Trong tháng 10, nhà đầu tư nên tận dụng cơ hội để tích lũy cổ phiếu thuộc ngành ngân hàng, cảng biển, thủy sản và vật liệu xây dựng do tiềm năng tăng trưởng của các ngành này khi được hưởng lợi từ các gói kích cầu và sự hồi phục của nền kinh tế.

Với lo ngại tháng 9 thường là tháng giao dịch ảm đạm nhất của thị trường chứng khoán, thị trường phản ứng khá dè dặt khi tuần giao dịch đầu tiên đã chứng khiến sự sụt giảm của chỉ số trên cả hai sàn.

Tuy vậy, tháng 9 lại là một tháng giao dịch khá thành công của thị trường chứng khoán Việt Nam khi các ngưỡng hỗ trợ mới được xác lập. Trong tháng 9, VN-Index đã tăng hơn 6% từ mức 547 điểm lên 580 điểm và HNX-Index tăng gần 7%, từ 172 lên 184 điểm. Thị trường tăng điểm nhẹ qua từng phiên để lần lượt thiết lập các ngưỡng kháng cự mới ở mức 540 - 560 và 580 điểm.

Thị trường đi lên dù khối ngoại bán ròng

Điểm đáng lưu ý là tính thanh khoản được cải thiện đáng kể khi lượng giao dịch bình quân trên cả hai sàn được duy trì ở mức xấp xỉ 4.500 tỷ đồng/ngày - mức cao nhất kể từ trước đến nay, cao hơn mức bình quân khoảng 3.000 tỷ đồng/ngày trong tháng 8.

Điều này được lý giải từ việc tham gia trở lại của các nhà đầu tư cá nhân và sử dụng đòn bẩy tài chính của nhiều nhà đầu tư trong thời gian qua. Việc sử dụng đòn bẩy tài chính vừa là động lực thúc đẩy thị trường đi lên nhưng cũng có thể là nguyên nhân tiềm ẩn những rủi ro cho thị trường nếu không được kiềm chế kịp thời.

Do vậy, để duy trì đà tăng bền vững cho thị trường, sẽ cần phải có thêm các nguồn tiền mới, nhất là những nguồn tiền mang tính ổn định hơn từ các nhà đầu tư tổ chức.

Bên cạnh đó, xu hướng chốt lời và bán ròng của khối ngoại trong tháng 9 cũng là một động thái đáng chú ý khi khối này liên tục bán ròng trong hầu như toàn bộ các phiên giao dịch của tháng 9 với tổng cộng hơn 2.000 tỷ đồng.

Động thái này xuất phát một phần từ khuyến nghị nên bán cổ phiếu do giá đã quá cao của Credit Suisse và quyết định thoái vốn của quỹ đầu tư Indochina Capital Vietnam từ đầu tháng 9. Tuy vậy, động thái giao dịch của khối ngoại không có tác động quá lớn đến thị trường khi tỷ trọng giao dịch của giao dịch của khối này chỉ chiếm dưới 10% giá trị giao dịch của toàn thị trường.


Tháng 9 cũng đáng dấu sự thay đổi rõ nét và tạo nên những triển vọng sáng hơn về kinh tế vĩ mô. Con số ấn tượng nhất là tăng trưởng GDP quý 3/2009 đạt mức 5,76%, cao hơn rất nhiều con số 4,5% đạt được trong quý 2/2009. Tốc độ tăng trưởng 9 tháng đầu năm 2009 đạt 4,56% và như vậy khả năng GDP tăng từ 5% - 5,2% trong năm 2009 là khả thi.

Trong khi đó, lạm phát tiếp tục giữ ở mức khá thấp, lũy kế 9 tháng đầu năm CPI chỉ tăng 4,11% so với tháng 12/2008, mặc dù CPI đã tăng khá mạnh trong tháng 9 (0,62%). Với xu hướng hiện tại, chỉ số CPI của năm 2009 chắc chắn sẽ ở mức dưới một con số.

Trong khi đó, trên thị trường tiền tệ, lãi suất cơ bản tiếp tục được duy trì ở mức 7% cùng với kế hoạch triển khai gói kích cầu thứ hai sau khi gói hỗ trợ lãi suất 4% đối với cho vay ngắn hạn đang gần đi vào giai đoạn cuối.

Sự ổn định của chính sách tiền tệ cùng với những chuyển biến tích cực của nền kinh tế vĩ mô đang đem lại kỳ vọng về khả năng tăng trưởng tốt hơn của các doanh nghiệp trong các tháng cuối năm.

Như vậy, dường như xu hướng tăng điểm của thị trường chứng khoán trong thời gian qua đã phản ánh vào giá cổ phiếu sau những chuyển biến của tình hình kinh tế vĩ mô.

Nên mua cổ phiếu ngành nào trong tháng 10?

Tâm lý chung của nhà đầu tư hiện tại là lạc quan khi nhìn về 3 tháng cuối năm do nhiều doanh nghiệp niêm yết công bố kết quả kinh doanh khả quan và tình hình kinh tế vĩ mô ổn định. Tuy nhiên thị trường đã trải qua một giai đoạn tăng trưởng khá ấn tượng và thiết lập một mặt bằng giá mới.

