Quảng Bình được mệnh danh là "Vương quốc hang động", với hơn 500 hang đã được phát hiện, trong đó có khoảng 40 hang được đưa vào khai thác du lịch. Đặc biệt, hang Sơn Đoòng, hang Én và Pigmy lần lượtlà các hang động lớn thứ nhất, hai và tư thế giới. Sắp tới, ngành du lịch địa phương sẽ đưa vào khai thác thử nghiệm các sản phẩm du lịch trải nghiệm thiên nhiên tại Khu dự trữ thiên nhiên Động Châu - Khe Nước Trong của Netin Travel, khám phá khe Kiều - hệ thống hang Sơn Bồi... cùng các sản phẩm du lịch sinh thái, khám phá văn hóa tộc người ở Quảng Ninh, Lệ Thủy.

Mới đây nhất, UBND huyện Tuyên Hóa (Quảng Bình) xác nhận Đoàn thám hiểm của Hiệp hội Hang động Hoàng gia Anh (BCRA) vừa tiến hành khảo sát vùng núi đá vôi trên huyện này và công bố phát hiện hệ thống hang động nguyên sơ với cảnh quan tuyệt đẹp. Địa điểm mà BCRA vừa công bố và ghi nhận phát hiện hệ thống hang động là tại khu vực núi đá vôi xã Lâm Hóa, huyện Tuyên Hóa nằm cách khu vực Phong Nha - Kẻ Bàng hơn 80km.

BCRA là một cơ quan quản lý việc thám hiểm và nghiên cứu hang động ở Vương quốc Liên hiệp Anh và được Hội đồng Thể thao Anh thừa nhận. Năm 2009, cũng chính Hiệp hội hang động Hoàng gia Anh công bố trước UBND tỉnh Quảng Bình phát hiện hang động lớn nhất thế giới tại Việt Nam. Hang được đặt tên Sơn Đoòng, nằm cách đường Hồ Chí Minh tuyến phía Tây 9,5 km - thuộc Di sản thiên nhiên thế giới Phong Nha - Kẻ Bàng.

Đầu năm nay, Tạp chí du lịch The Travel của Canada đã công bố danh sách 10 hang động đáng kinh ngạc nhất thế giới, gợi ý cho chuyến đi tiếp theo của du khách. Các hang được chuyên gia chọn đều có tiêu chí chung như mang vẻ đẹp khiến bạn phải ngỡ ngàng, chuyên về trải nghiệm khám phá và đều là những nơi được phép đặt tour đến tham quan. Theo đó Sơn Đoòng là đại diện duy nhất đến từ Việt Nam lọt vào danh sách. Tạp chí Canada nhận định Sơn Đoòng là hang động "độc nhất vô nhị" của Việt Nam. Hiện hang Sơn Đoòng đã được du khách đặt kín chỗ đến tháng 3/2024.

Ông Nguyễn Văn Phúc, Bí thư Đảng ủy xã Lâm Hóa (Tuyên Hóa) cho biết, trong chuyến thám hiểm mới nhất này, BCRA đã phát hiện có ít nhất 5 hang động trên địa bàn xã Lâm Hóa. Qua quá trình khảo sát bước đầu, BCRA đã đo vẽ 5 hang động, gồm hang Hung Trù 1, Hung Trù 2, Hung Trù 3, Hung Ka Vờng 1, Hung Ka Vờng 2 với tổng chiều dài 3.349m.

Tất cả các hang đều thuộc dạng ướt, một số hang có nhánh khô. Trong đó, hang Hung Trù 1 dài 1.919m, sâu 11m. Hang Hung Trù 2 dài 502m, sâu 25,8m. Hang Hung Trù 3 dài 153m, sâu 11,4m. Hang Hung Kà Vờng 1 dài 238m, sâu 2,8m. Hang Hung Kà Vờng 2 dài 537m, sâu 5m.

Ngoài ra, các chuyên gia BCRA còn phát hiện một hang động có chiều dài suối ngầm tương đối lớn nhưng không thể khảo sát hết do chưa chuẩn bị đầy đủ phương tiện. Đoàn sẽ quay lại trong thời gian tới, tiếp tục dùng thuyền để tiến sâu vào hang.

Ông Nguyễn Hoài Nam, Bí thư Huyện ủy Tuyên Hóa cho biết, việc phát hiện những hang động này mới chỉ là kết quả bước đầu trong quá trình khảo sát tại xã Lâm Hóa, tại địa phương có thể còn nhiều hang động chưa được khám phá. Một số hang động có không gian lớn, thạch nhũ đẹp, có rất nhiều tiềm năng để đưa vào khai thác du lịch. Khi có những công bố chi tiết hơn, địa phương sẽ xây dựng sản phẩm du lịch cũng như điểm đến an toàn, ấn tượng với hệ thống hang động nơi đây.

Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng đã 2 lần được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới. Ông Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch cho rằng, du lịch hang động Quảng Bình là điểm sáng, thu hút du khách ưa khám phá, trở về gần gũi với thiên nhiên. Vì thế, Quảng Bình cần phải thay đổi, làm mới các sản phẩm du lịch, từng bước khẳng định thương hiệu "Quảng Bình - điểm đến thiên nhiên, hấp dẫn và khác biệt".

Cả năm 2022, tỉnh Quảng Bình đón 2 triệu lượt khách. Trong đó, du lịch hang động là lĩnh vực bừng sáng nhất, giúp ngành Du lịch địa phương phục hồi nhanh chóng. Năm 2023, ngành Du lịch Quảng Bình đặt mục tiêu đón 3 triệu lượt khách, trong đó có khoảng 50 nghìn lượt khách quốc tế.

Ông Đặng Đông Hà, Phó Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Quảng Bình cho biết, nhiều sản phẩm du lịch mạo hiểm, khám phá hang động tại đây giảm giá vé từ 20% đến 50% để thu hút du khách. Theo ông Đặng Đông Hà, sự kết nối trên “Con đường Di sản miền Trung” cũng đã giúp du lịch hang động có sự tăng trưởng ấn tượng và vươn lên trở thành một trong những điểm sáng của du lịch Việt Nam.

“Nhờ sự liên kết hợp tác này, lượng khách đến với du lịch Quảng Bình không những tăng trưởng theo kế hoạch đề ra là 2 triệu lượt khách trong năm mà còn có các loại hình du lịch mới. Qua sự liên kết này, các thị trường khách mới cũng biết đến du lịch Quảng Bình, ví dụ như khách du lịch Trung Đông, Ấn Độ. Hy vọng thời gian tới, lượng khách này sẽ đến với Quảng Bình ngày một nhiều hơn", ông Hà nói.

Trong 3 tháng đầu năm 2023, tổng số khách du lịch đến Quảng Bình ước đạt 648.819 lượt khách, gấp 4,45 so với cùng kỳ năm 2022, gấp 1,09 lần so với kế hoạch. Trong đó, khách nước ngoài dự ước đạt 20.815 lượt khách, gấp 17,59 lần với cùng kỳ năm 2022. Tổng thu từ khách du lịch trong quý 1/2023 dự ước đạt khoảng 733,165 tỷ đồng, gấp 4,37 lần so với cùng kỳ năm 2022.

Đầu tháng 2 vừa qua, công ty hàng đầu thế giới về du lịch số Booking.com đã công bố giải thưởng thường niên Traveller Review Award (giải thưởng dựa vào nhận định được chứng thực của khách du lịch) lần thứ 11. Trong đó, Phong Nha và Đồng Hới là 2 địa danh của tỉnh Quảng Bình nằm trong Top 10 điểm đến thân thiện nhất Việt Nam 2023 (lần lượt ở vị trí 1 và 8) do du khách trên toàn thế giới bình chọn.