
Diễn đàn Kinh tế mới Việt Nam 2025
Sáng kiến Diễn đàn thường niên Kinh tế mới Việt Nam (VNEF) đã được khởi xướng và tổ chức thành công từ năm 2023. VNEF 2025 (lần thứ 3) có chủ đề: "Sức bật kinh tế Việt Nam: từ nội lực tới chuỗi giá trị toàn cầu".
Thứ Sáu, 03/10/2025
Nguyễn Thuấn
03/10/2025, 10:39
Trong cơn mưa dữ dội kéo dài nhiều ngày, người dân Chiềng Chanh xã Cẩm Thạch, tỉnh Thanh Hóa chưa kịp định thần thì tiếng nổ khủng khiếp từ đồi Liêu vang lên. Chỉ chốc lát, đất đá ào ạt tràn xuống, biến mái ấm thành đống bùn đất, mở ra một đêm sơ tán khẩn cấp trong sợ hãi...
Sau đợt mưa, thôn Chiềng Chanh, xã Cẩm Thạch (Thanh Hoá) xơ xác với từng mảng đất đá vương vãi khắp lối đi. Trong không gian ẩm lạnh, mùi bùn ngai ngái lẫn tiếng suối réo cuồn cuộn.
GIÂY PHÚT SINH TỬ CỦA BÉ GÁI LỚP 8
“Khoảng 17 giờ 30 ngày 30/9, trời mưa đã suốt hai ngày, nước trên các khe suối ở Chiềng Canh, Muốt dâng cao, gầm gào như những con thú dữ. Đất từ sườn núi đổ xuống ầm ầm, xé nát cả những đoạn ta luy đường vừa được gia cố. Đột nhiên, cả thôn giật mình khi nghe một tiếng nổ chát chúa vang từ đỉnh đồi Liêu, giống hệt tiếng mìn. Liên tiếp sau đó là những tiếng nổ nhỏ, xen lẫn tiếng đá lăn, tiếng nước cuồn cuộn, nghe mà rợn người. Ai cũng lạnh sống lưng, vì chưa bao giờ chứng kiến âm thanh lạ lùng, khủng khiếp đến thế” ông Phạm Văn Lệ, Bí thư, Trưởng thôn Chiềng Chanh nhớ lại.
Đồi Liêu – vốn được người dân gọi thân thuộc là “ngọn núi” từ bao đời nay là nguồn sống, nơi cung cấp tre, nứa, luồng, nuôi dưỡng nhiều hộ dân bản địa. Vậy mà chỉ trong một buổi chiều, ngọn đồi ấy bỗng trở thành hiểm họa.
Khi cơn mưa ngớt dần, tin dữ ập đến: ngôi nhà của ông Phạm Văn Hoàn và bà Bùi Thị Lượng đã bị đất đá từ đỉnh đồi cuốn trôi, san phẳng chỉ trong chốc lát. Nhiều người chết lặng, không tin nổi cảnh tượng trước mắt, bởi cách đó chưa đầy một giờ, ngôi nhà vẫn còn hiện hữu, bên cạnh cánh đồng lúa xanh rì.
Vẫn chưa hết bàng hoàng, ông Hoàn kể lại, khi ấy hai vợ chồng đang be bờ ao vì lo nước dâng tràn cá chết. “Chúng tôi nghe tiếng nổ, rồi tiếng đá lăn. Tôi lập tức chạy về nhà, lòng nóng như lửa đốt vì con gái còn ở trong đó. Nhưng khi chỉ còn cách nhà vài chục mét, tôi chết lặng – ngôi nhà biến mất, chỉ còn đất đá cuồn cuộn. Tôi hoảng loạn tìm con, nhưng tất cả bị nhấn chìm trong bùn lũ. Lúc ấy tôi chỉ biết ôm chặt lấy bụi tre, cầu mong còn giữ được mạng sống…”. Ông Hoàn nói, khoảng thời gian hơn 30 phút bám chặt bụi tre là ký ức mà cả đời ông không quên. “Giữa sự sống và cái chết, tôi thấy mình bé nhỏ đến mức nào. Chỉ một làn sóng đất đá thôi, mọi thứ có thể cuốn đi hết”.