Do đó, để có thể vượt qua ngưỡng 580 điểm vững chắc thị trường có thể phải trải qua nhiều phiên điều chỉnh để tích lũy và chờ thêm các dòng tiền mới chảy vào, qua đó giúp thị trường bứt phá qua ngưỡng này.

Người viết cho rằng, những yếu tố có thể là rào cản cho thị trường chứng khoán tăng điểm trong tháng 10 gồm:

Một là, mức độ tăng của thị trường nhanh hơn mức độ phục hồi của nền kinh tế.

Hai là, thị trường sau một chu kỳ tăng điểm dài hạn sẽ phải hứng chịu áp lực chốt lời của các nhà đầu tư, nhất là đối với các mã đã tăng nóng.

Ba là, nhà đầu tư nước ngoài có thể tiếp tục chốt lời nếu thị trường tiếp tục tăng mạnh.

Bốn là, tín dụng chứng khoán đã quá cao, tiền đầu tư dành cho chứng khoán đã nhiều hơn cả lúc thị trường tăng nóng trong năm 2007, điều này thể hiện qua việc dòng tiền vào thị trường.

Năm là, thị trường đang lạm dụng thông tin chia tách cổ phiếu và các khoản lợi nhuận đột biến từ hoàn nhập dự phòng để đẩy giá cổ phiếu tăng cao.

Sáu là, việc phục hồi của nền kinh tế vẫn cần nhiều hỗ trợ từ các gói kích cầu của Chính phủ và nền kinh tế vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong việc duy trì tăng trưởng xuất khẩu.

Bảy là, vẫn chưa có thêm nhiều nhà đầu tư tổ chức mới tham gia thị trường. Dòng tiền của các nhà đầu tư tổ chức mang tính dài hạn hơn nhiều so với dòng tiền của nhà đầu tư cá nhân. Do đó, sự xuất hiện của nhiều nhà đầu tư tổ chức sẽ giúp thị trường tăng trưởng bền vững hơn là tăng nóng.

Tuy vậy, xu hướng tăng của thị trường chứng khoán Việt Nam được hỗ trợ bởi 6 yếu tố sau:

Thứ nhất, kinh tế thế giới đã thoát khỏi đáy của cuộc khủng hoảng tài chính và bắt đầu giai đoạn hồi phục. Ngân hàng Trung ương của châu Âu và Mỹ vẫn cho thấy xu hướng duy trì lãi suất huy động ở mức thấp gần bằng 0%. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cũng tuyên bố giữ lãi suất cơ bản ở mức 7% đến cuối năm để duy trì đà phục hồi của nền kinh tế.

Thứ hai, Việt Nam được đánh giá là sẽ có tốc độ hồi phục nhanh hơn các nước trong khu vực nhờ các ngành công nghiệp xuất khẩu mũi nhọn như may mặc, thủy sản, khoáng sản và vật liệu cơ bản… đều là những ngành cơ bản và sẽ sớm hồi phục khi các thị trường tiêu thụ chính ở Mỹ, châu Âu hồi phục.

Thứ ba, gói kích cầu thứ 2 rất có thể sẽ được triển khai ngay khi gói thứ 1 giải ngân xong.

Thứ tư, thuế thu nhập đối với chuyển nhượng dự án bất động sản sẽ có hiệu lực kể từ cuối tháng 9, do vậy, chưa có dấu hiệu cho thấy luồng vốn sẽ chảy từ kênh chứng khoán vào kênh đầu tư bất động sản.

Thứ năm, giá vàng hiện đã gần chạm đỉnh, do đó khó có thể tăng thêm nữa trong khi giá của nhiều cổ phiếu vẫn còn ở mức tương đối nếu so sánh với khả năng kinh doanh và sinh lời của doanh nghiệp.

Thứ sáu, tháng 10 sẽ ghi nhận nhiều cổ phiếu niêm yết mới kỳ vọng có thể tạo ra sự lôi kéo cho cổ phiếu thuộc các nhóm này, qua đó thúc đẩy thị trường đi lên. Trong đó đáng chú ý là 880 triệu cổ phiếu của Ngân hàng Thương mại Cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam - Eximbank (mã EIB) và hơn 60 triệu cổ phiếu của Công ty Cổ phần Nhiệt điện Bà Rịa (mã BTP), dự kiến chào sàn trong tháng 10.

Người viết cho rằng, tháng 10 sẽ là một tháng có nhiều biến động với xu hướng tăng giảm xen kẽ. Tuy vậy, các nhà đầu tư nên tận dụng cơ hội để tích lũy cổ phiếu thuộc ngành ngân hàng, cảng biển, thủy sản và vật liệu xây dựng do tiềm năng tăng trưởng của các ngành này khi được hưởng lợi từ các gói kích cầu và sự hồi phục của nền kinh tế.

* Tác giả bài viết hiện là Trưởng phòng Phân tích và Nghiên cứu Công ty Cổ phần Chứng khoán Bản Việt (VCSC).