Ngày 24/4, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, Tổ trưởng Tổ công tác số 1 chủ trì cuộc họp với 5 địa phương có tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp gồm: TP.HCM, Trà Vinh, An Giang, Vĩnh Long, Sóc Trăng, để kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc nhằm đẩy mạnh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2023.

GIẢI NGÂN THẤP TRONG QUÝ 1, KÉO LÙI TIẾN ĐỘ CẢ NƯỚC

Phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, nêu rõ kế hoạch vốn của 5 tỉnh, thành phố rất lớn, là hơn 92 nghìn tỷ đồng, chiếm hơn 10% tổng số vốn đầu tư công năm 2023 của cả nước. Tuy nhiên, tiến độ giải ngân của 5 địa phương này trong quý 1/2023 lại thấp hơn bình quân chung.

Đề cập đến những nguyên nhân vướng mắc nêu trong báo cáo, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cho rằng có những nguyên nhân "nêu cho có chứ không sát thực".

Phó Thủ tướng chỉ rõ Luật Đầu tư công, kế hoạch đầu công trung hạn 5 năm Quốc hội phê duyệt danh mục cụ thể. Thủ tướng Chính phủ phân bổ vốn, phê duyệt chủ trương đầu tư. "Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình đủ thủ tục, không bao giờ tôi để chậm. Trong vòng 3-4 ngày ký để báo cáo hoàn thiện thủ tục cho các đồng chí làm", Phó Thủ tướng nêu rõ. Phần việc còn lại về mặt thủ tục phê duyệt dự án, kế hoạch đấu thầu… là của địa phương.

Từ phân tích này, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị các địa phương phải báo cáo cụ thể, nguyên nhân vì sao, vướng mắc ở đâu, trách nhiệm thuộc về ai… để có biện pháp tháo gỡ hiệu quả trong thời gian tới; đồng thời, yêu cầu các tỉnh thành "không được nói chung chung, lòng vòng, đá qua, đá lại".

Nếu không tìm được nguyên nhân xác thực, cụ thể để có giải pháp tháo gỡ phù hợp thì "chỉ họp cho có, tốn thời gian, tốn tiền bạc mà không giải quyết được vấn đề", Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh. Tiền có rồi, kế hoạch có rồi mà không giải ngân được, để tồn đọng vốn sẽ ảnh hưởng rất nhiều tới tăng trưởng và thanh khoản của nền kinh tế.

NHẬN TRÁCH NHIỆM, ĐỊA PHƯƠNG NỖ LỰC TỪNG NGÀY ĐẨY NHANH GIẢI NGÂN

Phát biểu tại cuộc họp, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi, thẳng thắn nhận trách nhiệm giải ngân vốn đầu tư công tại TP.HCM chậm thuộc về "UBND TP.HCM và của tôi là Chủ tịch UBND TP.HCM".

Lãnh đạo TP.HCM cũng thẳng thắn nêu các nguyên nhân thuộc về chủ quan như: khâu chuẩn bị hồ sơ, giải phóng mặt bằng và di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật; trong khâu tổ chức thực hiện cũng có một số trường hợp chủ đầu tư thiếu sự phối hợp với nhà thầu và địa phương để triển khai công việc.

Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết việc này TP.HCM có chấn chỉnh. Vừa qua, Thường vụ Thành ủy TP.HCM thành lập 13 tổ kiểm tra, đôn đốc 38 công trình, dự án trọng điểm nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công trong thời gian tới.

Theo Chủ tịch TP.HCM, trong bối cảnh kinh tế khó khăn, việc tập trung đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công để thúc đẩy tăng trưởng là rất cần thiết. Tuy nhiên, việc chuẩn bị đầu tư, công tác giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật… cũng cần phải có thời gian để đảm bảo thực hiện đúng quy định của pháp luật.

Tại cuộc họp, đại diện các địa phương như: Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng Trần Văn Lâu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh Nguyễn Trung Hoàng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long Nguyễn Văn Liệt, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Trần Anh Thư, đại diện UBND tỉnh Sóc Trăng cũng bày tỏ thống nhất cao với nội dung quát triệt rất sâu sát của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cũng như ý kiến của các tỉnh, thành, đặc biệt là TP.HCM.

Đại diện các địa phương cũng thẳng thắn nhận trách nhiệm về việc chậm giải ngân vốn đầu tư công, báo cáo cụ thể về các khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện của các dự án, nêu các kiến nghị xử lý vướng mắc đối với bộ ngành và giải pháp tập trung triển khai để đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công trong thời gian tới, nhất là đối với những công trình trọng điểm...

THÀNH BẠI Ở KHÂU CHUẨN BỊ ĐẦU TƯ, TRÁCH NHIỆM CỦA CÁN BỘ

Phát biểu kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh tuy 5 địa phương nhiều cố gắng nhưng kết quả giải ngân đầu tư công quý 1/2023 chưa được như mong muốn.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái cũng cho ý kiến đối với kiến nghị của địa phương về xử lý các vướng mắc: kế hoạch đầu tư công trung hạn; việc triển khai công tác giải phóng mặt bằng; định mức lập dự án trong một số lĩnh vực chuyên ngành, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ thông tin; kéo dài thời gian bố trí vốn, thời hạn giải ngân; hướng dẫn về trình tự, thủ tục, quyết định chủ trương đầu tư dự án, phê duyệt các dự án hỗ trợ thuộc thẩm quyền địa phương; điều chỉnh dự án liên quan đến tổng mức đầu tư; sử dụng nguồn chi sự nghiệp thực hiện một số nhiệm vụ cụ thể…

Về công tác tổ chức thực hiện, Phó Thủ tướng nhấn mạnh việc chuẩn bị đầu tư phải được thực hiện sớm.

Bởi trong công tác đầu tư công khâu "chuẩn bị đầu tư là khó nhất", phải lường trước tất cả các vấn đề để đưa vào kế hoạch như: khâu giải phóng mặt bằng; di dời hạ tầng kỹ thuật; đấu thầu, lựa chọn nhà thầu; giao thầu, triển khai dự án; năng lực của các ban quản lý dự án...

Trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, các địa phương phải hết sức sát sao, quyết liệt. Đối với các nguyên nhân chủ quan, phải tập trung khắc phục triệt để mới có thể đẩy nhanh được tiến độ dự án.

Đối với việc triển khai công trình trọng điểm, Phó Thủ tướng nêu rõ Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ có nhiều văn bản chỉ đạo, đề nghị các bộ ngành, địa phương bám sát các nội dung này để triển khai thực hiện hiệu quả, đảm bảo mục tiêu đề ra.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu các địa phương phải xác định đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị quan trọng trong năm 2023. Kết quả giải ngân vốn đầu tư công là căn cứ để đánh giá, khen thưởng, bồi dưỡng, đề bạt cán bộ, cũng như xử lý những trường hợp không hoàn thành nhiệm vụ…

Nhấn mạnh việc thành bại là ở cán bộ, nhất là trong thời điểm hiện nay, có những cán bộ e ngại, sợ trách nhiệm, Phó Thủ tướng đề nghị các địa phương phải phát huy vai trò của cán bộ, phân công công việc rõ ràng, rõ người, rõ việc, rõ tiến độ, chất lượng công việc để kiểm tra, giám sát, đôn đốc thực hiện. Bên cạnh đó, cần phải phát huy vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu. 

Bên cạnh đó, các địa phương cũng phải thường xuyên kiểm tra đôn đốc các chủ đầu tư trong triển khai dự án, phân loại rõ các nhóm dự án để kịp thời có các giải tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, cố gắng đạt được mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công năm 2023.