Chủ trì cuộc họp về giải ngân vốn đầu tư của 3 bộ là Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch ngày 24/5, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ gay gắt truy trách nhiệm giải ngân chậm khi các bộ có tiền nhưng lười... tiêu.

"Lúc đầu thì đấu tranh để kéo bằng được vốn về bộ mình, nhưng kéo được rồi thì dự án bỏ đó hết năm này qua năm khác, dầm mưa dãi nắng", Phó Thủ tướng nói, "lãnh đạo bộ phải vào cuộc giải quyết. Nếu các bộ không có chuyển biến thì Thủ tướng, Chính phủ sẽ có giải pháp mạnh, không thể để tình trạng này tiếp tục".

Đây cũng là 3 bộ có tiến độ giải ngân rất chậm, chậm nhất trong cả nước và thấp hơn rất nhiều so với bình quân cả nước, thậm chí, tỷ lệ giải ngân vốn nước ngoài của 3 bộ này là 0%, chưa giải ngân được đồng nào.

"Do giao vốn chậm hay không có hướng dẫn, không kiểm tra, đôn đốc? Trách nhiệm của bộ trưởng, thứ trưởng, ban quản lý dự án và cá nhân như thế nào mà không nói được ra ai chịu trách nhiệm về việc này?", ông Huệ truy vấn.

Nêu lên ví dụ về dự án 125 xây dựng 2 bệnh viện là Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2 và Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 của Bộ Y tế chậm tiến độ 18 tháng và còn đang xin kéo dài đến hết năm 2019, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ tỏ rõ sự sót ruột về dự án trọng điểm và cấp thiết nhưng việc triển khai thì... "tắc tị".

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, "đây là điển hình của yếu kém trong quản lý đầu tư xây dựng cơ bản. Mặc dù là vấn đề bức thiết, Nhà nước tập trung toàn lực vốn vào đây, không thiếu tiền, chưa có thì tạm ứng, nhưng dự án 125 giải ngân rất thấp. 

Tôi đi qua nhiều lần thấy không thi công, không thấy công nhân làm việc. Đề án 125 là một trong những mối quan tâm nhất của xã hội. Nhưng trong khi bệnh viện quá tải, bệnh nhân phải nằm chung giường thì dự án bệnh viện mới vẫn chậm thi công dù Nhà nước dồn vốn vào cho xây dựng".

Yêu cầu Bộ Y tế phải nói rõ nguyên nhân về tổ chức thực hiện tại sao chậm, tại sao cùng một mặt bằng mà triển khai yếu kém, phải ứng xử như thế nào với các dự án này, ông Huệ gay gắt trước nghịch lý, "chỗ có vốn thì tắc tịt không giải ngân được, chỗ cần tiền thì không có để tiêu. Phải nói rõ trách nhiệm là do ai, do giao vốn chậm hay không có hướng dẫn, không kiểm tra, đôn đốc, giao vốn xong là không có trách nhiệm. Trách nhiệm của bộ chủ quản như thế nào, bộ trưởng, thứ trưởng, ban quản lý dự án và cá nhân nào chịu trách nhiệm... Phải làm cho rõ, làm đến cùng trách nhiệm". 

So sánh, trong khi dự án tư nhân cả tỷ USD mà họ chỉ làm trong vòng một năm là xong, Phó Thủ tướng hỏi thẳng, "Bộ Y tế phải trả lời về đề án 125 có làm nữa không? Có khả năng làm không? Nếu không làm được thì thuê kiểm toán xác định giá trị rồi báo cáo Chính phủ để Chính phủ giao người khác làm".

Đối với Bộ Giáo dục và Đào tạo, các dự án năm 2017 chưa giải ngân hết, Bộ Giáo dục và Đào tạo "xin" kéo dài vốn sang năm 2018. Bộ này cũng cho biết một số dự án ODA triển khai chậm, nguy cơ không hoàn thành việc giải ngân kế hoạch vốn được giao năm 2018. Dù vậy, mặc dù giải ngân vốn chậm nhưng Bộ Giáo dục và Đào tạo lại tiếp tục... xin thêm vốn.

Còn với Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, lãnh đạo bộ này giải trình kế hoạch đầu tư công năm 2018 chưa đạt yêu cầu do không bố trí các dự án khởi công mới. Một số dự án vướng mắc do một số dự án phải điều chỉnh thiết kế, một số dự án thực hiện ở nước ngoài nên thủ tục thanh toán và giải ngân mất nhiều thời gian, ảnh hưởng tới tiến độ thi công dẫn tới không hoàn thành khối lượng theo dự kiến... 

Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch nhìn nhận do kinh nghiệm thực hiện các dự án ODA còn thiếu, các địa phương chưa lường trước được các quy trình, yêu cầu khắt khe của nhà tài trợ trong các thủ tục khảo sát, thiết kế, đấu thầu, dẫn đến triển khai chậm...

Kết luận lại, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu, sau cuộc họp phải có giải pháp tháo gỡ vướng mắc, không họp xong để đó. Ông Huệ cũng tỏ rõ sự không hài lòng về việc trong báo cáo của các Bộ chỉ toàn kiến nghị, thậm chí là kiến nghị thêm vốn trong khi vốn đang nhiều không giải ngân được, trong khi cả giải pháp để khắc phục và trách nhiệm đều không làm rõ.