Bộ Nội vụ đang xây dựng Dự thảo về hợp đồng lao động điện tử

Bộ Nội vụ cho biết qua quá trình theo dõi, đánh giá 5 năm thực hiện Bộ luật Lao động năm 2019, cho thấy việc giao kết hợp đồng lao động điện tử đã tạo rất nhiều thuận lợi cho người lao động và người sử dụng lao động, đặc biệt là các doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động.

Đơn cử như tăng tính linh hoạt về không gian, thời gian trong giao kết hợp đồng; tiết kiệm thời gian, chi phí, nhân lực trong việc soạn thảo, trình ký hợp đồng, quản lý và lưu trữ hồ sơ; tăng hiệu quả quản lý, quản trị của doanh nghiệp; tăng mức độ an toàn, bảo mật thông tin hợp đồng lao động…

Đây là quy định tiến bộ, phù hợp với xu hướng phát triển của công nghệ số hiện nay, đáp ứng yêu cầu tất yếu trong tương lai của Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.

Tuy nhiên, quá trình triển khai giao kết, thực hiện hợp đồng lao động điện tử cũng gặp một số vướng mắc, khó khăn như: Chưa có hướng dẫn cụ thể về sửa đổi, bổ sung, chấm dứt hợp đồng lao động điện tử; thiếu quy định liên quan đến điều kiện có hiệu lực của hợp đồng điện tử bằng phương thức điện tử do có sự khác biệt với hình thức truyền thống.

Việc công nhận giá trị pháp lý và sử dụng hợp đồng lao động điện tử khi giao dịch với bên thứ ba (cơ quan thuế, bảo hiểm xã hội, ngân hàng…) còn gặp nhiều bất cập và hạn chế. Điều này phần nào ảnh hưởng đến nhu cầu giao kết hợp đồng lao động điện tử của doanh nghiệp và người lao động.

Do đó, đa số các doanh nghiệp đều đề xuất cơ quan quản lý nhà nước ban hành hướng dẫn cụ thể về giao kết, thực hiện hợp đồng lao động điện tử để việc áp dụng quy định được triển khai đồng bộ và thuận lợi.

Theo Bộ Nội vụ, hiện nay, chưa có số liệu thống kê chính thức từ phía cơ quan nhà nước về hợp đồng lao động điện tử. Một số thông tin thu được qua hệ thống các doanh nghiệp công nghệ cung cấp phần mềm hợp đồng lao động điện tử cho thấy có khoảng 21 doanh nghiệp công nghệ đang tham gia vào lĩnh vực này.

Theo báo cáo của một doanh nghiệp thì phần mềm hợp đồng lao động điện tử của doanh nghiệp này đang phục vụ 17.230 người sử dụng lao động, hàng tháng phát sinh hơn 2,5 triệu hợp đồng lao động, tăng trưởng so với năm 2021 khá lớn, ước tính gần 100% mỗi năm.

Điều này cho thấy xu hướng phát triển nhanh chóng của hợp đồng lao động điện tử thời gian qua. Tuy nhiên, số lượng doanh nghiệp sử dụng hợp đồng lao động điện tử và giao dịch về hợp đồng lao động điện tử vẫn còn chưa tương xứng với quy mô lao động và người sử dụng lao động tham gia thị trường lao động hiện nay.

Trên thị trường Việt Nam có nhiều doanh nghiệp công nghệ cung cấp phần mềm giao kết hợp đồng lao động (như VNPT, FPT, Viettel, EFY…) với một quy trình riêng tùy theo điều kiện về hạ tầng, nền tảng công nghệ, là một sản phẩm phần mềm thương mại hóa.

Các trường thông tin, các chức năng của các phần mềm nêu trên chưa hỗ trợ người dùng, đặc biệt chưa hỗ trợ cơ quan quản lý nhà nước, không có chức năng báo cáo thống kê, hỗ trợ phân tích dự báo và hoạch định chính sách.

Ngoài ra, các phần mềm này chưa hỗ trợ quản lý giao dịch điện tử về hợp đồng lao động phát sinh trên phạm vi toàn quốc, người sử dụng lao động và người lao động có giao kết hợp đồng lao động điện tử theo tỉnh/thành phố, cũng như không được hỗ trợ kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Đồng thời, chưa có tính năng, chức năng phục vụ tra cứu về hợp đồng lao động điện tử của các tổ chức, cá nhân có liên quan khi có sự cho phép của chủ thể giao kết hợp đồng lao động điện tử.

Do đó, có thể thấy các sản phẩm trên thị trường đều là phần mềm công nghệ thông tin cung cấp dịch vụ ký kết hợp đồng lao động giữa người sử dụng lao động và người lao động (chủ yếu phục vụ mục đích quản trị nội bộ của doanh nghiệp),

Chưa có Nền tảng hợp đồng lao động điện tử tập trung, thống nhất do nhà nước quản lý, hình thành cơ sở dữ liệu về hợp đồng lao động, kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm xã hội, và các hệ thống thông tin khác theo yêu cầu quản lý nhà nước.  

Từ thực tiễn đó, Bộ Nội vụ xây dựng dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định về giao kết, thực hiện hợp đồng lao động điện tử. Dự thảo hiện đang được lấy ý kiến đóng góp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước.