Phó Chủ tịch KAFI: Cần một hệ thống xếp hạng tín nhiệm tầm cỡ quốc gia cho doanh nghiệp vừa và nhỏ

Chiều ngày 2/10, dưới sự chỉ đạo nội dung của Ban Chính sách, chiến lược Trung ương, Vụ Kinh tế Tổng hợp, Viện nghiên cứu Chính sách và Chiến lược, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam và Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy đã tổ chức Diễn đàn Kinh tế mới - VNEF 2025 và Chương trình Thương hiệu mạnh lần thứ 22.

Diễn đàn do Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương Nguyễn Thanh Nghị và Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đồng chủ trì với sự tham dự của hơn 300 đại biểu là lãnh đạo các cơ quan của Đảng, Nhà nước, lãnh đạo các địa phương, các hiệp hội, tập đoàn kinh tế, lãnh đạo các tổ chức quốc tế, các hiệp hội doanh nghiệp trong nước, nước ngoài cùng lãnh đạo doanh nghiệp Việt Nam và doanh nghiệp FDI.

Thảo luận tại diễn đàn, các lãnh đạo tập đoàn/doanh nghiệp và khách mời đối thoại, các đại diện bộ, ban, ngành, địa phương, chuyên gia cho ý kiến về giải pháp tăng cường nội lực, củng cố và nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước; giải pháp nâng cao khả năng tiếp cận nguồn vốn giúp doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ để phục vụ các Nghị quyết của Bộ Chính trị về đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ...

Ông Nguyễn Việt Cường, Chuyên gia tài chính, Phó Chủ tịch công ty Chứng khoán KAFI, nhấn mạnh: Vốn luôn là vấn đề trọng yếu của bất cứ doanh nghiệp nào cả doanh nghiệp vừa và nhỏ lẫn doanh nghiệp lớn.

Thống kê cho thấy, Việt Nam hiện nay có khoảng 1 triệu doanh nghiệp vừa và nhỏ, bên cạnh đó là 5 triệu doanh nghiệp hộ kinh doanh cá thể. Tổng lực lượng này khoảng 6 triệu đơn vị.

Hàng năm, tổng mức nhu cầu vốn cần cho 6 triệu doanh nghiệp này là 5 triệu tỷ, trong đó phần huy động trái phiếu doanh nghiệp 200 nghìn tỷ một năm, huy động vốn từ phát hành cổ phiếu là 100 nghìn tỷ. Như vậy, 5 triệu tỷ nhu cầu vốn thì 95% đến từ vay ngân hàng, còn lại 5% đến từ trái phiếu và phát hành cổ phiếu.

Sự chênh lệch này thể hiện muốn đi vay phải có tài sản thế chấp, tài sản thế chấp quyết định doanh nghiệp vừa và nhỏ có vay được vốn hay không. Phần còn lại trái phiếu cổ phiếu tương đối không liên quan đến tài sản thế chấp hoặc rất nhỏ.

Tại sao lại có sự mất cân đối này? Sự mất cân đối này đến từ đâu hay khẩu vị người cho vay phải có tài sản thế chấp thì mới cho vay? Điều này cũng đúng, đối tượng cung cấp tài chính họ cần sự an toàn. Mà với doanh nghiệp vừa và nhỏ thì tài sản thế chấp là an toàn nhất rồi. Còn công nghệ cốt lõi, uy tín hay thương hiệu chưa được lưu ý đến nhiều.

Để tiếp cận được nguồn vốn thay cho vốn tín dụng, tiếp cận rộng hơn vốn trái phiếu doanh nghiệp hay phát hành cổ phiếu thì một trong những điều quan trọng, theo Tổng giám đốc Chứng khoán Kafi, là sự minh bạch hóa thông tin.

Thông tin về năng lực quản trị, năng lực cốt lõi, thậm chí là bí mật công nghệ của từng doanh nghiệp. Những cái đó hiện nay chưa được mở đối với đối tượng cung cấp vốn.

Ông Cường cho rằng một trong những đề xuất để doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận được nguồn vốn là hình thành hệ thống xếp hạng tín nhiệm. Hệ thống xếp hạng tín nhiệm sẽ quyết định doanh nghiệp vừa và nhỏ được tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hay khó khăn hơn.

"Khi hình thành hệ thống xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp vừa và nhỏ tầm quốc gia, khi đó đối tượng cung cấp vốn dễ dàng nhìn vào doanh nghiệp ở mức tín nhiệm AAA hay BB để đánh giá xem doanh nghiệp nên được tiếp cận vay vốn thế nào, thực hiện ra sao.

Tôi tin rằng với một hệ thống xếp hạng tín nhiệm minh bạch hiệu quả tầm quốc gia xây dựng riêng cho khối doanh nghiệp vừa và nhỏ thì cơ hội mở ra cho khối doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận nguồn vốn khác nhau cực kỳ lớn, tạo động lực cho họ tăng năng lực cạnh tranh trong kỷ nguyên mới của đất nước", ông Cường kỳ vọng.