Theo báo cáo về lương và thị trường lao động năm 2024 vừa được Navigos Group phát hành, tiền lương là yếu tố quan trọng nhất đối với người lao động khi tìm kiếm một công việc mới. 

Báo cáo dựa trên ý kiến ​​của hơn 4.000 ứng viên đang làm việc tại Việt Nam và hơn 550 doanh nghiệp có quốc tịch đa dạng như Mỹ, Trung Quốc, Châu Âu, Hàn Quốc, Nhật Bản và Việt Nam.

CÔNG NGHỆ THÔNG TIN CÓ TỶ LỆ SA THẢI LAO ĐỘNG LỚN NHẤT 

Khảo sát của Navigos Group cho thấy, tình hình thị trường lao động năm 2023 vẫn còn nhiều thách thức. Những cú sốc và rủi ro toàn cầu như, điều kiện tài chính toàn cầu bị thắt chặt; sức mua sụt giảm ở các thị trường xuất khẩu; xung đột chính trị; lạm phát; giá tăng… khiến doanh nghiệp trong nước cắt giảm đơn hàng, sản xuất càng khó khăn hơn. Hệ quả là tình trạng này đang cản trở sự phục hồi của thị trường lao động. 

Để đối phó với những thách thức trên, các giám đốc điều hành doanh nghiệp ở nhiều ngành khác nhau đã sa thải gần nửa triệu nhân viên trên toàn thế giới, đặc biệt là ngành công nghệ thông tin có tỷ lệ sa thải lớn nhất, chiếm gần 1/3 tổng số nhân viên bị sa thải. 

Việc tuyển dụng liên tục chậm lại trên toàn thế giới và sự dịch chuyển nội bộ có xu hướng tăng lên ở một số ngành. Canada và Ấn Độ chứng kiến ​​sự sụt giảm tuyển dụng hơn 40% trong số 17 quốc gia được trích dẫn dữ liệu cho báo cáo.

Tại Việt Nam, tương tự những biến động chung của thị trường tuyển dụng thế giới, tình hình lao động cũng gặp nhiều khó khăn. Cụ thể, có tới 82,2% doanh nghiệp tham gia khảo sát cho biết họ bị ảnh hưởng bởi biến động thị trường năm 2023, hơn 68% lựa chọn cắt giảm nhân sự.

Đối với các doanh nghiệp, theo kết quả khảo sát, có tới 454/555 doanh nghiệp cho biết bị ảnh hưởng bởi biến động thị trường năm 2023, chiếm tỷ lệ 82,2%. Các doanh nghiệp này trải rộng trên nhiều ngành và có mức độ ảnh hưởng khác nhau, bao gồm cả ngân hàng; vận tải/giao nhận/hậu cần; xây dựng ô tô/bất động sản; FMCG/thực phẩm và đồ uống; thương mại điện tử/dịch vụ trực tuyến & Fintech…

Để thích ứng với biến động của thị trường, hầu hết các doanh nghiệp ở Việt Nam lựa chọn cắt giảm dưới 25% nhân sự, thậm chí có ngành cắt tới 75%.

Các doanh nghiệp cắt giảm với quy mô dưới 25% chủ yếu ở các ngành như: Ngân hàng; vận tải/giao nhận/logistics; ô tô; hóa chất/vật liệu xây dựng & bao bì/in ấn/nhựa; dược phẩm, dịch vụ y tế, năng lượng/năng lượng tái tạo & dầu khí; bảo hiểm.

Tuy nhiên, có rất ít doanh nghiệp lựa chọn cắt giảm nhân sự trên diện rộng. Hai ngành dịch vụ tư vấn xây dựng/bất động sản và kinh doanh đều có sự sụt giảm nhân sự từ 50% xuống 75% với cùng tỷ lệ 10% của doanh nghiệp. Riêng dịch vụ tư vấn doanh nghiệp có mức giảm trên 75% nhân sự (chiếm 5%). 

KỲ VỌNG CAO VÀO SỰ CAM KẾT CỦA DOANH NGHIỆP

Bất chấp những biến động gần đây của thị trường tuyển dụng, Navigos Group vẫn ghi nhận tại Việt Nam hầu hết người lao động vẫn có việc làm ổn định.

Mặc dù có 69% người lao động không bị sa thải và vẫn làm việc ổn định nhưng tỷ lệ người lao động bị sa thải và không tìm được việc làm mới vẫn tương đối thấp (11,4%). 

Các ngành năng lượng/năng lượng tái tạo & dầu khí; may mặc/dệt may/ giày dép và hóa chất…có nguy cơ mất việc làm cao nhất.

Tuy nhiên, đáng chú ý trong bối cảnh đó nhiều nhân viên vẫn được tăng lương và hưởng đầy đủ các phúc lợi bắt buộc. Theo báo cáo, có 43,3% nhân viên được tăng lương vào năm 2023, với mức tăng từ 5% lên dưới 10%. Số bị giảm lương chiếm trên 38%, với mức giảm từ 15% xuống dưới 20%.

Gần 70% người lao động vẫn được hưởng đầy đủ các chế độ bắt buộc từ nơi họ đang làm việc. Đối với những người lao động bị ảnh hưởng bởi làn sóng sa thải, việc trả lương đầy đủ và đúng hạn chính là sự hỗ trợ được nhận nhiều nhất bên cạnh trợ cấp thất nghiệp, trợ cấp thôi việc.

Về kỳ vọng và mối quan tâm mới của người lao động năm 2024, Navigos Group nhận định tiền lương là yếu tố quan trọng nhất đối với người lao động khi tìm kiếm một công việc mới. 

Có đến 83,4% nhân viên cho biết khi tìm việc làm mới, ưu tiên hàng đầu là tiền lương; 70% trong số họ cho rằng mức lương là yếu tố tác động mạnh nhất đến quyết định nghỉ việc nếu họ không hài lòng với công ty.

Tiếp theo là các yếu tố khác như văn hóa công ty, cơ hội thăng tiến trong công việc, chế độ thưởng. Đặc biệt, trước những biến động kinh tế khác nhau và thị trường lao động nói riêng, người lao động mong đợi sự ổn định trong kinh doanh, và đánh giá cao sự hỗ trợ tài chính từ người sử dụng lao động với việc được trả lương đúng hạn là mối quan tâm hàng đầu của họ.

Trước nhiều biến động của thị trường, nhiều nhân viên cũng đặt kỳ vọng cao vào sự cam kết và đảm bảo việc làm từ doanh nghiệp. Tỷ lệ này chiếm 45,7% và đứng thứ 5 theo kết quả khảo sát.

Bên cạnh đó, xu hướng việc làm được người lao động quan tâm nhất trong năm 2023 sẽ kéo dài đến năm 2024 là làm việc linh hoạt. Đặc biệt, mối quan tâm về sức khỏe tâm thần cũng được ghi nhận khi cân bằng giữa công việc và cuộc sống đứng thứ hai. Các yếu tố khác bao gồm làm việc từ xa, sử dụng AI và trao quyền cho người lao động. 

Các vị trí công việc mới cũng sẽ dần xuất hiện, tập trung vào trí tuệ nhân tạo, số hóa, phân tích dữ liệu và phân tích kinh doanh.