Chiều 19/10, tại Samarkand, Uzbekistan, Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO) đã vinh danh Tân Hóa (xã Tân Hoá, huyện Minh Hoá, Quảng Bình) là Làng du lịch tốt nhất thế giới.

Cùng thời điểm này, tại TP. Đồng Hới, tỉnh Quảng Bình, UBND tỉnh Quảng Bình và Sở Du lịch tỉnh này đã tổ chức buổi Họp báo cung cấp thông tin về sự kiện. 

Theo Sở Du lịch Quảng Bình cho biết, giải thưởng Làng du lịch tốt nhất (Best Tourism Villages – BTV) là một sáng kiến toàn cầu của UNWTO nhằm mục đích nêu bật những ngôi làng nơi du lịch bảo tồn và phát huy các giá trị, sản phẩm và lối sống dựa vào cộng đồng và nông thôn, đồng thời thúc đẩy sự đổi mới và tính bền vững. Sáng kiến này cũng công nhận sự đóng góp của các ngôi làng cho các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs) thông qua du lịch.

Sau khi đánh giá 260 hồ sơ đăng ký từ 60 quốc gia, UNWTO đã ghi nhận tài nguyên văn hóa, thiên nhiên phong phú và nổi bật của làng Tân Hóa, tỉnh Quảng Bình, cùng những cam kết và hành động của làng tuân thủ ba trụ cột chính về phát triển du lịch bền vững. Theo đề nghị của Ban giám khảo giải thưởng, UNWTO chính thức công nhận làng Tân Hóa trở thành một trong những Làng Du lịch Tốt nhất của UNWTO.

Tân Hoá là một xã miền núi vùng sâu của huyện Minh Hóa, tỉnh Quảng Bình. Xã có diện tích tự nhiên là 7.427,20 ha, nằm ở giữa các dãy núi đá vôi, có nhiều hệ thống hang động được kiến tạo qua hàng triệu năm như: Hang con Chuột, hang Dơi, hang Tụng, hang Tú Làn…Đây là nguồn lợi lớn về du lịch sinh thái và du lịch hang động.

Bên cạnh đó, núi rừng Tân Hoá cũng có nhiều loại gỗ, dược liệu quý như: Dạ hương, huệ, lim, sến, gỗ mun, lát, kiền kiền và các loại tre nứa, song mây…, sa nhân, hà thủ ô, ngũ da bì, sâm trần, mật ong và các loại cây thuốc nam khác.

Do vị trí địa lý và cấu tạo đặc thù của địa hình, Tân Hóa nằm ở phía tây của dãy hoành sơn và sự án ngự bởi các dãy núi đá vôi nên mang đậm tính chất khí hậu cận nhiệt đới, thể hiện rõ bốn mùa xuân, hạ, thu, đông. Quanh năm khí hậu nóng, ẩm ướt, mưa nhiều và rét đậm.

Chính sự đa dạng về thời tiết đã tạo thuận lợi lớn để những người làm nông nghiệp phát triển các loại cây trồng. Song bên cạnh đó hàng năm xã Tân Hóa thường xảy ra lũ lụt, thời gian từ tháng 6- 9 (âm lịch). Do có nhiều hang động nên khi lũ lụt nước thoát chậm gây không ít khó khăn trong sản xuất phát triển kinh tế và đời sống sinh hoạt của nhân dân.

Về mặt văn hóa dân tộc, xã Tân Hoá tập trung chủ yếu là người Nguồn là tên gọi cộng đồng dân tộc thuộc nhóm Việt - Mường. Theo lời kể của những người lớn tuổi và gia phả của các dòng họ trong làng cho thấy tổ tiên của người Nguồn ở Tân Hoá đã đến khu vực này sinh sống từ khoảng 300 - 320 năm về trước.

Người Nguồn có ngôn ngữ riêng, đặc trưng cùng các nét sinh hoạt văn hoá riêng biệt và các giá trị văn nghệ dân gian.

Về nhà ở, trước đây người Nguồn làm nhà cột chôn, làm nhà rường cánh, xà luột, ai giàu có thì làm nhà chữ đinh lợp lá cọ. Ngày nay làm nhà tiền khách nền lát gạch hoa, sân phơi láng xi măng; cơ sở hạ tầng điện, đường, trường, đường làng ngõ xóm được xây dựng cơ bản bằng bê tông.

Hiện nay, khu vực Tân Hoá đang bắt đầu được khai thác, phát triển các sản phẩm du lịch tham quan, khám phá cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch mạo hiểm…gắn với cảnh quan tự nhiên và văn hoá bản địa.

Theo báo cáo từ ngành du lịch, trong giai đoạn 2013 – 2023, tổng lượt khách đón và phục vụ đến với Tân Hoá vào khoảng hơn 63,1 nghìn lượt khách. Trong đó tập trung chủ yếu ở tuyến Tú Làn (hơn 45 nghìn lượt khách) và tuyến Hang Tiên (hơn 18 nghìn lượt khách).