Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa công bố dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 99/2019/NĐ-CP ngày 30/12/2019 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục Đại học (Nghị định 99).

Việc xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 99 nhằm tiếp tục thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng trong việc thực hiện phân cấp quản lý, tăng cường tự chủ đối với đào tạo đại học; giải quyết dứt điểm các khó khăn, vướng mắc từ thực tiễn; bảo đảm đồng bộ giữa quy định của pháp luật, đẩy mạnh thực hiện phân cấp, phân quyền, gắn việc thực hiện trách nhiệm giải trình.

CÔNG KHAI TOÀN BỘ NGUỒN THU - CHI?

Bên cạnh việc sửa đổi, bổ sung một số quy định về điều kiện thành lập trường, điều kiện để các trường liên kết thành đại học, điều kiện hoạt động…, bài toán công khai thu – chi cũng được đặt ra.

Nhắc đến tự chủ đại học có trụ cột chính là chuyên môn; tổ chức nhân sự và tài chính, tài sản. Các ý kiến chuyên gia cho rằng, trong khi Luật Giáo dục đại học có vai trò quan trọng về vấn đề chuyên môn còn về lĩnh vực khác như: tổ chức - nhân sự, tài chính – tài sản bị chi phối bởi các luật chuyên ngành khác như: Bộ Luật Lao động, Luật Đầu tư, Luật Quản lý tài sản công… Tuy nhiên, để tự chủ trở nên thực chất, việc minh bạch thông tin trong đó nhà nước, xã hội… giám sát là rất cần thiết.

Hiện nay, theo điểm c, khoản 4, Điều 13, Nghị định 99, cơ sở giáo dục phải công khai về các quy chế, quy định nội bộ; chi phí đào tạo, mức thu học phí, mức thu dịch vụ tuyển sinh và các khoản thu khác của người học cho từng năm học và dự kiến cả khóa học; chế độ, chính sách miễn, giảm học phí, học bổng; các nội dung khác theo quy định của pháp luật…

Dự thảo quy định, cơ sở giáo dục phải công khai toàn bộ nguồn thu, chi và cơ cấu các khoản thu, chi; cơ cấu chi từ nguồn học phí; chi phí đào tạo, chi và cơ cấu các khoản thu, chi; cơ cấu chi từ nguồn học phí; chi phí đào tạo, mức thu học phí, mức thu dịch vụ tuyển sinh và các khoản thu khác của người học cho từng năm học và dự kiến cả khóa học; chế độ, chính sách miễn, giảm học phí, học bổng…

XÁC ĐỊNH THẨM QUYỀN BỔ NHIỆM HIỆU TRƯỞNG

Ngoài ra, dự thảo cũng sửa đổi, bổ sung một số điều về việc xác định cấp có thẩm quyền bổ nhiệm, công nhận đối với Hiệu trưởng các cơ sở giáo dục đại học công lập. 

Theo đó, cơ quan quản lý trực tiếp thực hiện vai trò của cấp có thẩm quyền bổ nhiệm, công nhận hiệu trưởng trong việc thực hiện các quy định về công tác cán bộ.

Cơ quan quản lý trực tiếp quyết định việc giao quyền hiệu trưởng hoặc giao phụ trách trường trong trường hợp sau: Đối với trường đại học mới thành lập, cơ quan quản lý trực tiếp giao quyền hiệu trưởng hoặc giao phụ trách trường để tham gia hội đồng trường lâm thời và thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của hiệu trưởng cho đến khi có quyết định công nhận hiệu trưởng chính thức theo đề xuất của hội đồng trường; Đối với các trường đại học đã khuyết hiệu trưởng quá 6 tháng mà chưa gửi tờ trình đề nghị công nhận hiệu trưởng tới cơ quan quản lý trực tiếp.

Hội đồng trường thực hiện hoặc ủy quyền hiệu trưởng thực hiện các trình tự, thủ tục đánh giá, giải quyết khiếu nại, tố cáo, xử lý kỷ luật đối với phó hiệu trưởng theo quy định của pháp luật, trình hội đồng trường xem xét, quyết định.

Theo báo cáo của các cơ sở giáo dục đại học, việc quy định phải triệu tập trên 50% tổng số viên chức, người lao động của trường đại học để tham dự hội nghị đại biểu bầu và bầu thay thế một thành viên hội đồng trường gặp nhiều khó khăn, tốn kém. Đặc biệt, đối với các Đại học Quốc gia, Đại học vùng và các cơ sở giáo dục đại học có tổng số viên chức, người lao động lớn.

Mặt khác, để bảo đảm phù hợp, đồng bộ với quy định của pháp luật có liên quan, dự thảo Nghị định đã cấu trúc lại các nội dung tại Nghị định 99 về việc bãi nhiệm, miễn nhiệm về việc bãi nhiệm, miễn nhiệm chủ tịch hội đồng trường, miễn nhiệm thành viên khác của hội đồng trường. Theo đó, làm rõ trường hợp thực hiện bãi nhiệm, trường hợp miễn nhiệm bảo đảm phù hợp với quy định của pháp luật.

Dự thảo sửa đổi, bổ sung quy định cụ thể thủ tục thay thế thành viên hội đồng trường; đặc biệt đối với thành viên là đại diện cơ quan quản lý trực tiếp khi đã thôi việc, chuyển công tác…, cơ quan quản lý trực tiếp có thể thay thế ngay mà không cần có văn bản đề nghị của hội đồng trường như hiện nay.

Dự thảo dự kiến bổ sung các quy định cụ thể về thủ tục thành lập, công nhận hội đồng đại học, chủ tịch hội đồng đại học, giám đốc đại học của trường đại học được Thủ tướng Chính phủ quyết định chuyển thành đại học.