Ông Tập Cận Bình, Abe lần đầu tiên gặp chính thức

Theo hãng tin Reuters, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe hôm nay (10/11) đã có cuộc gặp chính thức đầu tiên kể từ khi lên nắm quyền. Cuộc gặp mang tính cột mốc này được cho là một bước đột phá trong mối quan hệ căng thẳng kéo dài suốt hai năm qua giữa hai cường quốc châu Á xung quanh các vấn đề lịch sử và lãnh thổ.

Cuộc gặp giữa ông Tập Cận Bình và ông Abe tại Đại lễ đường Nhân dân ở thủ đô Bắc Kinh, diễn ra 3 ngày sau khi hai nước nhất trí cải thiện quan hệ và phát tín hiệu sẵn sàng gác lại vấn đề tranh chấp lãnh thổ trên biển. Cuộc gặp này diễn ra bên lề hội nghị cấp cao Diễn đàn Hợp tác châu Á-Thái Bình Dương (APEC) đang được tổ chức ở Bắc Kinh.

Trung Quốc và Nhật Bản, nền kinh tế lớn thứ nhì và thứ ba thế giới, đã có những mâu thuẫn lớn xung quanh chủ quyền quần đảo Điếu Ngư/Senkaku và những vấn đề từ thời kỳ Nhật chiếm đóng Trung Quốc trong Chiến tranh thế giới thứ 2.

Giới quan sát nhận định, xây dựng lại niềm tin Trung-Nhật vốn bị sứt mẻ từ lâu không phải là một công việc dễ dàng. Trong một dấu hiệu cho thấy sự không dễ dàng này, Thủ tướng Abe từng có lần nói rằng, Nhật Bản không hề thay đổi lập trường về quần đảo tranh chấp. Trong khi đó, quốc vụ khanh Trung Quốc Dương Khiết Trì thúc giục Nhật giải quyết thỏa đáng các vấn đề nhạy cảm trong quan hệ hai nước như vấn đề lịch sử và biển đảo.

Kể từ khi nhậm chức vào tháng 12/2012, ông Abe chưa hề có cuộc gặp chính thức nào với ông Tập Cận Bình, ngoài một số lần bắt tay. Chính Thủ tướng Nhật đã đề nghị có cuộc gặp song phương giữa hai nhà lãnh đạo bên lề hội nghị cấp cao APEC.

Một điều mà phía Trung Quốc muốn là ông Abe đảm bảo sẽ không lặp lại chuyến thăm hồi tháng 12/2013 tới đền thờ Yasukuni, ngôi đền thờ những người Nhật chết trong Chiến tranh thế giới 2 và được Bắc Kinh xem là biểu tượng của quá khứ quân phiệt Nhật. Đây là một lời hứa mà ông Abe khó có thể đưa ra. Hôm thứ Sáu tuần trước, ông Abe nói, thỏa thuận giữa hai bên không bao gồm các vấn đề đặc biệt như các chuyến thăm đền Yasukuni của ông.

Ngoài ra, Trung Quốc cũng đề nghị Nhật Bản thừa nhận chính thức tranh chấp lãnh thổ giữa hai bên đối với Điếu Ngư/Senkaku. Thỏa thuận hai bên đạt được hôm thứ Sáu có vẻ như là một sự nhượng bộ ngoại giao của Nhật trong vấn đề này, mở đường cho cuộc gặp ngày hôm nay giữa ông Abe và ông Tập Cận Bình.