Ấn Độ giữ vững lập trường trong mối quan hệ với Nga, dù Tổng thống Mỹ Donald Trump chuẩn bị thực thi thuế quan trừng phạt liên quan đến việc New Delhi mua dầu thô Nga - tờ báo Financial Times đưa tin.

Thuế quan 25% mà ông Trump đã cảnh báo áp lên Ấn Độ vì nước này mua dầu Nga dự kiến sẽ có hiệu lực khi bước sang ngày thứ Tư (27/8) theo giờ Mỹ. Cộng với thuế đối ứng 25% mà Mỹ đã thực thi với Ấn Độ, mức thuế sẽ là 50%. Đến thời điểm hiện tại, hầu như không còn hy vọng mức thuế trừng phạt 25% này sẽ được hoãn hay giảm.

Giới chức Ấn Độ tiết lộ rằng các nhà đàm phán thương mại Mỹ dự kiến tới New Delhi trong tuần này, nhưng chuyến đi đã bị hủy. Hôm 25/8, phía Mỹ đã ra thông báo sẽ bắt đầu áp thuế quan trừng phạt 25% đối với Ấn Độ vào ngày 27/8.

Trong lúc đang bế tắc với Mỹ, các quan chức cấp cao của Ấn Độ đã có một loạt chuyến thăm Nga thời gian gần đây. Ngoại trưởng Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar đã gặp Tổng thống Vladimir Putin vào tuần trước tại Moscow, nơi cố vấn an ninh quốc gia Ấn Độ Ajit Doval cũng được đón tiếp nồng nhiệt. Ông Putin dự kiến sẽ thăm Ấn Độ vào cuối năm nay.

New Delhi và Washington đang thử thách nhau xem ai sẽ phải xuống tháng trước - theo nhà nghiên cứu cấp cao Chietigj Bajpaee của tổ chức Chatham House.

Cùng với đó, Ấn Độ vẫn tiếp tục mua dầu thô của Nga, mặc dù với số lượng ít hơn. Theo dữ liệu theo dõi tàu chở dầu do công ty tư vấn thương mại Kpler tổng hợp, lượng dầu thô Nga xuất khẩu sang Ấn Độ hiện ở mức khoảng 1 triệu thùng mỗi ngày, giảm so với mức cao nhất là 2 triệu thùng/ngày vào đầu năm nay. “Không có chỉ thị chính thức nào từ Chính phủ Ấn Độ về việc cắt giảm khối lượng dầu nhập khẩu từ Nga. Bởi vậy nên hiện tại, mọi việc vẫn diễn ra bình thường”, nhà phân tích Sumit Ritolia của Kpler ở New Delhi cho biết.

Tuy nhiên, ông Ritolia nói thêm rằng các nhà máy lọc dầu của Ấn Độ đang thận trọng và “tích cực tìm kiếm các lựa chọn thay thế” cho dầu thô Nga, đề cập đến các nguồn cung tiềm năng từ Mỹ, Tây Phi, Mỹ Latin và Trung Đông. Theo vị chuyên gia, vẫn còn quá sớm để xác nhận việc dịch chuyển sang các nguồn cung khác, rằng xuất khẩu dầu thô từ Nga sang Ấn Độ trong tháng 8 sẽ chỉ được phản ánh trong dữ liệu vận chuyển từ tháng 9 trở đi.

New Delhi đã thể hiện sự cứng rắn trước những lời đe dọa áp thuế quan của ôg Trump. Tuy nhiên, Bộ trưởng Thương mại Ấn Độ Piyush Goyal hôm thứ Sáu tuần trước nói rằng chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi sẽ giữ “tư duy cởi mở, cái nhìn tích cực và niềm tin rằng mối quan hệ Ấn Độ-Mỹ có ý nghĩa rất quan trọng đối với cả hai nước”.

Ấn Độ đã trở thành nước mua dầu thô vận chuyển bằng đường biển lớn nhất của Nga kể từ khi chiến tranh Nga-Ukraine nổ ra vào năm 2022. Từ đó đến nay, nước này đã nhập khẩu gần 140 tỷ USD dầu Nga - theo dữ liệu của chính phủ. Phần lớn nguồn cung đó được các nhà máy lọc dầu của Ấn Độ chế biến thành xăng và dầu diesel để bán ra thị trường trong nước và quốc tế.

Các nước phương Tây - bao gồm cả Mỹ - ban đầu khuyến khích hoạt động thương mại này, cho rằng việc Ấn Độ mua dầu Nga sẽ giúp duy trì giá dầu trên thị trường toàn cầu, miễn sao giá dầu mà Ấn Độ trả cho Moscow vẫn thấp hơn giá trần mà khối G7 đặt ra để hạn chế doanh thu của Nga.

Nhưng sau đó, các quan chức chính quyền ông Trump như cố vấn thương mại Peter Navarro đã cáo buộc các công ty Ấn Độ “trục lợi” từ cuộc chiến tranh ở Ukraine.

Mỹ là đối tác thương mại lớn nhất của Ấn Độ, với kim ngạch thương mại hai chiều đạt hơn 130 tỷ USD trong năm tài khóa kết thúc vào tháng 3/2025 - gấp đôi kim ngạch thương mại hai chiều của Ấn Độ và Nga, ở mức 68 tỷ USD, trong đó 50 tỷ USD là Ấn Độ mua dầu Nga. Tuy nhiên, tầm quan trọng của Moscow đối với New Delhi được củng cố bởi mối quan hệ chiến lược có từ thời chiến tranh lạnh.

“Có một sự thoải mái về mặt chính trị trong mối quan hệ với Nga, hoàn toàn khác với những thay đổi thất thường và mối quan hệ theo chu kỳ mà chúng tôi đã có với Mỹ” - ông Pankaj Saran, cựu đại sứ Ấn Độ tại Nga, nói với Financial Times.

Theo Viện Nghiên cứu hòa bình Quốc tế Stockholm, Nga từ lâu đã là nhà cung cấp vũ khí lớn nhất của Ấn Độ, từ máy bay chiến đấu đến tàu chiến, chiếm hơn 60% lượng vũ khí mà New Delhi đã mua kể từ năm 2000.

Các quan chức Ấn Độ đã lên tiếng bảo vệ quyền mua dầu của Nga, khẳng định rằng dầu của Nga chưa bao giờ là đối tượng trực tiếp của các lệnh trừng phạt, không giống như dầu của Iran và Venezuela. Theo các nhà phân tích, nếu Ấn Độ ngừng mua dầu của Nga, chi phí nhập khẩu dầu của nước này hàng năm có thể tăng thêm từ 3-5 tỷ USD.

Trong chuyến công du Moscow, Ngoại trưởng Jaishankar cho biết New Delhi “rất bối rối” trước lập trường của Mỹ, đồng thời lưu ý rằng Washington không có động thái nào với những khách mua dầu lớn khác của Nga như Trung Quốc. “Chúng tôi là quốc gia mà trên thực tế, Mỹ đã nói trong vài năm qua rằng chúng tôi nên làm mọi thứ để ổn định thị trường năng lượng thế giới, bao gồm cả việc mua dầu từ Nga”, ông nhấn mạnh.