Bộ Tài chính vừa có công văn số 2218 gửi Bộ Tư pháp, Kế hoạch và Đầu tư, Văn hoá Thể thao và Du lịch, Xây dựng, Nội vụ và UBND Thừa Thiên Huế để lấy ý kiến dự thảo nghị định về việc thành lập Quỹ bảo tồn di sản Huế.

Bộ Tài chính cho rằng, với vị thế là cố đô của đất nước, di sản văn hoá được UNESCO công nhận, việc bảo tồn, phát huy giá trị các di sản không chỉ là trách nhiệm, nghĩa vụ của tỉnh Thừa Thiên Huế mà còn là trách nhiệm nghĩa vụ của các địa phương, nhân dân trong cả nước và bạn bè quốc tế.

Hơn nữa, để trùng tu, bảo tồn các công trình cố đô, cùng nhiều di sản cấp quốc gia và nhiều công trình đặc thù về văn hoá và cảnh quan thiên nhiên,… đòi hỏi nguồn lực lớn. Đồng thời, công tác quản lý dự án phức tạp, kéo dài, hoạt động quản lý tài chính phải có những đặc thù riêng.

Đại diện Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế từng lo ngại, nguồn vốn trùng tu hiện chủ yếu dựa vào ngân sách không thể chạy đua kịp với thời gian xuống cấp của các công trình.

Trong khi đó, trước đây có rất nhiều địa phương muốn ủng hộ kinh phí giúp Huế trùng tu, bảo tồn di sản văn hóa. Tuy nhiên, theo quy định của Luật ngân sách, không được dùng ngân sách quản lý để hỗ trợ cho tỉnh khác. Vì vậy, Thừa Thiên Huế đã nhiều lần từ chối đề nghị hỗ trợ tài chính của một số địa phương. 

Qua đó, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị, phục vụ cho nhân dân trong và ngoài nước, thúc đẩy sự phát triển của tỉnh Thừa Thiên Huế.

Cụ thể, theo đề xuất của ban soạn thảo, Quỹ bảo tồn di sản Huế là quỹ quốc gia do Chính phủ thành lập và giao cho UBND tỉnh Thừa Thiên Huế trực tiếp quản lý, nhằm huy động nguồn lực để đầu tư cho trùng tu, bảo tồn, phát triển giá trị di sản Huế và đầu tư cho các công trình, hạng mục chưa được ngân sách nhà nước bố trí kinh phí hoặc bố trí kinh phí chưa đủ.

Quỹ bảo tồn di sản Huế hoạt động theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận.

Quỹ bảo tồn di sản Huế có tư cách pháp nhân, con dấu riêng và được mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước để hoạt động theo quy định của pháp luật.

Dự thảo đề xuất các nhiệm vụ của Quỹ bảo tồn di sản Huế gồm tiếp nhận, quản lý, sử dụng các nguồn tài chính của quỹ theo quy định; tài trợ cho các dự án, đầu tư cho trùng tu, bảo tồn, phát triển giá trị di sản Huế và đầu tư cho các công trình, hạng mục chưa được ngân sách nhà nước bố trí kinh phí hoặc bố trí kinh phí chưa đủ; thực hiện chế độ báo cáo, kế toán theo quy định tại Nghị định này và các quy định của pháp luật liên quan.

Đồng thời, quỹ chấp hành việc thanh tra, kiểm tra, kiểm toán của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định của pháp luật. Công bố công khai về quy chế hoạt động, kết quả hoạt động của Quỹ bảo tồn di sản Huế, báo cáo tình hình thực hiện quỹ theo quy định tại Nghị đinh này và quy định của pháp luật có liên quan.

Đáng lưu ý, nguồn tài chính của quỹ gồm nguồn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, không bao gồm ngân sách của tỉnh Thừa Thiên Huế. Nguồn đóng góp, viện trợ và tài trợ từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước. Thu lãi từ tài khoản tiền gửi và các nguồn hợp pháp khác (nếu có).

Các nội dung chi của Quỹ bao gồm thực hiện các công trình, hạng mục trùng tu, bảo tồn, phát triển giá trị di sản Huế do nhà nước quản lý và đầu tư cho các công trình, hạng mục chưa được ngân sách nhà nước bố trí kinh phí hoặc bố trí kinh phí chưa đủ. Thực hiện các công trình, hạng mục trùng tu, bảo tồn, phát triển giá trị di sản Huế không do nhà nước quản lý. Thực hiện các công trình, hạng mục trùng tu, bảo tồn, phát triển giá trị di sản Huế cụ thể theo yêu cầu của bên tài trợ.

Trước đó, ngày 13/11/2021, Quốc hội thông qua Nghị quyết số 38 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển tỉnh Thừa Thiên Huế, trong đó, có việc lập Quỹ bảo tồn di sản.