Cuộc chiến thương mại lần thứ hai của Tổng thống Mỹ Donald Trump với Trung Quốc có nhiều điểm tương đồng với thương chiến lần đầu tiên vào năm 2018. Tuy nhiên, có một sự khác biệt đáng kể trong mức độ mà các công ty Mỹ tìm cách tránh sự leo thang của thuế quan bằng cách chạy đua nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc trước khi mức thuế cao hơn có hiệu lực.

Dựa trên số liệu từ nền tảng Import Genius, hãng tin CNBC đã tiến hành so sánh đỉnh điểm của các đợt doanh nghiệp Mỹ đẩy nhanh nhập khẩu hàng để “né” thuế quan vào năm 2018 và năm 2025. Kết quả cho thấy trong đợt nhập hàng đình điểm của năm nay, tỷ trọng của Mỹ trong xuất khẩu của Trung Quốc cao gấp đôi so với mức đỉnh của năm 2018.

Theo dữ liệu trên, trong năm 2025, có 3 đợt doanh nghiệp Mỹ đẩy nhanh việc nhập khẩu hàng hóa Trung Quốc trước khi thuế quan có thể tăng.

Trước khi ông Trump công bố kế hoạch thuế quan đối ứng vào đầu tháng 4, các nhà nhập khẩu Mỹ đã ra sức đưa các container hàng hóa từ Trung Quốc về cảng Mỹ trong tháng 1. Sau đó, khối lượng nhập khẩu giảm nhẹ trong tháng 2 và tháng 3. Một đợt tích trữ hàng hóa khác, với quy mô nhỏ hơn, diễn ra trong tháng 3 và tháng 4, rồi đến đỉnh điểm là giai đoạn tháng 6-7, khi xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ tăng 49% sau khi hai bên đạt thỏa thuận “đình chiến” thương mại.

Năm 2018, đỉnh điểm của việc doanh nghiệp Mỹ đẩy nhanh nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc diễn ra vào mùa thu năm đó. Số lượng container hàng hóa từ Trung Quốc vào Mỹ trong thời gian từ tháng 9 đến tháng 10 tăng 12,2%, và từ tháng 10 đến tháng 11 tăng thêm 22% nữa.

Nhưng hiện tại, đã có những dấu hiệu cho thấy xuất khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ bắt đầu giảm, được thể hiện qua dữ liệu vận tải đường biển như lượng đặt chỗ trên tàu chở hàng hoặc giá cước vận tải biển.

“Sự khác biệt giữa xuất khẩu từ Trung Quốc sang Mỹ trong tháng 7 và tháng 8 năm nay là mức giảm 40%. Tháng 8 còn chưa kết thúc, nhưng xét tới khối lượng hàng hóa đã được nhập sớm từ đầu năm đến nay và sự suy giảm đang diễn ra, tôi có cảm giác là chúng ta sẽ bắt đầu chứng kiến lượng hàng nhập khẩu từ Trung Quốc vào Mỹ giảm dưới 600.000 TEU (đơn vị đo lường tương đương container có chiều dài 20 foot) trong vài tháng tới”, nhà phân tích Lynn Hughes của ImportGenius nhận xét.

Trong tháng 8, lượng hàng hóa từ Trung Quốc vào Mỹ ước đạt gần 600.000 TEU, so với mức gần 981.000 TEU của tháng 7 - theo ImportGenius.

Những đơn hàng được đẩy nhanh cuối cùng đều cập cảng Mỹ trong tháng 7 và tháng 8. Các đơn hàng được đặt vận chuyển trong tháng 7 và tháng 8 sẽ cập cảng Mỹ trong tháng 9 và tháng 10.

Giá cước giao ngay trên các tuyến vận tải biển xuyên Thái Bình Dương đang giảm dần đều - theo công ty dữ liệu hàng hải Drewry. Giá cước tuyến Thượng Hải - Los Angeles hiện đã giảm 3% so với tháng trước, còn 2.412 USD/container loại 40 foot; còn giá cước tuyến Thượng Hải - New York đã giảm 5%, còn 3.463 USD/container loại 40 foot.

Trên website của công ty, Drewry cho biết “giai đoạn các nhà bán lẻ Mỹ đẩy nhanh việc nhập hàng hóa từ Trung Quốc, dẫn tới mùa cao điểm sớm hơn so với thường lệ, đã kết thúc. Phản ứng với một nền kinh tế Mỹ đang yếu đi và thuế quan tăng lên, các doanh nghiệp bán lẻ hiện tại đang giảm nhập khẩu. Bởi vậy, Drewry dự báo giá cước vận tải sẽ ít biến động hơn trong những tuần tới”.

Ông Hughes nói rằng vào năm 2018, sau đợt đẩy mạnh tích trữ hàng hóa đầu tiên, nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc vào Mỹ đã giảm trong 4 tháng. Xu hướng tăng rồi giảm này cũng đã lặp lại trong những đợt đẩy sớm nhập khẩu khác, bao gồm sau đợt nhập khẩu tăng mạnh vào tháng 1-2 năm nay trước khi kế hoạch thuế đối ứng được công bố.

“Chúng ta đều biết những xu hướng này được phản ánh ra sao trong dữ liệu vận tải biển. Và đây là những đợt tích trữ hàng hóa thiếu cân bằng nhất mà chúng ta từng chứng kiến”, ông Hughes nói.