Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) đã nổi lên thành một thị trường xuất khẩu quan trọng đối với Trung Quốc trong bối cảnh Bắc Kinh ở trong một cuộc chiến thương mại chưa có hồi kết với Washington, Nikkei Asian Review cho hay.

Tờ báo Nhật Bản dẫn số liệu do Tổng cục Hải quan Trung Quốc công bố ngày 14/1 cho thấy giá trị xuất khẩu tính bằng USD của Trung Quốc sang Mỹ giảm 12,5% trong năm 2019 và nhập khẩu từ Mỹ giảm 20,9%. Đây là những con số sụt giảm mạnh nhất kể từ Trung Quốc bắt đầu thực hiện thống kê này vao năm 1984.

Nhưng dù xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ giảm mạnh do thuế quan "ăn miếng trả miếng" giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, nước này rõ ràng đã tăng mạnh việc bán hàng hóa cho phần còn lại của thế giới, đặc biệt là các nước ASEAN.

Số liệu được Nikkei dẫn từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc cho thấy xuất khẩu của nước này sang Việt Nam tăng 16,7% trong 2019, sang Philippines, Malaysia và Singapore tăng tương ứng 16,3%; 14,9%, và 11,6%.

Do vậy, thị phần của Mỹ trong xuất nhập khẩu của Trung Quốc giảm còn 11,8% trong 2019, mức thấp nhất kể từ 1992. Trái lại, thị phần của Liên minh châu ÂU (EU) và ASEAN trong thương mại Trung Quốc đều tăng, trong đó ASEAN vượt qua Mỹ, chiếm 14% tổng giá trị xuất nhập khẩu của Trung Quốc.

Dữ liệu từ Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ (ITC) cho thấy xuất khẩu máy chơi trò chơi (game console) của Trung Quốc sang Mỹ trong 11 tháng đầu năm 2019 giảm 36% so với cùng kỳ năm trước. Trái lại, xuất khẩu game của Việt Nam sang Mỹ tăng từ 0 trong 2018 lên khoảng 200 triệu USD trong 2019.

Ngoài ra, xuất khẩu game từ Trung Quốc sang Việt Nam tăng khoảng 80% trong thời gian từ tháng 8-11/2019. Đợt áp thuế quan thứ tư của chính quyền Tổng thống Donald Trump đối với hàng hóa Trung Quốc được công bố vào tháng 8.

Theo Nikkei, số liệu này cho thấy sản phẩm từ Trung Quốc có thể đi qua Việt Nam để tránh thuế quan Mỹ.

Tổng giá trị nhập khẩu của Trung Quốc 2019 giảm lần đầu tiên trong 3 năm, với mức giảm 2,8% so với 2018, còn 2.0768 tỷ USD. Xuất khẩu tăng 0,5%, đạt 2.4984 tỷ USD, nhưng mức tăng này sụt nhiều so với mức tăng của 2018.

Thặng dư thương mại của Trung Quốc, tăng khoảng 20% trong 2019, đạt 421,5 tỷ USD.

Nhìn chung, nhu cầu đối với các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Trung Quốc như điện thoại di động và máy tính cá nhân suy giảm. Xuất khẩu các sản phẩm bị Mỹ áp thuế quan như đồ nội thất và dệt may cũng giảm.

Về nhập khẩu, Trung Quốc nhập ít thiết bị bán dẫn hơn do xuất khẩu điện thoại giảm hạn chế tốc độ tăng trưởng của ngành điện tử nước này. Thiết bị bán dẫn vốn là mặt hàng nhập khẩu lớn nhất của Trung Quốc.

Trái lại, nhập khẩu thịt lợn của Trung Quốc tăng mạnh do nước này bị dịch tả lợn châu Phi hoành hành gây chết nửa đàn lợn. Cả năm, Trung Quốc nhập 2,1 triệu tấn thịt lợn, tăng 75% so với 2018. Nhập khẩu thịt bò cũng tăng mạnh.

Thương mại của Trung Quốc khởi sắc trong tháng 12, với xuất khẩu tăng 7,6% so với cùng kỳ năm trước, đạt 237,6 tỷ USD, nhập khẩu tăng 16,3%, đạt 190,8 tỷ USD. Đây có thể là một dấu hiệu cho thấy sự phục hồi trong ngành sản xuất của nước này.