Cạnh nhà ông Hoàn, ngôi nhà bà Bùi Thị Lượng cũng chịu chung số phận. Đất đá từ trên cao đổ xuống, xóa sổ hoàn toàn. Hai ngôi nhà biến mất, để lại bãi đá và bùn đất ngổn ngang.
Dù đã được mọi người trấn an, nhưng em Phạm Thị Mai Phương, học sinh lớp 8 vẫn chưa hết bàng hoàng. Em vừa bước qua “cửa tử”, thoát khỏi cái chết trong gang tấc, một sự hồi sinh khó tin đối với bất cứ ai nghe kể lại.
“Khi đang nấu cơm trong bếp, em nghe thấy một tiếng nổ lớn từ đỉnh đồi Liêu sau nhà. Nghĩ đó chỉ là sấm sét nên em vẫn tiếp tục nấu. Vài phút sau, tiếng động ầm ầm ngày một gần hơn, nhưng mưa lớn quá nên em cũng không ra ngoài xem. Khi vừa bước từ bếp lên nhà, bất ngờ nước và đất đá ập xuống, xô đổ bức tường. Em vội chạy lên gian thờ, nhưng chỉ ít phút sau tường cũng sập, mái nhà đổ xuống. Em cúi người chui dưới gầm bàn, rồi tìm cách bò ra ngoài. Vừa thoát ra đến đường thì dòng lũ càng hung hãn, cuốn phăng toàn bộ ngôi nhà xuống ruộng. Em sợ quá, muốn hét mà không thể cất tiếng, chân gần như khụy xuống, nhưng vẫn cố gượng để chạy. May mắn là em chỉ bị trầy xước nhẹ”
CUỘC SƠ TÁN TRONG ĐÊM
Sau vụ sạt lở, thôn Chiềng Chanh lập tức sơ tán 34 hộ dân với 141 nhân khẩu sống ven chân đồi Liêu. “Chúng tôi quán triệt tinh thần còn người là còn của, ngay trong tối hôm đó đã huy động lực lượng đến từng nhà hỗ trợ sơ tán”, ông Lệ nói.
Trận sạt lở không chỉ phá hủy hai ngôi nhà, làm sập bếp của hai hộ dân khác, mà còn cuốn trôi trâu bò, hoa màu. Cả thôn bàng hoàng, ai cũng nơm nớp lo sợ ngọn đồi Liêu còn có thể “gầm lên” bất cứ lúc nào.
Sáng hôm sau, lãnh đạo xã Cẩm Thạch cùng các ban, ngành khẩn trương có mặt, động viên người dân, đồng thời bố trí chỗ ở tạm, lương thực, nước uống. “Rất may là không có thiệt hại về người, nhưng thiệt hại về tài sản thì quá lớn, tinh thần bà con hoang mang”, ông Lê Hùng Vui, Phó Chủ tịch UBND xã nói.
Trưa 1/10, Công an tỉnh Thanh Hóa đã điều động lực lượng Cảnh sát cơ động đến hỗ trợ. Họ phối hợp cùng dân quân, công an xã sơ tán thêm 13 hộ ở thôn Cánh Én – nơi cũng đối mặt nguy cơ sạt lở.
Theo chính quyền địa phương, do ảnh hưởng hoàn lưu bão số 10, nhiều thôn như Chiềng Đông, Bình Hòa, Thành Long… đều bị ngập sâu, có nơi gần 1 mét. Đất đồi no nước, trượt xuống thành lũ quét.
