Việt Nam sắp bước vào "giai đoạn vàng" của nền kinh tế bạc

Theo thống kê mới nhất, Việt Nam hiện có khoảng 16,1 triệu người cao tuổi, chiếm trên 16% dân số. Việt Nam là một trong những nước có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất châu Á, thời gian chuyển từ giai đoạn già hóa dân số sang dân số già chỉ từ 17-20 năm, ngắn hơn so với nhiều nước khác…

HÀNG TRIỆU NGƯỜI GIÀ CHƯA TIẾP CẬN ĐƯỢC DỊCH VỤ CHĂM SÓC ĐẦY ĐỦ

Việt Nam sẽ bước vào thời kỳ dân số già từ năm 2036, khi đó tỉ trọng nhóm người già từ 65 tuổi trở lên đạt 14,2% tổng dân số. Dự báo số người cao tuổi sẽ lên 25,2 triệu vào năm 2069.

Sự già hóa dân số và nhu cầu đặc thù của người cao tuổi là cơ sở nền tảng của nền kinh tế bạc, thúc đẩy hình thành trụ cột mới phát triển kinh tế chất lượng cao nhằm duy trì, giảm bớt gánh nặng kinh tế dành cho người cao tuổi, thúc đẩy sự hài hòa và ổn định xã hội; đồng thời, là động lực mới thúc đẩy phát triển kinh tế và xã hội chất lượng cao.

Những hiểu biết sâu sắc về nhu cầu đặc biệt của người cao tuổi ở mọi lứa tuổi là rất quan trọng để nắm bắt chính xác xu hướng tăng trưởng của nền kinh tế bạc và cung cấp các dịch vụ chu đáo, chất lượng cao hơn cho người cao tuổi. 

Theo Trung ương Hội người cao tuổi Việt Nam, tính đến 2024 Việt Nam mới có hơn 300 trung tâm chăm sóc người cao tuổi với khoảng 11.000 người được phục vụ. Nếu so sánh một cách cơ học thì rõ ràng, hàng triệu người cao tuổi tại Việt Nam chưa được hưởng các dịch vụ chăm sóc một cách đầy đủ nhất.

Theo khảo sát của VnEconomy, hiện nay các trung tâm chăm sóc người cao tuổi mới chỉ phổ biến tại các thành phố lớn và không phải gia đình nào cũng có đủ điều kiện để gửi người thân cao tuổi của mình vào trung tâm bởi mức phí cao, mức thấp nhất cũng từ 7-10 triệu đồng/người/tháng. Nếu chọn dịch vụ cao cấp như phòng đơn với chế độ chăm sóc tốt hơn, người cao tuổi phải chi trả khoảng 15 triệu/tháng. 

Để người cao tuổi được hưởng các chính sách hỗ trợ, ưu đãi tốt hơn, tháng 2 vừa qua, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long đã ký Quyết định số 383/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia về người cao tuổi đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2045. 

NHỮNG CHÍNH SÁCH LỚN HƯỚNG TỚI NGƯỜI CAO TUỔI

Cụ thể, Chiến lược quốc gia về người cao tuổi đặt mục tiêu giai đoạn 2025 – 2030, ít nhất 50% người cao tuổi có nhu cầu và khả năng lao động có việc làm; ít nhất 100.000 người cao tuổi được hỗ trợ hướng nghiệp, đào tạo chuyển đổi nghề nghiệp tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, cơ sở trợ giúp xã hội, trung tâm dịch vụ việc làm; ít nhất 100.000 hộ gia đình có người cao tuổi có nhu cầu và đủ điều kiện được vay vốn khởi nghiệp, phát triển sản xuất, kinh doanh với lãi suất ưu đãi.

Ít nhất 60% số xã, phường, thị trấn có các loại hình câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao của người cao tuổi thu hút người cao tuổi tham gia luyện tập thể dục, thể thao, văn hóa, văn nghệ; ít nhất 50% số xã, phường, thị trấn có câu lạc bộ liên thế hệ tự giúp nhau hoặc các mô hình câu lạc bộ chăm sóc và phát huy vai trò người cao tuổi; ít nhất 80% xã, phường, thị trấn có Quỹ chăm sóc và phát huy vai trò người cao tuổi.

100 % người cao tuổi có thẻ bảo hiểm y tế; ít nhất 90% người cao tuổi được chăm sóc sức khỏe ban đầu kịp thời, khám sức khỏe định kỳ, lập hồ sơ theo dõi sức khỏe; 100% người cao tuổi khi ốm đau, dịch bệnh được khám chữa bệnh và được hưởng sự chăm sóc của gia đình và cộng đồng.

Ít nhất 50% bệnh viện đa khoa, bệnh viện chuyên khoa (trừ bệnh viện chuyên khoa Nhi, bệnh viện Điều dưỡng - Phục hồi chức năng), bệnh viện y học cổ truyền có quy mô từ 50 giường bệnh trở lên tổ chức buồng khám bệnh riêng cho người cao tuổi tại khoa khám bệnh, bố trí giường bệnh điều trị nội trú cho người cao tuổi và 50% các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa cấp tỉnh có khoa lão khoa.

Hàng năm, ít nhất 80% người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn, bệnh tật được tiếp cận các dịch vụ y tế dưới nhiều hình thức khác nhau; 70% người cao tuổi khuyết tật được sàng lọc, phát hiện các dạng khuyết tật và được can thiệp, phục hồi chức năng; ít nhất 10.000 người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn, không có người phụng dưỡng được chăm sóc, phục hồi chức năng và trợ giúp phù hợp tại các cơ sở phục hồi chức năng và cơ sở trợ giúp xã hội...

Tại Hội nghị quán triệt Nghị quyết của Trung ương ngày 16/9, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh sự cần thiết phải có giải pháp "chống cô đơn" cho người cao tuổi.

Mô hình trung tâm dưỡng lão ban ngày "là hướng đi đúng, nhưng tiến độ triển khai còn chậm dù đã nhiều lần được đề cập". Ông mong muốn có những mô hình cụ thể, khuyến khích cả tư nhân tham gia thành lập trung tâm chăm sóc người già, vì "buổi sáng con cháu đi học, đi làm, các cụ ở nhà rất cô đơn". Các trung tâm có thể tổ chức đưa đón bằng ôtô, tạo điều kiện để người cao tuổi gặp gỡ bạn bè, đồng nghiệp cũ, tham gia sinh hoạt, thể thao, âm nhạc, văn hóa, văn nghệ.

"Đây là mô hình rất hay. Vấn đề là Bộ Y tế, Bộ Nội vụ hay Hội Người cao tuổi phải phối hợp phân công để chủ động triển khai. Chăm sóc thiếu nhi quan trọng, nhưng người cao tuổi cũng cần được quan tâm, vì những giải pháp này góp phần kéo dài tuổi thọ, nâng cao chất lượng sống", Tổng Bí thư nhấn mạnh.