Thanh Hóa là một trong những địa phương có thế mạnh về nông nghiệp với hệ sinh thái phong phú ở cả trồng trọt, chăn nuôi, thủy sản và lâm nghiệp. Toàn tỉnh hiện có trên 1.300 cơ sở chế biến nông – lâm – thủy sản, trong đó khoảng 190 cơ sở nhỏ và vừa đã được đầu tư công nghệ hiện đại.

Đặc biệt, tỉnh có 634 sản phẩm OCOP, đứng thứ 3 cả nước. Nhiều sản phẩm đặc trưng như nem chua Thanh Hóa, bánh gai Tứ Trụ, nước mắm Ba Làng… đã xây dựng được thương hiệu riêng.

XÂY DỰNG CHUỖI GIÁ TRỊ BỀN VỮNG

Trong những năm qua, Thanh Hóa đã ban hành nhiều chính sách nhằm phát triển nông nghiệp hàng hóa, mở rộng thị trường tiêu thụ, hình thành các chuỗi giá trị. Với sự vào cuộc của chính quyền, doanh nghiệp và người dân, nhiều hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối cung – cầu được tổ chức hiệu quả.

Toàn tỉnh đã hình thành 112 chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn, mỗi năm cung cấp gần 620 tấn thực phẩm ra thị trường. Trên 80 doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất đã tham gia chuỗi tiêu thụ tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh… Đáng chú ý, hoạt động thương mại điện tử được đẩy mạnh với hơn 600 đơn vị tham gia các sàn như Voso, Postmart, Shopee, Tiki,… giúp tăng doanh số bình quân 15 – 20% mỗi năm.

Hoạt động quảng bá sản phẩm nông sản an toàn được tổ chức thường xuyên, quy mô ngày càng mở rộng. Hệ thống phân phối trong tỉnh được củng cố gồm 19 siêu thị, 122 cửa hàng thực phẩm an toàn và 387 chợ dân sinh (338 chợ đạt chuẩn). Đây là nền tảng quan trọng giúp nông sản Thanh Hóa tiếp cận thị trường rộng lớn hơn.

Bên cạnh đó, các hoạt động xúc tiến ngoài tỉnh cũng được chú trọng. Hằng năm, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp tổ chức nhiều hội chợ, phiên chợ, chương trình “Đưa hàng về nông thôn”, hỗ trợ doanh nghiệp tham gia sự kiện trong cả nước.

Về xuất khẩu, Thanh Hóa hiện có 36 doanh nghiệp xuất khẩu nông sản đến 30 quốc gia và vùng lãnh thổ, với kim ngạch trung bình 290 – 310 triệu USD/năm. Các sản phẩm xuất khẩu chính gồm: tinh bột sắn, dưa chuột, dứa đóng hộp, bột cá, ngao đông lạnh, chả cá surimi...

Điển hình như năm 2023, vải không hạt của Công ty Hồ Gươm – Sông Âm xuất khẩu sang Anh; năm 2024, gạo Lam Sơn có mặt tại thị trường Singapore là những minh chứng cho chất lượng và tiềm năng của nông sản xứ Thanh.

Ông Trần Xuân Trung, Phó Giám đốc phụ trách Thương mại xuất nhập khẩu, Công ty Cổ phần Mía đường Lam Sơn, tỉnh Thanh Hóa, cho biết: "Hiện nay, đối tác của chúng tôi - Công ty Kematsu là nhà kinh doanh gạo lớn thứ hai của Nhật Bản. Đây là đối tác rất lớn và chúng tôi đã chuẩn bị hơn một năm. Hiện nay chúng tôi đã xuất khẩu đi Singapore, đi Úc, năm tới sẽ xuất khẩu đi Nhật Bản. Định hướng của doanh nghiệp là tập trung cho các sản phẩm chất lượng cao, thị trường khó tính".

ĐỔI MỚI CÔNG NGHỆ CHẾ BIẾN, XÂY DỰNG CHUỖI LIÊN KẾT SẢN  XUẤT - TIÊU THỤ

Dù đạt nhiều kết quả tích cực, nhưng hoạt động xúc tiến thương mại, xây dựng chuỗi giá trị nông sản tại Thanh Hóa vẫn còn một số hạn chế. Sự liên kết giữa sản xuất – chế biến – tiêu thụ còn lỏng lẻo, thiếu bền vững, mang tính tự phát, chưa có ràng buộc pháp lý cụ thể.

Ngoài ra, vấn đề hạ tầng chế biến còn manh mún, thiếu đầu tư chiều sâu. Không những thế, việc ứng dụng công nghệ vào truy xuất nguồn gốc, kiểm soát chất lượng còn hạn chế; kinh phí dành cho xúc tiến thương mại cũng chưa đáp ứng được nhu cầu thực tiễn...

Để khắc phục những tồn tại này, trong thời gian tới, tỉnh Thanh Hoá tập trung đẩy mạnh truyền thông, quảng bá nông sản trên các kênh báo chí, truyền hình, sàn thương mại điện tử, điểm du lịch, hội chợ…

Tỉnh cũng khuyến khích doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ chế biến, xây dựng các chuỗi sản xuất – tiêu thụ gắn với vùng nguyên liệu ổn định. Đồng thời, cải thiện môi trường đầu tư, thu hút doanh nghiệp lớn đóng vai trò dẫn dắt liên kết chuỗi, phát triển thương hiệu.

Các kênh phân phối truyền thống và hiện đại sẽ được đa dạng hóa, hỗ trợ doanh nghiệp đưa sản phẩm vào siêu thị, cửa hàng tiện ích và các điểm bán OCOP. Tỉnh cũng tiếp tục thúc đẩy thương mại điện tử, chuyển đổi số toàn diện trong chuỗi giá trị nông nghiệp.

Ngoài ra, Thanh Hóa sẽ đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng – vật nuôi thích ứng biến đổi khí hậu, tích tụ đất đai phát triển vùng sản xuất lớn. Doanh nghiệp được khuyến khích ký hợp đồng liên kết sản xuất – tiêu thụ với nông dân; phát triển nhóm hợp tác theo chuỗi giá trị.

Tỉnh cũng sẽ rà soát, hoàn thiện cơ chế chính sách phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn giai đoạn 2026 – 2030; đồng thời, triển khai hiệu quả các nghị quyết lớn của Trung ương về đổi mới sáng tạo, tín dụng nông nghiệp và phát triển kinh tế tư nhân.