Những gì xảy ra ở đồi Liêu là lời cảnh báo khốc liệt về hiểm họa thiên tai trong bối cảnh thời tiết ngày càng cực đoan. Với người dân Cẩm Thạch, cơn bão đi qua không chỉ để lại những mái nhà tan hoang, những thửa ruộng bị vùi lấp, mà còn để lại ám ảnh khó quên về một buổi chiều định mệnh.
Giữa gian khó, tinh thần đoàn kết cộng đồng lại một lần nữa được thắp lên. Người dân cùng chia sẻ chỗ ở, bát cơm, manh áo. Các lực lượng chức năng không quản hiểm nguy, túc trực ngày đêm. Trong ánh mắt đỏ hoe của những người vừa mất nhà cửa, vẫn le lói niềm tin rằng họ sẽ sớm dựng lại mái ấm, trên chính mảnh đất này.
Ông Hà Thanh Sơn, Chủ tịch UBND xã Cẩm Thạch (Thanh Hóa) cho biết, ảnh hưởng của bão số 10 đã khiến địa phương thiệt hại nặng nề: 1 người bị thương, 500 nhà ngập, 2 nhà sập hoàn toàn và 7 nhà hư hỏng (trong đó có hộ nghèo, gia đình chính sách). Về sản xuất, 23 ha lúa, 85 ha ngô màu, 80 ha mía bị ngập; 24 ha keo gãy đổ; 80 ha thủy sản ngập sâu; 2 trâu, 50 lợn và 1.500 gà bị cuốn trôi, chết. Ở lĩnh vực giáo dục, 2 trường bị đổ tường rào, 4 trường ngập nước. Đặc biệt, nhiều điểm sạt lở nghiêm trọng đã xảy ra: tại thôn Chiềng Chanh, đất đá từ đồi Liêu tràn xuống vùi lấp 2 ngôi nhà, buộc 34 hộ (141 nhân khẩu) phải di dời; thôn Nậm Trện có 3 hộ (9 nhân khẩu), thôn Bình Yên có 9 hộ (80 nhân khẩu) và thôn Cánh Én có 13 hộ (55 nhân khẩu) cũng phải sơ tán khẩn cấp do nguy cơ sạt lở tiếp diễn, giao thông liên xã nhiều nơi bị chia cắt.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Quyết định số 2171/QĐ-TTg ngày 2/10/2025 hỗ trợ từ nguồn dự phòng ngân sách trung ương năm 2025 cho một số địa phương khắc phục hậu quả cơn bão số 10 và các đợt thiên tai khác từ đầu năm 2025.
Theo yêu cầu của Bộ Y tế, các cơ sở sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu thuốc trên địa bàn bị ảnh hưởng bởi bão số 10 cần xây dựng kế hoạch dự trữ, cung ứng đủ thuốc phục vụ công tác khám chữa bệnh, phòng chống dịch bệnh sau bão, lũ; bảo đảm không để xảy ra tình trạng thiếu thuốc, tăng giá đột biến...
Để nâng cao chất lượng hoạt động khám bệnh, chữa bệnh, Bộ Y tế đề nghị các cơ sở niêm yết, công khai thông tin về giá dịch vụ tại cơ sở để người bệnh biết, từ đó lựa chọn sử dụng dịch vụ và phản ánh khi có sai phạm...
Công chức, viên chức dự kiến nghỉ Tết Âm lịch năm 2026 từ ngày 27 tháng Chạp năm Ất Tỵ đến hết ngày mùng 6 tháng Giêng năm Bính Ngọ. Tổng số ngày nghỉ của dịp này là 9 ngày, theo đề xuất của Bộ Nội vụ...
Chuyên gia của Ngân hàng Thế giới (WB), nhấn mạnh tình trạng biến đổi khí hậu đang làm gia tăng tần suất và cường độ của các hiện tượng thời tiết cực đoan. Khi những hiện tượng này xảy ra, chúng đe dọa đến tính mạng và sinh kế của người dân, khiến có thể gia tăng nghèo đói và ảnh hưởng lâu dài đến phúc lợi...
Doanh nghiệp niêm yết
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán), có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu). Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: