Từ hôm nay 22/10, quy chế giao dịch chứng khoán mới được áp dụng tại Sở Giao dịch Chứng khoán Tp.HCM (HOSE).

Xung quanh vấn đề này, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó tổng giám đốc HoSE, cho biết:

- Điểm mới là kể từ phiên giao dịch ngày 22/10, lệnh mua của nhà đầu tư nước ngoài nhập vào hệ thống nếu không khớp, hoặc khớp một phần sẽ không bị hủy như trước mà nằm chờ trên sổ lệnh.

Đặc biệt, thông tin chào mua chứng khoán của nhà đầu tư nước ngoài sẽ được hiển thị trên màn hình công bố thông tin. Trong đó, khối lượng mua của nhà đầu tư nước ngoài được cộng vào khối lượng mua của từng thị trường tại từng mức giá, từ mức giá có thứ tự ưu tiên cao nhất đến mức giá có thứ tự ưu tiên thấp nhất cho đến khi bằng khối lượng còn được phép của nhà đầu tư nước ngoài. Những lệnh vượt quá “room” - tỉ lệ được phép mua của nhà đầu tư nước ngoài, không được hiển thị nhưng vẫn có trong sổ lệnh chờ.

Việc giữ lại lệnh của nhà đầu tư nước ngoài trên sổ chờ có gây ra hiện tượng cung cầu “giả tạo”, lý do mà trước đây HOSE từng nêu ra để áp dụng chế độ tự hủy lệnh của đối tượng này, thưa ông?

Khi bắt đầu chuyển sang áp dụng phương thức giao dịch liên tục, chúng ta đã tham khảo một số nước và được khuyến cáo rằng phải hủy ngay lệnh của nhà đầu tư nước ngoài nếu không khớp hoặc khớp một phần để tránh nguy cơ gây ra cung cầu giả tạo của thị trường.

Tuy nhiên, qua một thời gian áp dụng, chúng tôi thấy rằng việc hạn chế này đã gây ra sự bất bình đẳng giữa nhà đầu tư trong nước và nhà đầu tư nước ngoài. Do đó, chúng tôi đã quyết định sửa đổi lại hệ thống và cho áp dụng các qui trình bình thường cho tất cả đối tượng tham gia giao dịch.

Theo quy chế giao dịch mới, trong thời gian bị hạn chế chuyển nhượng, các cổ đông sáng lập của công ty niêm yết được thực hiện theo phương thức thỏa thuận tại Trung tâm lưu ký chứng khoán, nhưng phải báo cáo và công bố thông tin trên hệ thống của HOSE ít nhất một ngày trước khi thực hiện giao dịch.

Ngoài ra, trong trường hợp hệ thống giao dịch gặp sự cố dẫn đến tạm ngừng giao dịch, HOSE sẽ căn cứ vào tình hình khắc phục sự cố để quyết công nhận hoặc không công nhận kết quả giao dịch.

Việc hiển thị lệnh mua của nhà đầu tư nước ngoài trên hệ thống công bố thông tin cũng nhằm mục đích tạo sự công bằng cho nhà đầu tư nước ngoài.

Việc cấm nhập lệnh ATO đối với các chứng khoán lên sàn phiên đầu tiên trước đây cũng không được áp dụng nữa, vì sao?

Lệnh ATO là một loại lệnh gần như có ưu thế tuyệt đối về mặt ưu tiên, nhưng lại không có giá. Do đó, trước đây chúng tôi lo ngại rằng khi áp dụng lệnh này đối với những chứng khoán mới lên sàn phiên đầu tiên có thể xảy ra tình trạng tất cả nhà đầu tư đều đặt lệnh... ATO, tức là sẽ không có giá và không khớp được. Tuy nhiên, sau một thời gian áp dụng, chúng tôi nhận thấy điều này không thể nên bãi bỏ qui định trên.

Một số chuyên gia cho rằng việc cho phép nhập lệnh ATO đối với các chứng khoán giao dịch phiên đầu tiên là nhằm giảm lỗi cho các… đại diện giao dịch, thưa ông?

Lỗi giao dịch khá phổ biến của nhiều đại diện giao dịch thời gian qua là nhập lệnh ATO trong phiên giao dịch đầu tiên của chứng khoán mới niêm yết. Việc cho áp dụng lệnh này cũng một phần nào hạn chế lỗi của các đại diện giao dịch.

Tuy nhiên, cùng với việc áp dụng quy chế mới này, chúng tôi cũng thực hiện các biện pháp kỹ thuật khác để lọc bớt những lỗi vi phạm của các đại diện giao dịch.

Một lỗi vi phạm khác cũng khá phổ biến của các đại diện giao dịch là “cắt và dán” lệnh cũng sẽ được ngăn chặn bằng các giải pháp kỹ thuật. Nói một cách dễ hình dung hơn, một số đại diện giao dịch sử dụng thủ thuật “cắt, dán” bằng cách gõ lệnh trước giờ giao dịch, sau đó “cắt, dán” ngay những lệnh này vào hệ thống khi bắt đầu phiên giao dịch.

Trong thực tế đã xảy ra tình trạng chỉ cần 2 - 3 giây sau giờ mở cửa phiên giao dịch, một số lệnh đã được nhập vào hệ thống. Nếu không sử dụng thủ thuật “cắt, dán”, lệnh sẽ không thể vào nhanh như vậy, bởi lẽ nhanh nhất cũng mất 5 - 6 giây sau mới có thể nhập lệnh vào được. Đây là hành động cố ý vi phạm của một số đại diện giao dịch.