17:02 28/12/2020

Sử dụng tế bào gốc trong điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính

Hoài Phương

Mới đây, Bệnh viện Bạch Mai Hà Nội cho biết, Trung tâm Hô hấp của bệnh viện này đã chữa trị thành công cho một bệnh nhân tên Khoa, 70 tuổi, mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) đã 5 năm, hiện ở giai đoạn nặng bằng phương pháp tế bào gốc. Trước khi điều trị, bệnh nhân gặp tình trạng khó thở khi leo cầu thang hoặc đi bộ 100 - 200 m. Trong một năm, ông xuất hiện nhiều đợt cấp, mức độ thông khí tắc nghẽn nặng.
Bác sĩ Nguyễn Thanh Thủy, Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết ông Khoa đã hai lần truyền tế bào gốc tự thân từ mô mỡ, vào tháng 5 và tháng 12. Hiện sức khỏe của ông cải thiện rõ rệt, đặc biệt là khả năng gắng sức. "Bệnh nhân đã đi bộ được quãng đường dài hơn, leo cầu thang tầng cao hơn mà không khó thở hoặc chỉ khó thở nhẹ. Sáu tháng qua, bệnh nhân không xuất hiện một đợt khó thở cấp nào", bác sỹ Nguyễn Thanh Thủy nói.Trước đó, Trung tâm Hô Hâp Bệnh viện Bạch Mai cũng đã điều trị thành công cho ông Tạ Xuân Tr. (69 tuổi, ở Hiền Ninh, Sóc Sơn) bằng phương pháp ghép tế bào gốc tự thân từ mô mỡ. Gặp bác Tr. trong lần tái khám, bác phấn khởi cho chúng tôi biết: "Sau ghép điều trị tế bào gốc đến nay đã được 11 tháng, tình trạng sức khỏe của tôi cải thiện rõ rệt, đặc biệt là khả năng gắng sức. Tôi đã đi bộ được quãng đường dài hơn, leo được cầu thang với tầng cao hơn mà không xuất hiện khó thở hoặc xuất hiện khó thở với mức độ nhẹ. Và trong 1 năm vừa rồi tôi không hề xuất hiện một đợt cấp nào liên quan đến bội nhiễm…"Tế bào gốc, gồm tế bào gốc trung mô (mesenchymal stem cell), là đa năng, có khả năng biệt hóa thành các tế bào chức năng riêng biệt. Tế bào gốc trung mô được thu nhận từ tủy xương, mô mỡ, cuống rốn. Nghiên cứu cho thấy nó có khả năng di chuyển đến vùng tổn thương, tính kháng viêm và điều hòa miễn dịch. Vì vậy, tế bào gốc trung mô có thể tác động đến cơ chế bệnh sinh của COPD và làm chậm tiến triển của bệnh cũng như cải thiện chất lượng cuộc sống bệnh nhân. Truyền tế bào gốc trung mô tự thân cũng loại bỏ nguy cơ thải ghép.
Sử dụng tế bào gốc trong điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính - Ảnh 1.

PGS.TS Chu Thị Hạnh thăm khám và tư vấn cho bệnh nhân

PGS.TS Chu Thị Hạnh - Phó giám đốc Trung tâm Hô hấp, bệnh viện Bạch Mai cho biết, phương pháp ghép tế bào gốc được chỉ định cho những bệnh nhân được chẩn đoán bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính ở mức độ nặng và rất nặng theo phân loại của GOLD 2016 (ở mức GOLD C và GOLD D), trong độ tuổi từ 40 đến 80; Chỉ số FEV1 (đo chức năng hô hấp cho bệnh nhân) ≤ 60%; Có ít nhất hai đợt cấp hoặc ít nhất một đợt cấp phải nhập viện trong một năm trước đó.Các bác sĩ sẽ tiến hành thu nhận tế bào gốc từ mô mỡ/tủy xương; Xử lý, tách chiết khối tế bào gốc từ mô mỡ/tủy xương; Truyền tĩnh mạch khối tế bào gốc tự thân từ mô mỡ/tủy xương. Bệnh nhân sẽ được theo dõi bảy ngày sau ghép và khi ổn định sẽ được xuất viện. Sau đó, bệnh nhân sẽ được hẹn tái khám lâm sàng và làm các xét nghiệm thăm dò cận lâm sàng bốn tuần/lần cho đến 12 tháng.Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính xếp thứ 4 trong các nguyên nhân gây tử vong toàn cầu. Tại Việt Nam, hơn 4% dân số trên 40 tuổi mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, chủ yếu ở nam giới. Phương pháp truyền tế bào gốc điều trị COPD tại Việt Nam được cho là kỹ thuật mới với nhiều triển vọng. Từ tháng 10/2016, Bệnh viện Bạch Mai bắt đầu triển khai đề tài khoa học cấp Nhà nước Nghiên cứu sử dụng tế bào gốc tự thân từ mô mỡ và tủy xương trong điều trị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Đến nay đã có 60 bệnh nhân được điều trị bằng phương pháp này. Kết quả bước đầu cho thấy chưa có biến cố bất lợi nào liên quan đến truyền tế bào gốc tự thân từ mô mỡ và tủy xương, sức khỏe bệnh nhân cải thiện rõ rệt.