14:48 16/06/2025

Mô hình liên kết sản xuất – kinh doanh theo chuỗi giá trị, phát triển nông nghiệp bền vững

Nguyễn Thuấn

Ở xã Phú Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa, mỗi luống rau, thửa ruộng không chỉ là nơi gieo trồng hạt giống mà còn là nơi ươm mầm hy vọng cho một đời sống nông thôn đổi thay. Từ một vùng trồng lúa là chủ yếu, Phú Lộc đã chuyển mình mạnh mẽ nhờ chuyển đổi cơ cấu cây trồng, làm nông nghiệp mới bài bản, có định hướng, liên kết sản xuất hàng hóa gắn thị trường, và hiệu quả cao...

Mô hình trồng cây lạc đan xen cùng cây ngô nâng cao hiệu quả cho nông dân Phú Lộc.
Mô hình trồng cây lạc đan xen cùng cây ngô nâng cao hiệu quả cho nông dân Phú Lộc.

Một buổi sớm tháng Sáu, trời chưa nắng hẳn, bà Hoàng Thị Hạnh lúi húi thu hoạch rau cải bó xôi trên ruộng. Đôi tay bà thoăn thoắt, thoảng mùi đất quyện cùng mùi rau tươi mới vừa nhổ từ thửa ruộng. "Mỗi năm nhà tôi làm 4 sào rau màu. Nhờ có hợp tác xã đứng ra bao tiêu, nên giờ trồng rau không còn phải thấp thỏm vì giá cả nữa", bà Hạnh chia sẻ, mắt ánh niềm vui và sự an tâm.

LIÊN KẾT TỪ RUỘNG ĐỒNG ĐẾN DOANH NGHIỆP

Trên cánh đồng Phú Lộc rộng mênh mông, những luống rau xanh mướt, những bãi ớt, ngô ngọt trải dài như lời khẳng định cho cách làm nông nghiệp mới: bài bản, liên kết, có định hướng và hiệu quả rõ rệt. Đó không còn là sản xuất nhỏ lẻ, tự phát, mà là sản xuất hàng hóa gắn với thị trường.

Hợp tác xã Nông nghiệp Phú Lộc, nơi bà Hạnh là một thành viên, đã trở thành trung tâm kết nối nông dân với doanh nghiệp, từ cây giống đến đầu ra sản phẩm. Thành lập từ năm 1972, đến nay hợp tác xã đã thu hút được 955 thành viên với 400 ha diện tích canh tác. Mỗi năm, doanh thu đạt khoảng 23 tỷ đồng – con số mà nhiều địa phương có quy mô tương tự mơ ước.

Quy hoạch vùng sản xuất rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGap ở xã Phú Lộc
Quy hoạch vùng sản xuất rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGap ở xã Phú Lộc

Ở trụ sở Hợp tác xã, ông Hoàng Văn Toàn, Giám đốc, đang cùng cộng sự rà soát lại các hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với doanh nghiệp. “Muốn bà con yên tâm sản xuất phải có đầu ra, phải làm việc bài bản, có hợp đồng, có giám sát chất lượng, rõ ràng từ khâu trồng đến khâu giao hàng”, ông Toàn vừa nói vừa lật mở từng tập tài liệu.

Năm 2024, hơn 6.100 tấn rau, củ, quả các loại được thành viên hợp tác xã sản xuất. Trong đó, một nửa sản lượng đã được bao tiêu bởi các doanh nghiệp như Công ty Xuất nhập khẩu thực phẩm rau quả Đồng Giao hay Công ty Thanh An (Ninh Bình). “Chúng tôi không chỉ trồng rau, mà còn trồng niềm tin”, ông Toàn cho biết.

Từng bản hợp đồng được ký kết cẩn thận, từng hộ dân được phổ biến quy trình sản xuất an toàn, mỗi luống rau được giám sát kỹ lưỡng, tất cả tạo nên một chuỗi liên kết khép kín, giúp nông sản Phú Lộc không chỉ sạch mà còn vững đầu ra.

ĐƯA GIỐNG MỚI VỀ ĐỒNG ĐẤT CŨ, TĂNG NĂNG SUẤT VÀ THU NHẬP CHO NÔNG DÂN

Những năm gần đây, từ một vùng trồng lúa là chủ yếu, Phú Lộc đã chuyển mình mạnh mẽ nhờ chuyển đổi cơ cấu cây trồng. Hợp tác xã đóng vai trò hạt nhân trong quá trình này. Không chỉ tư vấn, cung cấp vật tư đầu vào, hợp tác xã còn mạnh dạn đưa vào trồng thử nghiệm các loại cây như ngô ngọt, ớt, khoai tây, cải bó xôi,... đây là những giống cây từng rất xa lạ với đất Hậu Lộc.

Ông Toán cho hay "lúc đầu, người dân cũng e dè, không biết có bán được không nhưng sau vài vụ thử nghiệm, thấy cây nào năng suất cao, hợp tác xã bao tiêu thì bà con mạnh dạn theo”.

Việc chuyển dịch cơ cấu cây trồng không chỉ giúp tăng năng suất, mà còn góp phần cải thiện thu nhập đáng kể cho người dân. Theo thống kê, thu nhập bình quân đầu người tại xã Phú Lộc năm 2024 đạt gần 78 triệu đồng. 

Người dân Phú Lộc phủ lớp nilon lên luống dưa nhằm giữ ẩm cho đất, ngăn ngừa cỏ dại...
Người dân Phú Lộc phủ lớp nilon lên luống dưa nhằm giữ ẩm cho đất, ngăn ngừa cỏ dại...

Ở Phú Lộc, mỗi vụ mùa lại là một “cuộc họp không chính thức” giữa nông dân và hợp tác xã. Bà con trao đổi về cách làm, hợp tác xã phổ biến kỹ thuật mới, công bố giá vật tư, thông tin thị trường… Không cần bàn ghế, biên bản, những cuộc trò chuyện ngay trên đồng lại là minh chứng rõ ràng nhất cho sự gắn kết thật sự.

“Bà con giờ không chỉ nghe hợp tác xã, mà còn góp ý, phản ánh. Chúng tôi coi đây là động lực để hoàn thiện dần mô hình hoạt động”, ông Toàn chia sẻ.

Trong những lần xuống đồng, cán bộ hợp tác xã không chỉ kiểm tra việc sản xuất mà còn lắng nghe tâm tư của từng hộ. Từ đó, họ điều chỉnh kế hoạch sản xuất phù hợp với thực tiễn. Mô hình sản xuất – kinh doanh theo chuỗi giá trị đang vận hành không phải từ lý thuyết, mà từ chính thực tiễn gắn bó với ruộng đồng.

Không chỉ dừng lại ở sản xuất nông sản, Hợp tác xã Phú Lộc còn góp phần tái cấu trúc lại lao động nông thôn. Nhiều người trẻ sau thời gian đi làm xa đã quay về quê hương, tiếp quản ruộng vườn với tư duy mới: làm nông nghiệp sạch, làm nông nghiệp kỹ thuật cao, có liên kết thị trường.

Những luống rau sạch, những hợp đồng rõ ràng, những con số doanh thu cụ thể, tất cả đang từng bước đưa Phú Lộc tiến gần hơn tới danh hiệu “xã nông thôn mới kiểu mẫu”. Điều quan trọng hơn cả là sự thay đổi trong nhận thức của người dân: làm nông nghiệp giờ đây không còn là “bất đắc dĩ”, mà là một hướng có thể sống tốt và bền vững.