Triển khai hiệu quả các giải pháp thúc đẩy xuất khẩu trong những tháng cuối năm

Ngày 9/9/2025, tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên chủ trì Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài tháng 8/2025, với chủ đề “Đa dạng hóa thị trường, sản phẩm xuất khẩu, đa dạng hóa nguồn cung nhập khẩu nhằm thúc đẩy tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2025”.

4 THÁNG CUỐI NĂM CÒN NHIỀU KHÓ KHĂN

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết hoạt động xuất nhập khẩu của nước ta trong tháng 8 năm 2025 tiếp tục duy trì xu hướng tăng trưởng tích cực.

Cụ thể, xuất khẩu tháng 8 ước đạt 42,23 tỷ USD, lũy kế 8 tháng năm 2025 đạt 304,8 tỷ USD, tăng 14,4% so với cùng kỳ năm 2024, đạt và vượt chỉ tiêu tăng trưởng xuất khẩu. Từ chiều ngược lại, nhập khẩu tháng 8 đạt 40,02 tỷ USD, lũy kế 8 tháng năm 2025 đạt 292,33 tỷ USD, tăng 18,75% so với cùng kỳ. Như vậy, sau 8 tháng năm 2025, cán cân thương mại thặng dư khoảng 12,47 tỷ USD.

Xét theo cơ cấu ngành hàng, nông, lâm, thủy sản tiếp tục đóng góp tích cực với kim ngạch 8 tháng năm 2025 ước đạt 28,54 tỷ USD, tăng 12,7% so với cùng kỳ. Ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục giữ vai trò chủ lực, chiếm trên 86% tổng kim ngạch xuất khẩu và duy trì đà tăng trưởng tích cực, ước đạt mức tăng trưởng bình quân 15% so với cùng kỳ năm 2024. Nhóm nhiên liệu và khoáng sản đạt kim ngạch 1,7 tỷ USD, giảm 38,5%.

Những kết quả này khẳng định sự nỗ lực đồng bộ của các Bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp dưới sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, qua đó duy trì đà tăng trưởng xuất nhập khẩu.

Bên cạnh những kết quả tích cực, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết  dự báo 4 tháng cuối năm sẽ còn nhiều khó khăn, thách thức cho hoạt động xuất khẩu. Những biến động địa – chính trị và kinh tế tác động sâu sắc đến thương mại toàn cầu sẽ tiếp tục đặt ra nhiều thách thức cho xuất nhập khẩu của Việt Nam trong năm 2025 và các năm tiếp theo.

Cụ thể, môi trường thương mại quốc tế ngày càng phức tạp với rủi ro về chính sách, thuế quan và nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng. Việc áp thuế đối ứng của Hoa Kỳ với Việt Nam và các nước khác vẫn còn nhiều diễn biến khó lường, ảnh hưởng tới sản xuất, xuất khẩu của một số ngành hàng của Việt Nam.

Cùng với đó, nhu cầu tiêu dùng toàn cầu suy giảm khiến đơn hàng xuất khẩu sụt giảm, doanh nghiệp khó mở rộng thị trường. Chi phí logistics tăng cao do bất ổn trong vận tải biển, đặc biệt là phụ phí từ các hãng tàu quốc tế và tình hình căng thẳng tại các điểm nút gây gián đoạn chuỗi cung ứng, kéo dài thời gian giao hàng.

Cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia như Ấn Độ, Bangladesh, Indonesia với lợi thế chi phí sản xuất, gây áp lực lớn cho các ngành xuất khẩu chủ lực của Việt Nam (dệt may, da giày, gỗ). Các thị trường xuất khẩu ngày càng siết chặt yêu cầu về môi trường, năng lượng tái tạo, buộc doanh nghiệp Việt Nam phải đẩy nhanh quá trình chuyển đổi và thích ứng.

Chính vì vậy, theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, để đạt được mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 12% mà Chính phủ đã giao, 4 tháng cuối năm cần đạt tối thiếu 150 tỷ USD (bình quân trên 37,5 tỷ USD/tháng). Đây là một nhiệm vụ rất nặng nề, đòi hỏi sự quyết tâm cao và vào cuộc đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả của cả hệ thống chính trị và doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng, đặc biệt là hệ thống Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài.

 GIẢI PHÁP CỤ THỂ VỚI TỪNG NHÓM THỊ TRƯỜNG 

Để thúc đẩy công tác phát triển thị trường, tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp đẩy mạnh xuất khẩu, Bộ trưởng Bộ Công Thương đề nghị các Thương vụ, các Bộ, ngành, địa phương và các doanh nghiệp, Hiệp hội ngành hàng phối hợp chặt chẽ, tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả một số nhiệm vụ quan trọng.

Bộ trưởng nhấn mạnh tới nhiệm vụ trọng tâm của các Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài trong hỗ trợ, kết nối, mở rộng thị trường cho sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam. Theo đó, các Thương vụ cần theo dõi sát sao tình hình thị trường và chính sách thương mại của các nước, các đối tác để có những khuyến nghị kịp thời với Đảng, Nhà nước, Bộ Công Thương (và Bộ, ngành liên quan), cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng để có điều chỉnh phù hợp. Đồng thời, xây dựng, củng cố thật tốt mối quan hệ với các đối tác nước ngoài, các tổ chức quốc tế,... để tạo dựng cơ hội hợp tác phát triển.

Tăng cường hợp tác xúc tiến thương mại bằng mọi hình thức (trực tuyến, trực tiếp), nhất là việc kết nối giữa các doanh nghiệp ở trong nước với doanh nghiệp xuất nhập khẩu ở nước ngoài để nâng cao năng lực xuất nhập khẩu và đa dạng hóa nguồn cung nguyên liệu, thị trường xuất khẩu, giảm sự phụ thuộc vào một (hoặc một vài thị trường duy nhất).

Đẩy mạnh hợp tác với các đối tác thương mại tiềm năng thông qua các FTA và các thị trường xuất khẩu mới, nhất là thị trường ít bị áp lực bởi chiến tranh thương mại, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp chủ động trong sản xuất và xuất khẩu, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Cụ thể, đối với nhóm thị trường xuất khẩu có tăng trưởng âm, Bộ trưởng yêu cầu các Thương vụ cần khẩn trương rà soát, phân tích nguyên nhân sụt giảm, đề xuất biện pháp khôi phục kim ngạch ít nhất bằng năm trước, tiến tới tăng trưởng dương. Đề xuất các hoạt động xúc tiến thương mại năm 2026 cho từng thị trường; gửi báo cáo về Bộ trước ngày 15/9/2025.

Đồng thời chủ động làm việc với các cơ quan quản lý nước sở tại, hiệp hội ngành hàng, hệ thống phân phối, nhà nhập khẩu lớn để tháo gỡ rào cản thương mại, các biện pháp phi thuế quan, khôi phục đơn hàng, tìm và mở rộng thị trường cho sản phẩm mới.

Với nhóm thị trường có tăng trưởng thấp (từ 0 - 5%), Bộ trưởng chỉ đạo các Thương vụ phân tích, xác định rõ các nhóm ngành hàng, sản phẩm tiềm năng còn dư địa để đề xuất các biện pháp khai thác hiệu quả tiềm năng, thúc đẩy xuất khẩu sang thị trường sở tại, đưa mức tăng trưởng lên tối thiểu 8,5%, gửi báo cáo về Bộ trước ngày 15/9/2025.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề nghị từ nay đến cuối năm, mỗi tháng tổ chức ít nhất 1 sự kiện kết nối giao thương B2B theo hình thức trực tuyến hoặc trực tiếp. Đồng thời, tích cực hỗ trợ các đoàn doanh nghiệp Việt Nam sang giao thương ký kết hợp đồng, hoặc hỗ trợ đoàn doanh nghiệp sở tại về Việt Nam giao thương, ký kết hợp đồng.

Với nhóm thị trường có tăng trưởng trung bình (từ 5-10%), cần tiếp tục giữ vững đà tăng trưởng. Tích cực hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng thị phần, đặc biệt tập trung vào các mặt hàng có lợi thế cạnh tranh và tận dụng các FTA đã ký kết để thúc đẩy xuất khẩu mặt hàng mới. Phấn đấu nâng mức tăng trưởng xuất khẩu cả năm 2025 lên tối thiểu 12%.

Đối với nhóm thị trường có tăng trưởng cao (trên 10%), Bộ trưởng yêu cầu giữ vững mức tăng trưởng đã đạt được, bảo đảm các thị trường này tiếp tục giữ vai trò là “đầu tàu”, góp phần kéo tăng trưởng chung. Phấn đấu nâng mức tăng trưởng cả năm trên 15% bằng việc duy trì quan hệ tốt với các tập đoàn bán lẻ, chuỗi phân phối, nhà nhập khẩu lớn.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên hy vọng sau hội nghị giao ban này, hoạt động sản xuất trong nước và xuất nhập khẩu của nước ta với thế giới sẽ bừng nở, hoàn thành và hoàn thành vượt mức chỉ tiêu mà Đảng- Nhà nước giao: tốc độ tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu từ 12% trở lên và đóng góp cho tăng trưởng kinh tế cả năm từ 8,3-8,5%, tạo nền tảng cho những năm tiếp theo có tốc độ tăng trưởng 10% trở lên.