Thông tin do trung tướng Phạm Hoài Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, cho biết tại buổi họp báo diễn ra ở Bệnh viện Quân Y 103 sáng 31/10. Trước đó, đơn vị này cần đánh giá hiệu lực bảo vệ của vaccine trên động vật thí nghiệm.
Theo tài liệu Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ban hành, quá trình sản xuất vaccine gồm 4 giai đoạn lớn. Thử nghiệm lâm sàng chỉ là một phần nhỏ trong dự án.Vaccine phải trải qua giai đoạn đầu tiên trong phòng thí nghiệm và nghiên cứu trên động vật. Ở giai đoạn 2 - nghiên cứu lâm sàng trên người - đơn vị nghiên cứu sẽ thử nghiệm theo nhiều giai đoạn với số lượng tình nguyện viên tăng dần. Ở quy mô người thử nghiệm lớn, nhà nghiên cứu đánh giá dựa trên 3 tiêu chí: Vaccine có ngừa được bệnh, ngừa lây nhiễm mầm bệnh, sản sinh kháng thể hoặc các loại phản ứng miễn dịch khác liên quan đến mầm bệnh không. Giai đoạn 3 là phê duyệt, cấp phép và sản xuất. Cuối cùng là giai đoạn kiểm soát chất lượng.Theo thông tin của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đến ngày 24/9, có 187 loại vaccine COVID-19 đang triển khai nghiên cứu trên toàn thế giới, trong đó có 38 vaccine đang trong quá trình thử nghiệm lâm sàng (9 vaccine thử nghiệm lâm sàng giai đoạn III; 3 vaccine trong giai đoạn II; 26 loại đang triển khai hoặc chuẩn bị triển khai giai đoạn I), 149 loại đang trong quá trình nghiên cứu tiền lâm sàng. Được biết, việc nghiên cứu, sản xuất vaccine COVID-19 tại Anh đã đạt được bước tiến dài khi các loại vaccine nước này sản xuất đang trong quá trình hoàn tất thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 và gần đến "vạch đích" đảm bảo cung ứng cho thị trường quốc tế.Việt Nam là một trong 92 quốc gia tham gia chương trình "Giải pháp tiếp cận vaccine COVID-19 toàn cầu" (COVAX Facility) và được GAVI COVAX AMC cam kết hỗ trợ. Với mục tiêu cung ứng 2 tỷ liều vaccine vào cho các quốc gia vào cuối năm 2021 cho khoảng 20% dân số của các quốc gia thành viên của COVAX Facility, Việt Nam sẽ có cơ hội được tiếp cận và được cung ứng sớm các vaccine trong danh mục của COVAX AMC.4 nhà sản xuất vaccine COVID-19 tại Việt Nam là Viện Vaccine và Sinh phẩm Y tế (IVAC) và Công ty TNHH MTV Vaccine và sinh phẩm số 1 (VABIOTECH), Trung tâm Nghiên cứu Sản xuất vaccine và Sinh phẩm Y tế (POLYVAC), Công ty TNHH Công nghệ sinh học Dược NANOGEN. Theo dự kiến ban đầu, trong năm 2021 sẽ có ít nhất một nhà sản xuất tiến hành thử nghiệm lâm sàng giai đoạn II, III tại Việt Nam.

GS.TS Nguyễn Thu Vân, Chủ nhiệm Ban Chủ nhiệm Chương trình sản phẩm quốc gia vaccine sử dụng cho người, cho hay đến nay, các đơn vị nghiên cứu vaccine Covid-19 tại Việt Nam vẫn trong giai đoạn nghiên cứu ở quy mô phòng thí nghiệm. Việc xây dựng quy trình sản xuất, kết quả thử nghiệm tiền lâm sàng cũng chưa đầy đủ và hoàn thiện. Tiến độ này chậm so với thế giới.Trong các đơn vị đang nghiên cứu, Viện vaccine và sinh phẩm y tế (IVAC) dự kiến có lô thử nghiệm lâm sàng vào cuối năm nay. Công ty TNHH MTV Vaccine và Sinh phẩm số 1 (VABIOTECH) bắt đầu thử nghiệm tiền lâm sàng vaccine Covid-19 trên loại động vật thứ 2 là khỉ. Đơn vị này thử nghiệm đồng thời trên khỉ và chuột. Nếu thúc đẩy tiến độ nhanh nhất, đầu năm 2021, VABIOTECH mới có lô vaccine để thử nghiệm lâm sàng.GS.TS Nguyễn Thu Vân nhận định nếu được sự ủng hộ của cơ quan quản lý, cấp phép, các kết quả trong phòng thí nghiệm tốt và đạt yêu cầu, thì dự kiến đến giữa năm 2022, chúng ta mới có vaccine Covid-19.