Nhận định về triển vọng thị trường chứng khoán năm 2025, ông Nguyễn Việt Đức, Giám đốc Kinh doanh số Chứng khoán VPBankS cho rằng triển vọng Vn-Index tăng mạnh sẽ nhiều hơn khả năng giảm mạnh.

Thị trường sở hữu rất nhiều yếu tố tích lũy trong hai năm vừa rồi. Năm 2024 doanh nghiệp phục hồi rất tốt, tăng trưởng 18%, định giá thị trường rẻ, chỉ vào khoảng 11 – 12 lần nhưng khối ngoại bán ra mạnh. Tuy nhiên đến gần cuối năm, xu hướng này đã được đảo chiều: nước ngoài bán ít đi, nhiều phiên mua lại.

Năm 2025, kỳ vọng khi được nâng hạng, dòng tiền nước ngoài trở lại, cộng với kinh tế trong nước tiếp tục tăng trưởng vào khoảng 6,5 – 7%, cung tiền vào khoảng 15% thì rủi ro có thể là chúng ta đang định giá thị trường quá thấp. "Thị trường vượt được 1.400 thì có thể vượt 1.500 điểm trong năm tới", ông Đức nhấn mạnh.

Mặc dù vậy, theo chuyên gia của VPBankS, thị trường đối diện nhiều rủi ro có thể gọi là "thiên nga đen".

Rủi ro đầu tiên là liệu ông Trump lên nhậm chức có áp dụng chính sách thương mại một cách cực đoan như đã nói hay không. Ông Trump đã tuyên bố áp thuế 60% với Trung Quốc và 25% với các nước khác. Tuy nhiên, điều này sẽ không xảy ra. Trong bài phỏng vấn gần đây, khi được hỏi sẽ làm gì trong 100 ngày đầu tiên, ông cho biết thuế quan chỉ là công cụ đàm phán. Nếu đồng ý xử lý vấn đề như ngăn chặn nhập cư hay trả lại kênh đào Panama hay những quốc gia có nhiều thặng dư chịu nhập nhiều hàng hóa mà Mỹ có lợi thế như dầu thì kịch bản trên sẽ không xảy ra.

Rủi ro thứ hai là lãi suất. Tuần trước, Fed tuyên bố sẽ không hạ lãi suất nhanh như thị trường từng kỳ vọng. Ban đầu, nhà đầu tư kỳ vọng Fed sẽ hạ lãi suất ba lần trong năm 2025 nhưng sau đó Fed dự phóng chỉ hạ lãi suất hai lần, khiến thị trường phản ứng tiêu cực. Đây là điều đáng lo ngại hơn chính sách thuế của ông Trump.

Một “Thiên Nga đen” tiếp theo cần chú ý là câu chuyện tỷ giá. Năm 2024, những đợt điều chỉnh của thị trường chứng khoán vào tháng 4, tháng 6 và tháng 10 đều do tỷ giá. Ở những quốc gia mới nổi, không chỉ Việt Nam mà cả Trung Quốc, Brazil thì tỷ giá mới là yếu tố quan trọng nhất chứ không phải lạm phát. Những thay đổi trong tăng trưởng, CPI, lạm phát… sẽ được phản ánh ngay vào tỷ giá.

Nền kinh tế Việt Nam có độ mở rất lớn. Khi xuất khẩu đi nước ngoài, với độ mở lớn như vậy không chỉ cần nhìn vào tỷ giá VND mà còn quan tâm tới tỷ giá nhân dân tệ. Chẳng hạn, Trung Quốc hay Indonesia điều chỉnh tỷ giá, Việt Nam đều bị ảnh hưởng. Câu chuyện tỷ giá năm tới sẽ ảnh hưởng trực tiếp hay gián tiếp từ thế giới. Tuy nhiên, tỷ giá năm sau sẽ không chịu tác động quá lớn và ít hơn.

Trong từng giai đoạn tỷ giá nóng lên, Ngân hàng Nhà nước đã có động thái nhanh chóng để xử lý. Không chỉ năm vừa qua mà những năm trước nữa, hoạt động điều hành của Ngân hàng Nhà nước vẫn luôn rất tốt, rất linh hoạt trong vấn đề tỷ giá. Ngay khi tỷ giá có vấn đề, Ngân hàng Nhà nước đã có những biện pháp như OMO để rút tiền về, có lúc lại yêu cầu NHTM bán ra USD để cân bằng thị trường. Động thái của NHNN luôn luôn nhanh và chính
xác.

Tuy nhiên, chúng ta phải nhìn nhận rằng dù sao nền kinh tế Việt Nam vẫn tương đối nhỏ so với thế giới. Một biến động bao trùm trên thế giới sẽ ít nhiều ảnh hưởng tới Việt Nam. Do đó, chúng ta cần cái nhìn mang tính dài hơi và cẩn trọng hơn trước biến động khó lường.

Rủi ro thứ tư cần lưu ý nhất trong năm là định giá của S&P 500. Nền kinh tế và chứng khoán thế giới phụ thuộc vào Mỹ rất nhiều. Độ tương quan giữa chứng khoán Việt Nam với chứng khoán Mỹ phải lên đến 70 – 80%.  Sau khi chứng khoán Mỹ tăng trưởng từ 2020 đến nay và sau 10 năm vừa rồi năm nào cũng đánh bại các thị trường khác, khiến nhà đầu tư rút lui khỏi thị trường mới nổi … thì hiện giờ chứng khoán đã chạm ngưỡng đắt đỏ (một đến hai độ lệch chuẩn).

Khi chạm đến ngưỡng này, trước sau gì chứng khoán Mỹ cũng rơi vào đợt điều chỉnh. Đợt điều chỉnh này thậm chí có thể không liên quan gì đến kinh tế vĩ mô. Đơn giản là đắt quá thì nhà đầu tư sẽ bán ra. Nếu đợt điều chỉnh này xảy ra sẽ kéo dài từ khoảng 6 tháng đến 9 tháng. Mặc dù vậy, kịch bản này sẽ chưa xảy ra trong nửa đầu năm 2025. Nhưng đến nửa sau 2025, và đến đầu 2026 thì chúng ta phải cẩn trọng hơn khi chứng khoán Mỹ quá đắt và sẽ phải điều chỉnh xuống.

Sẽ có hai kịch bản xảy ra. Thứ nhất chứng khoán Mỹ điều chỉnh thông thường vì quá đắt thì tiền sẽ chảy lại các nước như Việt Nam, hay châu Á. Khi đó thị trường Việt Nam sẻ hưởng lợi vì dòng tiền sẽ trở lại.

Còn nếu Mỹ hạ cánh cứng thì tiền sẽ rút khỏi toàn bộ kênh đầu tư, không phải về các nước định giá rẻ. Tiền sẽ về những kênh phòng thủ như nhà đất, vàng chứ không ở lại chứng khoán. Do đó, luôn luôn phải phân biệt thế nào là điều chỉnh và thế nào là suy thoái.

"Nhà đầu tư cần chuẩn bị kịch bản tích cực hơn chúng ta suy nghĩ. Nếu thấy con “Thiên Nga đen”, chúng ta cần thận trọng hơn, giảm bớt tỷ trọng đầu tư trong một số khoảng thời gian nhất định. Xu thế là đi lên và tích cực, nhưng trong một số thời gian nhất định chúng ta có thể bán bớt, dành khoảng 30% danh mục. Margin thì bán bớt phần margin, không thì bán khoảng 30% cho từng đợt điều chỉnh ngắn", ông Đức khuyến nghị.