Bệnh chikungunya dễ bị chẩn đoán sai và khó xác định số người nhiễm bệnh

Bùi Phương Thảo

11/08/2025, 17:06

Chia sẻ

Các nghiên cứu cho thấy, loài muỗi gây bệnh khá phổ biến ở nước ta, nhưng số người mắc bệnh chikungunya lại ít gặp. Theo WHO, muỗi Aedes albopictus sống chủ yếu ngoài thiên nhiên và đốt vào ban ngày, có thể vì vậy mà bệnh chikungunya ít ghi nhận tại Việt Nam…

Ảnh: Economic Times Health
Ảnh: Economic Times Health

Tờ Yangcheng Evening News hôm 10/8 đưa tin trong 7 ngày trước đó, giới chức y tế tỉnh Quảng Đông của Trung Quốc đã ghi nhận 1.387 ca nhiễm chikungunya mới. Số ca chikungunya mới nói trên ở Quảng Đông giảm so với gần 3.000 ca mới mỗi tuần trong hai tuần trước đó. Chính quyền thành phố Phật Sơn, tỉnh Quảng Đông ngày 9/8 cho biết tính đến ngày 8/8, số ca mắc mới chikungunya tại thành phố Phật Sơn đã giảm xuống dưới 200 ca trong 5 ngày liên tiếp.

Công tác phòng chống bệnh đã đạt được kết quả ban đầu theo từng giai đoạn. Phó Thị trưởng thành phố Phật Sơn, ông Văn Hi, cho biết trong những ngày qua, Phật Sơn tập trung vào công tác điều trị các ca bệnh, diệt muỗi và xử lý môi trường; nỗ lực phát hiện sớm, chẩn đoán sớm và điều trị sớm cho bệnh nhân. Hiện không có ca bệnh nặng hoặc tử vong, hơn 90% số ca bệnh đã hồi phục.

Trong khi đó, tờ South China Morning Post chiều 10/8 đưa tin giới chức y tế Hồng Kông đã cảnh báo về nguy cơ lây truyền chikungunya ở Hồng Kông đang gia tăng do ngày càng có nhiều điểm đến du lịch châu Á được người dân Hồng Kông ưa chuộng cũng đã ghi nhận trường hợp mắc bệnh chikungunya.

Giám đốc Cơ quan Y tế Hồng Kông Ronald Lam Man-kin nhấn mạnh những thách thức trong việc ngăn chặn sự lây lan của dịch bệnh chikungunya, chỉ ra rằng thời gian ủ bệnh ở muỗi "ngắn hơn đáng kể", điều này cho phép virus chikungunya sinh sôi nhanh hơn.

Tỉnh Quảng Đông, miền Nam Trung Quốc, tuyên bố đã sơ bộ kiểm soát dịch sốt chikungunya.
Tỉnh Quảng Đông, miền Nam Trung Quốc, tuyên bố đã sơ bộ kiểm soát dịch sốt chikungunya.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) đã ban hành khuyến cáo du lịch “cấp 2” với Quảng Đông, khuyên du khách tránh bị muỗi đốt và tiêm phòng trước khi đến. CDC cho biết, người nhiễm virus chikungunya thường có các triệu chứng như sốt, đau khớp, đau đầu, đau cơ, phát ban và sưng khớp. 

Phần lớn bệnh nhân mắc chikungunya thường sẽ hồi phục trong khoảng một tuần và hiện chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu. Một số người có thể bị đau khớp kéo dài nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm. Người bệnh nên nghỉ ngơi, uống nhiều nước và dùng thuốc như acetaminophen để giảm đau và hạ sốt. Tỷ lệ tử vong do bệnh chikungunya được đánh giá là thấp, nhưng vẫn có nguy cơ cao ở trẻ sơ sinh, người cao tuổi mắc bệnh nền. Tại Mỹ, đã có hai loại vaccine được cấp phép, với loại đầu tiên được phê duyệt từ năm 2023.

Theo The Guardian, bệnh chikungunya thường xuyên xuất hiện ở Châu Á, Châu Phi và Châu Mỹ, nhưng đây là lần đầu tiên dịch bệnh bùng phát trên diện rộng ở Trung Quốc. Trung tâm phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh châu Âu (ECDC) thông kê, từ đầu năm 2025 đến nay, thế giới ghi nhận khoảng 240.000 ca nhiễm chikungunya, 90 ca tử vong tại 16 quốc gia, vùng lãnh thổ ở châu Mỹ, châu Phi, châu Á và châu Âu.

Tại Mỹ, đã có hai loại vaccine được cấp phép, với loại đầu tiên được phê duyệt từ năm 2023.
Tại Mỹ, đã có hai loại vaccine được cấp phép, với loại đầu tiên được phê duyệt từ năm 2023.

Hồi tháng 7, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo về sự lây lan nhanh chóng của bệnh do virus Chikungunya có thể sớm ảnh hưởng đến hàng tỉ người. Cơ quan này nhận thấy những dấu hiệu cảnh báo tương tự như đợt bùng phát dịch lớn gần nhất cách đây 2 thập niên, vốn ảnh hưởng đến nửa triệu người trên toàn thế giới.

