Theo báo cáo về tình hình sản xuất công nghiệp và hoạt động thương mại 6 tháng đầu năm 2021 vừa được Bộ Công Thương công bố, dự báo hoạt động xuất khẩu sẽ tiếp tục khởi sắc trong những tháng tới khi các hiệp định thương mại tự do (FTA) đang dần được thực thi một cách toàn diện hơn, hiệu quả hơn.

CHẾ BIẾN VÀ NÔNG, THỦY SẢN TĂNG MẠNH

Trong 6 tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng công nghiệp chế biến và nhóm hàng nông, thủy sản tăng mạnh so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi nhóm nhiên liệu khoáng sản vẫn trong xu hướng giảm.

Cụ thể, trong tháng 6/2021, kim ngạch xuất khẩu nhóm nông, lâm, thuỷ sản,  đạt 2,4 tỷ USD, tăng 1,2% so với tháng 05/2021 và tăng 23,1% so với cùng kỳ năm 2020, chiếm 9,08% tổng kim ngạch xuất khẩu. Tính chung 6 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này đạt 13,3 tỷ USD, tăng 13,5% so với cùng kỳ năm 2020.

Nhìn chung hầu hết các mặt hàng thuộc nhóm nông, thủy sản đều ghi nhận sự tăng trưởng trong 6 tháng đầu năm nay. Trong đó, cao su là mặt hàng tăng trưởng mạnh nhất với mức tăng lên tới 41,3% về lượng và tăng 80% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020, đạt 681 nghìn tấn, trị giá 1,149 tỷ USD.

Kim ngạch xuất khẩu sắn và các sản phẩm từ sắn cũng tăng trưởng 30,5% so với cùng kỳ năm 2020. Tương tự, hai mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất trong nhóm này là thủy sản và hàng rau quả cũng tăng lần lượt là 12,5% và 17,7% so với cùng kỳ năm 2020.

Trong khi đó, xuất khẩu hạt tiêu giảm 6,7% về lượng nhưng kim ngạch tăng 40,5% so với cùng kỳ năm 2020. Nguyên nhân chủ yếu là do giá hạt tiêu tăng mạnh trong 6 tháng đầu năm nay.

Về nhóm hàng công nghiệp chế biến, trong tháng 6/2021, kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này ước đạt 22,44 tỷ USD, tăng 18% so với cùng kỳ năm 2020. Tính chung 6 tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng công nghiệp chế biến vẫn duy trì mức tăng trưởng cao 31,3% so với cùng kỳ năm 2020, đạt 135,5 tỷ USD, chiếm 85,9% tổng kim ngạch xuất khẩu của cả nước.

Đà tăng trưởng này đến từ hầu hết các mặt hàng chủ chốt của nhóm như: Điện thoại và linh kiện có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất, đạt 25,1 tỷ USD, chiếm 15,9% tổng kim ngạch xuất khẩu, tăng 14,2%; điện tử, máy tính và linh kiện đạt 23,7 tỷ USD, tăng 22,1%; máy móc thiết bị, dụng cụ phụ tùng đạt 17 tỷ USD, tăng 63,4%; gỗ và sản phẩm gỗ đạt 8,1 tỷ USD, tăng 61,1%...

Đáng chú ý, xuất khẩu hàng dệt may và giày dép có sự phục hồi rõ nét trở lại với mức tăng trưởng hơn hai con số: hàng dệt và may mặc đạt 15,2 tỷ USD, tăng 14,9%; giày dép đạt 10,4 tỷ USD, tăng 27,8%.

Về thị trường xuất khẩu, 6 tháng đầu năm 2021, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch đạt 45,1 tỷ USD, tăng 43,3% so với cùng kỳ năm trước; tiếp đến là Trung Quốc đạt 24,6 tỷ USD, tăng 25,1%; thị trường EU đạt 19,3 tỷ USD, tăng 17,4%; thị trường ASEAN đạt 13,8 tỷ USD, tăng 26,3%; Hàn Quốc đạt 10,5 tỷ USD, tăng 15,2%; Nhật Bản đạt 9,9 tỷ USD, tăng 6,9%.

KHAI THÁC HIỆU QUẢ LỢI THẾ TỪ CÁC FTA

Theo đánh giá của Bộ Công Thương, nhìn chung, hoạt động xuất khẩu 6 tháng đầu năm tiếp tục duy trì mức tăng trưởng cao so với cùng kỳ năm trước và khá bền vững dựa vào tăng trưởng đồng đều ở tất cả ngành hàng quan trọng như điện tử, dệt may, giày dép, máy móc thiết bị, thủy sản… và ở các thị trường lớn như Mỹ, Trung Quốc, EU...

Các doanh nghiệp trong nước đang khai thác hiệu quả các lợi thế từ các FTA song phương và đa phương, trong đó có Hiệp định thương mại tự do Liên minh châu Âu-Việt Nam (EVFTA) đang mang lại nhiều lợi thế cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam vào EU.

Đáng chú ý, ngày 7/6/2021, lô vải thiều Thanh Hà, Hải Dương đầu tiên đã được xuất sang châu Âu theo EVFTA. Tiếp theo đó, ngày 12/6, lô hàng đặc sản vải thiều đầu tiên gắn tem truy xuất nguồn gốc itrace247 của Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) đã được nhập khẩu chính ngạch vào Pháp qua đường hàng không.

Dự báo hoạt động xuất nhập khẩu sẽ tiếp tục khởi sắc trong thời gian tới khi mà các FTA đang dần được thực thi một cách toàn diện hơn, hiệu quả hơn. Đặc biệt, các Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), Hiệp định thương mại tự do Liên minh châu Âu-Việt Nam (EVFTA), Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKFTA)… sẽ tiếp tục tạo điều kiện để hàng hóa của Việt Nam thâm nhập vào các thị trường đối tác với thuế quan ưu đãi, thông qua đó thúc đẩy xuất khẩu tăng trưởng mạnh trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, giá hàng hóa xuất khẩu cũng đang có xu hướng tăng, nhất là các mặt hàng thế mạnh của Việt Nam sẽ là động lực quan trọng để gia tăng giá trị xuất khẩu. Hơn nữa, ở các nước Mỹ và châu Âu đang dỡ bỏ dần hoặc hoàn toàn lệnh phong tỏa khi đã tiêm đủ số lượng vaccine, cầu hàng hóa trên thị trường thế giới đang hồi phục trở lại, đây là cơ hội để Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu các mặt hàng công nghiệp tiêu dùng có thế mạnh.

Để phát triển xuất khẩu 6 tháng cuối năm 2021 và đầu năm 2022, ngoài việc bám sát và khẩn trương triển khai các giải pháp theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 63/NQ-CP ngày 29/6/2021 của Chính phủ, Bộ Công Thương cho rằng không chỉ Bộ Công Thương mà các Bộ, ngành hữu quan cần tập trung xử lý tốt một số vấn đề ở các khu vực thị trường lớn, đặc biệt là với Hoa Kỳ, Trung Quốc, EU.

Ngoài ra, các địa phương cũng tập trung xây dựng phát triển thương hiệu đối với các mặt hàng có thế mạnh của tỉnh, phối hợp với các Bộ, ngành xử lý tốt vấn đề về truy xuất nguồn gốc và bảo đảm chất lượng sản phẩm nông sản của Việt Nam bảo đảm đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu của các nước.