năm, các đại biểu đã “truy” Bộ trưởng về việc mua con tàu hơn một nghìn tỷ đồng nhưng chỉ chạy được một chuyến.

Nay, theo báo cáo của Bộ thì câu trả lời về trách nhiệm của Bộ đã được nêu rõ tại kết luận của Thanh tra Chính phủ. Đó là, chưa kiên quyết có những giải pháp kịp thời và hiệu quả để yêu cầu Hội đồng Quản trị Vinashin xây dựng, trình Thủ tướng ban hành điều lệ tổ chức và hoạt động, bổ nhiệm hoặc thuê tổng giám đốc điều hành.

Đó còn là, chưa phát hiện kịp thời những yếu kém và cố ý làm trái trong hoạt động của tập đoàn để chủ động đề nghị các cơ quan chức năng báo cáo Thủ tướng ngăn chặn, xử lý.

Về công việc đã làm để thực hiện lời hứa trước Quốc hội, báo cáo cho biết, Bộ đã hướng dẫn Vinashin hoàn chỉnh hồ sơ để Bộ thẩm định, trình và được Thủ tướng phê duyệt điều lệ tổ chức và hoạt động của công ty mẹ - Vinashin và quyết định kiện toàn hội đồng thành viên, tổng giám đốc tập đoàn.

“Qua một năm thực hiện tái cơ cấu, Bộ đã hướng dẫn, phối hợp chặt chẽ với Vinashin, trực tiếp tháo gỡ khó khăn để tập đoàn từng bước ổn định sản xuất kinh doanh”, báo cáo viết.

Tái thẩm định thiết kế hồ bùn đỏ

Các giải pháp đảm bảo an toàn cho các dự án khai thác và chế biến bauxite ở Tây Nguyên có thể nói là nỗi lo thường trực của không ít đại biểu và cử tri.

Bộ Công Thương cho biết đã chỉ đạo chủ đầu tư thuê đơn vị tư vấn nước ngoài có kinh nghiệm, uy tín để tái thẩm định thiết kế hồ bùn đỏ Tân Rai. Nhiều đoàn khảo sát, nghiên cứu, rút kinh nghiệm về an toàn các dự án bauxite cũng đã được tổ chức.

Đến nay, báo cáo đánh giá tác động môi trường đang được thẩm định, và Bộ Công Thương dự kiến sẽ trình Thủ tướng trong tháng 11/2011.

Bộ này cũng cho rằng, sự cố rò rỉ xút ở dự án tổ hợp bauxite - nhôm Lâm Đồng xảy ra trong thời gian gần đây là điều đáng tiếc. Không nêu thông tin cụ thể hơn, song báo cáo cho biết, theo kết luận của đoàn thanh tra Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh Lâm Đồng, nguyên nhân chủ yếu là do ý thức của người thi công.

Sau khi phát hiện sự cố nêu trên, chủ đầu tư, ban quản lý dự án và nhà thầu đã khắc phục kịp thời. Theo đánh giá ban đầu, mức độ ảnh hưởng đến môi trường là không đáng kể.

Bộ Công Thương cũng đã yêu cầu các cơ quan liên quan tổ chức kiểm điểm nghiêm túc, rút kinh nghiệm, khẩn trương khắc phục hậu quả của sự cố, giải quyết bồi thường thiệt hại (nếu có) cho các hộ dân bị ảnh hưởng.

Đồng thời khẩn trương lập và phê duyệt biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất theo quy định.

Mặc dù Bộ khẳng định thiệt hại môi trường là không đáng kể, song ngay tại kỳ họp này, tại chất vấn bằng văn bản gửi đến Bộ trưởng Bộ Công Thương, một số vị đại biểu đã nêu sự cố rò rỉ hóa chất nguồn nước từ nhà máy thải ra có mùi hắc, sủi bọt nhờn, khiến cá chết hàng loạt...

Bên cạnh đó, là những chất vấn về hiệu quả của các dự án khai thác bauxite ở Tân Rai và Nhân Cơ khi chủ yếu là đào bới, bán quặng thô, trong khi số tiền đầu tư nâng cấp quốc lộ 20 để vận chuyển quặng bauxite lên tới 4.000 tỷ đồng?