Tối 10/8, Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) thông tin Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh, nhưng nguy cơ xâm nhập cao do muỗi Aedes lưu hành và dịch bùng phát ở khu vực. Cục Phòng bệnh đã tăng cường kiểm dịch y tế tại cửa khẩu, giám sát và diệt muỗi, loại bỏ loăng quăng, chuẩn bị nhân lực và vật tư để ứng phó kịp thời khi dịch xảy ra.

Cũng theo Cục Phòng bệnh, bệnh chikungunya không lây trực tiếp từ người sang người mà lây truyền qua trung gian là muỗi Aedes (cùng loại muỗi vằn truyền bệnh sốt xuất huyết). Mặc dù Việt Nam chưa ghi nhận ca bệnh chikungunya trong cộng đồng, tuy nhiên do muỗi Aedes đang vào thời kỳ cao điểm có mật độ muỗi cao tại nhiều địa phương và thời điểm mùa hè nhiều khách du lịch đi và đến Việt Nam, nên tiềm ẩn nhiều nguy cơ bệnh chikungunya xâm nhập vào Việt Nam và lây lan nhanh trong cộng đồng dân cư.

"Triệu chứng chikungunya xuất hiện sau 4 – 8 ngày bị muỗi nhiễm bệnh đốt, gồm sốt cao đột ngột, đau khớp dữ dội, cứng khớp, viêm khớp, đau đầu, mệt mỏi, phát ban; đau và sưng khớp rõ hơn sốt xuất huyết Dengue. Ngoài các triệu chứng thông thường, ở thể nặng, người bệnh có thể bị đau dữ dội, sưng khớp, thậm chí uốn cong người do đau – nên bệnh còn có tên gọi dân gian là "makonde"…

“Với các triệu chứng tương tự như bệnh sốt xuất huyết và Zika, khiến căn bệnh này dễ bị chẩn đoán sai và khó xác định chính xác số người bị nhiễm bệnh. Khi có dấu hiệu nghi ngờ, người dân cần đến cơ sở y tế để khám và điều trị kịp thời", Cục Phòng bệnh khuyến cáo.

Theo thông tin từ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới, chikungunya không phải là bệnh mới, từng được ghi nhận từ năm 1975. Tuy nhiên qua hệ thống giám sát trọng điểm của Quốc gia, nhiều năm liền chúng ta chỉ ghi nhận một vài trường hợp bệnh lẻ tẻ, không bùng phát thành dịch. Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội Truyền nhiễm TP.HCM, nhấn mạnh: "Chikungunya là bệnh lành tính, rất hiếm có biến chứng nặng. Người dân không nên quá lo lắng nhưng cần chủ động phòng bệnh".

Ngày 11/8, ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế, khuyến cáo người dân từ các quốc gia đang bùng dịch chikungunya về nước cần chủ động theo dõi sức khỏe 12 ngày, trong bối cảnh dịch bệnh chikungunya đang bùng phát tại các đảo ở Ấn Độ Dương và lan rộng sang nhiều nước châu Phi, Nam Á, châu Âu, Trung Quốc... "Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường về sức khỏe như sốt, đau khớp, nổi ban... cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, tư vấn và điều trị kịp thời, không tự ý điều trị tại nhà", ông Sơn nói.

Biện pháp bảo vệ tốt nhất là kiểm soát các vật trung gian truyền bệnh là muỗi và giảm nơi sinh sản của muỗi. 
Biện pháp bảo vệ tốt nhất là kiểm soát các vật trung gian truyền bệnh là muỗi và giảm nơi sinh sản của muỗi. 

Người dân tại các hộ gia đình, khu dân cư thực hiện các biện pháp diệt lăng quăng/bọ gậy và xua muỗi, ngủ màn, phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch. Đối với người dân khi đi du lịch, công tác tại các vùng bệnh chikungunya đang tăng cao, cần chủ động phòng ngừa tránh muỗi đốt. Chủ động theo dõi sức khỏe và thông báo cho cơ quan y tế khi có triệu chứng giống chikungunya.

Cùng chuyên mục

[Phóng sự ảnh] Sắc đỏ tự hào tại concert “Tổ quốc trong tim”

[Phóng sự ảnh] Sắc đỏ tự hào tại concert “Tổ quốc trong tim”

Giảm lãi suất, hỗ trợ kịp thời mục tiêu tăng trưởng kinh tế

Giảm lãi suất, hỗ trợ kịp thời mục tiêu tăng trưởng kinh tế

[Interactive]: Toàn cảnh kinh tế Việt Nam tháng 7/2025

[Interactive]: Toàn cảnh kinh tế Việt Nam tháng 7/2025

Ấn phẩm

Vietnam Economic Times 406
Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 21
Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 20
image

Đón đọc

Tạp chí Kinh tế Việt Nam

số 22-2025

Thứ 2, 02/06/2025

Askonomy AI

...

icon

Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?

Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán), có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu). Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: