Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đã ký báo cáo số 655/BC-CP của Chính phủ về tình hình quản lý và sử dụng Quỹ Bảo hiểm y tế năm 2023, cho thấy công tác quản lý và sử dụng quỹ đã được nâng cao, quỹ được bảo toàn và có kết dư.

CHI KHÁM CHỮA BỆNH BẢO HIỂM Y TẾ VƯỢT TỔNG THU

Theo báo cáo của Chính phủ, tính đến ngày 31/12/2023, có khoảng 93,628 triệu người tham gia bảo hiểm y tế, tăng 2,8% so với năm 2022, đạt tỷ lệ bao phủ khoảng 93,35% dân số tham gia bảo hiểm y tế, tăng 0,15% so với chỉ tiêu của Nghị quyết số 68/2022/QH15 ngày 10/11/2022 của Quốc hội.

Về thu Quỹ Bảo hiểm y tế, trong năm 2023, số thu tiền đóng bảo hiểm y tế năm ước đạt 126.405,4 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách Nhà nước đóng, hỗ trợ đóng bảo hiểm y tế cho các đối tượng là 45.435,6 tỷ đồng, bằng 35,94 % tổng số thu tiền đóng bảo hiểm y tế.

Tính đến ngày 31/12/2023, số nợ đóng bảo hiểm y tế chậm đóng tính lãi bảo hiểm y tế là 777,8 tỷ đồng, tăng 77,8 tỷ đồng so với năm 2022, chiếm 0,615% tổng số phải thu bảo hiểm y tế.

Năm 2023, số đối tượng được ngân sách Nhà nước đóng, hỗ trợ mức đóng tăng 1.052.053 người so với năm 2022. Nguyên nhân là do Nghị định số 75/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định số 146/2018/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn biện pháp thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm y tế đã bổ sung ngân sách Nhà nước đóng, hỗ trợ mức đóng cho một số đối tượng.

Các trường hợp trên bao gồm người dân các xã an toàn khu, vùng an toàn khu cách mạng trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại địa bàn các xã khu vực II, khu vực III, thôn đặc biệt khó khăn thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2016 – 2020, mà các xã này không còn trong danh sách các xã khu vực II, khu vực III, thôn đặc biệt khó khăn thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và thiền núi giai đoạn 2021 - 2025 theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Về chi Quỹ Bảo hiểm y tế, tổng số chi trong năm 2023 khoảng 140.000 tỷ đồng. Trong đó, về chi khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, số ước chi năm 2023 dự kiến được quyết toán là 124.300 tỷ đồng (bao gồm chi khám bệnh, chữa bệnh theo quy định hiện hành và chi chăm sóc sức khỏe ban đầu).

Vượt tổng dự toán chi khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế đã giao cho Bảo hiểm xã hội các tỉnh, thành phố (bao gồm dự toán chi khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế được Thủ tướng Chính phủ giao 114.536 tỷ đồng và Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội bổ sung 3.666 tỷ đồng) khoảng 6.098 tỷ đồng.

Số chi khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế phát sinh trước năm 2023 được Hội đồng Quản lý bảo hiểm xã hội thông qua quyết toán vào năm 2023 là 10.953,8 tỷ đồng, gồm:

Chi khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế vượt dự toán do nguyên nhân khách quan tổng hợp tại quyết toán ngành năm 2022 là 2.405,3 tỷ đồng.

Chi khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế vượt dự toán do nguyên nhân khách quan tổng hợp tại quyết toán ngành năm 2021 là 245,5 tỷ đồng.

Chi phí vướng mắc về nghiệp vụ được thanh toán lại sau khi có ý kiến của Bộ Y tế, Thanh tra, chi phí vượt quỹ, vượt trần, vượt dự toán sau khi cơ sở khám bệnh, chữa bệnh cung cấp đủ hồ sơ trong thanh quyết toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế từ năm 2022 trở về trước là 1.204,1 tỷ đồng.

Chi phí vượt tổng mức thanh toán theo Nghị định 146/2018/NĐ-CP các năm 2019, 2020, 2022 được thanh toán theo Nghị định số 75/2023/NĐ-CP, với số tiền 7.098,9 tỷ đồng.

Ngoài số chi khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế, trong năm 2023, còn chi cho phí quản lý Quỹ Bảo hiểm y tế hơn 3.900 tỷ đồng; nộp ngân sách Nhà nước cấp trùng thẻ gần 1,4 tỷ đồng; chi để lại tại Bảo hiểm xã hội Bộ Quốc phòng, Công an nhân dân (do số thu lớn hơn số chi)...

KIẾN NGHỊ TĂNG CHI PHÍ CHO HOẠT ĐỘNG KHÁM CHỮA BỆNH

Quỹ Bảo hiểm y tế được thành lập và hoạt động theo quy định tại Luật Bảo hiểm y tế năm 2008, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế, Nghị định số 105/2014/NĐ- CP ngày 15/11/2014 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Luật Bảo hiểm y tế. Quỹ do Bảo hiểm xã hội Việt Nam trực tiếp quản lý, Bộ Y tế thực hiện chức năng quản lý Nhà nước đối với Quỹ.

Nguồn thu của Quỹ từ đóng bảo hiểm y tế theo tỷ lệ phần trăm (%) tính trên tiền lương, tiền công, tiền lương hưu, tiền trợ cấp, hoặc mức lương tối thiểu của khu vực hành chính; và các nguồn thu hợp pháp khác.

Theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế, mức đóng bảo hiểm y tế cho các đối tượng tối đa bằng 6% tiền lương tháng, hoặc mức lương cơ sở tùy từng đối tượng. Tuy nhiên, hiện nay Chính phủ đang quy định là 4,5%.

Theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, tính đến ngày 31/12/2023, cân đối Quỹ Bảo hiểm y tế dương 48.366 tỷ đồng, quỹ vẫn đảm bảo cân đối và có số kết dư.

Từ ngày 1/7/2023, mức lương cơ sở tăng từ 1,49 triệu đồng lên 1,8 triệu đồng; và từ ngày 1/7/2024, mức lương cơ sở tăng từ 1,8 triệu đồng lên 2,34 triệu đồng, dẫn đến số thu tiền đóng bảo hiểm y tế trong năm cũng tăng theo.

Để đảm bảo hiệu quả công tác quản lý và sử dụng Quỹ Bảo hiểm y tế, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Y tế phối hợp với Bộ Tài chính, Bảo hiểm xã hội Việt Nam, và các cơ quan liên quan nghiên cứu, tính toán cụ thể báo cáo thuyết phục về vấn đề mệnh giá bảo hiểm y tế để xử lý căn cơ, lâu dài trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, Chính phủ đã đề xuất điều chỉnh tăng số tiền đóng bảo hiểm y tế dành cho hoạt động khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế lên 91% (tăng 1%) và giảm 1% số tiền đóng dành cho quỹ dự phòng, chi phí quản lý Quỹ Bảo hiểm y tế (từ 5% xuống 4%) trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế.

Qua đó, tăng kinh phí dành cho khám bệnh, chữa bệnh khi thực hiện lộ trình tính đúng, tính đủ giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh.

Hiện Chính phủ đang hoàn thiện dự thảo Luật và các văn bản hướng dẫn, triển khai Luật để trình Quốc hội thông qua vào Kỳ họp thứ 8, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/1/2025.

Quỹ Bảo hiểm y tế được sử dụng để chi trả chi phí khám bệnh, chữa bệnh cho người tham gia bảo hiểm y tế, chi phí hoạt động quản lý quỹ, và những khoản chi phí hợp pháp khác liên quan đến bảo hiểm y tế.