Nhật Bản lo lắng vì doanh nghiệp giữ tiền mặt quá nhiều

Hãng tin Bloomberg dẫn số liệu từ Bộ Tài chính Nhật Bản cho biết các công ty nước này nắm giữ 82,9 nghìn tỷ yên, tương đương 541 tỷ USD, tiền mặt và tiền gửi trong năm tài chính vừa qua, gần đạt mức kỷ lục 85,3 nghìn tỷ yên của năm trước đó.

Thực tế này đang gây ra lo ngại từ phía các nhà chức trách, đặc biệt là khi Thủ tướng mới của Nhật Bản, bà Sanae Takaichi, đang thúc đẩy các sáng kiến nhằm kích thích nền kinh tế.

Bà Takaichi trước đây đã từng bày tỏ mối lo ngại về việc các công ty giữ quá nhiều tiền mặt thay vì đầu tư. Cố Thủ tướng Shinzo Abe - người dẫn dắt bà Takaichi trong sự nghiệp chính trị và được bà ủng hộ hết mực - là người đã giám sát sự hình thành của bộ quy tắc quản trị doanh nghiệp Nhật Bản cách đây 1 thập kỷ.

Bộ quy tắc này đã giúp thúc đẩy sự phục hồi của thị trường chứng khoán Nhật Bản khi các doanh nghiệp bắt đầu quan tâm tới việc hoàn tiền cho cổ đông thay vì đầu tư phát triển sản xuất và kinh doanh.

Trong một cuộc trao đổi với Bloomberg, Ủy viên Cơ quan Dịch vụ tài chính Nhật Bản, ông Yutaka Ito, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường năng lực tạo ra lợi nhuận của các công ty nước này vào một thời điểm có nhiều bất định như hiện nay. Ông cho rằng để đạt được sự tăng trưởng bền vững, các công ty cần sử dụng nguồn lực của mình một cách hiệu quả hơn, thay vì chỉ đơn thuần tích trữ tiền mặt.

Ông Ito cũng cảnh báo rằng dù đã có những thay đổi đáng kể trong công tác quản trị doanh nghiệp kể từ khi bộ quy tắc quản trị doanh nghiệp được giới thiệu cách đây 1 thập kỷ, một số nhà quản lý vẫn giữ quan niệm chỉ cần hoàn thành các thủ tục hình thức là đủ. “Chúng ta không thể để cải cách này mất đà”, ông nói.

Thủ tướng Takaichi đã đề xuất ý tưởng "đánh thuế tiền mặt và tiền gửi của doanh nghiệp" trong một cuốn sách xuất bản năm 2021. Trong chiến dịch tranh cử năm ngoái, bà cũng cho rằng cần phải sửa đổi bộ quy tắc quản trị doanh nghiệp để yêu cầu các công ty cụ thể hóa cách sử dụng lợi nhuận mà họ giữ lại.

Trong bối cảnh này, Cơ quan Dịch vụ Tài chính Nhật Bản đang làm việc với một hội đồng chuyên gia để thực hiện lần sửa đổi thứ ba của bộ quy tắc quản trị doanh nghiệp. Một điểm quan trọng trong lần sửa đổi này là yêu cầu công ty mẹ phải chịu trách nhiệm về việc phân bổ nguồn lực của công ty để đạt được tăng trưởng bền vững.

Thủ tướng Takaichi cũng đã cam kết sẽ xây dựng một chiến lược tăng trưởng kinh tế vào mùa hè năm sau, đồng thời hứa sẽ tăng thu ngân sách mà không cần tăng thuế. Ông Ito nói việc cải cách quản trị doanh nghiệp được kỳ vọng sẽ đóng vai trò then chốt trong các kế hoạch tăng trưởng này.

“Bằng cách sử dụng tối đa các nguồn lực, các công ty có thể tăng cường sức mạnh tìm kiếm lợi nhuận và tăng trưởng, từ đó dẫn đến sự phát triển của toàn bộ nền kinh tế”, ông phát biểu.