Nhật Bản công bố lãi suất âm để cứu tăng trưởng

Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) ngày 29/1 công bố chính sách lãi suất dưới 0, trong khi duy trì chương trình bơm tiền kỷ lục vào nền kinh tế thông qua mua tài sản. Đây là những biện pháp mạnh tay nhằm kích thích tăng trưởng và đạt mục tiêu lạm phát.

Theo tin từ Bloomberg, trong cuộc họp diễn ra sáng nay, ban lãnh đạo BoJ đã bỏ phiếu với tỷ lệ 5-4 thông qua mức lãi suất -0,1% đối với các tài khoản vãng lai mở tại BoJ.

Mục tiêu của Thống đốc BoJ Haruhiko Kuroda đạt mức lạm phát mục tiêu một cách bền vững vẫn đang là một điều khó đạt được trong bối cảnh tiền lương ở Nhật tăng chậm và giá dầu thế giới giảm sâu. Thực tế này khiến một số chuyên gia kinh tế dự báo BoJ sẽ bổ sung thêm các biện pháp kích cầu trong năm 2016 này.

Trong các bài phát biểu mấy tháng gần đây, ông Kuroda liên tục nhắc đi nhắc lại rằng BoJ quyết tâm “làm bất cứ việc gì” để đạt mục tiêu lạm phát. Tuyên bố này của ông sẽ bị thử thách nếu triển vọng lạm phát và tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ ba thế giới tiếp tục xấu đi trong thời gian tới.

Song song với hạ lãi suất về dưới 0, BoJ cam kết sẽ tăng thêm cơ số tiền tệ (monetary base) mỗi năm 80 nghìn tỷ Yên, tương đương 677 tỷ USD. Việc bơm tiền này chủ yếu thông qua mua vào trái phiếu chính phủ Nhật, chứng chỉ quỹ giao dịch hoán đôiỉ (ETF), và chứng chỉ các quỹ đầu tư bất động sản.

Thách thức mà BoJ đang phải đối mặt có nhiều điểm tương đồng với khó khăn mà các ngân hàng trung ương ở các quốc gia phát triển khác đang gặp phải. Lạm phát tại các nước này đều ở mức thấp dưới mục tiêu, một phần vì giá dầu thế giới giảm sâu.

Theo số liệu thống kê công bố sáng 29/1, lạm phát tháng 12 của Nhật là 0,2%, giảm từ mức 0,3% trong tháng 11, so với mục tiêu 2% mà BoJ đề ra.

Lạm phát thấp đặt ra nguy cơ giảm phát, khiến người tiêu dùng hạn chế chi tiêu với kỳ vọng giá cả còn giảm thêm. Điều này khiến tăng trưởng của nền kinh tế trở nên trì trệ.

Tuần trước, Thống đốc Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Mario Draghi phát tín hiệu sẽ tung thêm biện pháp kích cầu vào tháng 3. Cuối năm ngoái, ECB hạ lãi suất tiền gửi - lãi suất mà ECB trả cho các ngân hàng thương mại - xuống âm 0,3% từ âm 0,2% trước đó.

Một loạt ngân hàng trung ương khác ở châu Âu như Đan Mạch, Thụy Điển và Thụy Sỹ cũng đang áp dụng mức lãi suất dưới 0.