11:49 08/10/2010

Bùn đỏ bắt đầu đe dọa sinh thái châu Âu

Vinh Nguyễn

Bất chấp nỗ lực của Hungary, dòng lũ bùn đỏ đã tiếp cận sông Danube, đe dọa hệ thống sinh thái của dòng sông này

Bùn đỏ là chất thải độc hại có thể làm phỏng da - Ảnh: Reuters.
Bùn đỏ là chất thải độc hại có thể làm phỏng da - Ảnh: Reuters.
Bất chấp nỗ lực của giới chức Hungary, dòng lũ bùn đỏ đã tiếp cận sông Danube, đe dọa hệ thống sinh thái của một trong hai con sông lớn nhất châu Âu.

Bùn đỏ đã lan đến sông Danube và sông Raab, một phụ lưu của sông Danube. “Tỷ lệ kiềm hiện nằm ở mức 8,96 - 9,07, cao hơn mức bình thường,”, một quan chức về nguồn nước của Hungary cho biết.

Theo hãng tin Reuters, ông Tibor Dobson - người phát ngôn của Cơ quan quản lý thảm họa Hungary (DMA) - xác nhận bùn đỏ đã chảy vào dòng chính sông Danube.

Trên sông Danube, hóa chất độc hại có thể chảy đến ít nhất sáu quốc gia dưới vùng hạ lưu là Croatia, Serbia, Bulgaria, Moldova, Ukraine và Romania. Một số nước đã bắt đầu kiểm tra chất lượng nước sông.

Bùn đỏ bắt đầu đe dọa sinh thái châu Âu - Ảnh 1
Cá chết hàng loạt trên sông Marcal - Ảnh: AP.

Hôm 7/10, khi tới thăm Kolontar, khu vực bị thiệt hại nặng nề bởi bùn đỏ, Thủ tướng Hungary, Viktor Orban, đã gọi đây là một "thảm họa sinh thái nghiêm trọng".

“Những gì tôi chứng kiến tại đây thật kinh khủng”, hãng tin BBC dẫn lời Thủ tướng Hungary. Kolontar là địa danh nằm gần nhất khu hồ chứa bùn đỏ của nhà máy Ajkai Timfoldgyar Zrt.

"Đây là bi kịch sinh thái đầu tiên, và có lẽ cũng là nghiêm trọng nhất từng xảy ra ở Hungary", ông nói. "Thế nên người dân đang tuyệt vọng, không còn chút tin cậy nào".

Báo chí Hungary cho biết, đến ngày 7/10, đã có bốn người chết, 123 người bị thương và còn năm người được coi là mất tích. Ba tỉnh của Hungary đã bị đặt trong tình trạng báo động môi trường, ba con sông bị đe doạ, bùn đỏ đã lan xuống sông Rába và đe doạ sông Duna.

Bùn đỏ bắt đầu đe dọa sinh thái châu Âu - Ảnh 2
Lũ bùn phủ đỏ hai bờ một con sông - Ảnh: Reuters.

Bùn đỏ là chất thải sau quá trình tinh chế nhôm từ quặng bauxite. Hiện các nhóm cứu trợ dùng acid và thạch cao để trung hòa bớt nồng độ kiềm.

Gần khu nhà máy người ta thả đất sét xuống sông Marcal là nhánh đổ vào Danube để mong trung hòa chất bùn.

Quặng nhôm, tức là bauxite được rửa ở nhiệt độ cao trong sút (NaOH) để đưa nhôm vào quá trình tinh chế, nhưng để lại chất thải bùn đỏ, là hợp chất đã thoát ra từ khu lưu trữ chất thải của Hungary.

Chất bùn này mang kiềm tính mạnh, tức là có thể gây phỏng khi tiếp xúc với da, đồng thời phá hoại phổi và hệ thống tuần hoàn nếu nuốt phải, có thể khiến người chết.

Bùn đỏ bắt đầu đe dọa sinh thái châu Âu - Ảnh 3
Nhân viên cứu hộ đang cố gắng ngăn chặn dòng bùn đỏ - Ảnh: AP.

Các nhân viên cứu hộ nói rất nhiều người bị bỏng và khó chịu ở mắt sau khi tiếp xúc với bùn.

Robert KIS, một người đàn ông bị thương tại thị trấn Devecser cho biết, ông đã bị bùn đỏ "đốt cháy tới tận xương", còn xe của vợ ông bị dòng nước lũ lật đổ và cuốn trôi xa.

Balazs Holczer, 35 tuổi, một người dân sống trong vùng bị ảnh hưởng cho biết: "Lúc xảy ra thảm họa, vợ và con tôi bị mắc kẹt ở trong nhà. Vợ tôi bị bỏng nghiêm trọng từ thắt lưng trở xuống. Họ vẫn còn đang ở trong bệnh viện ".

Bùn đỏ bắt đầu đe dọa sinh thái châu Âu - Ảnh 4
Bùn đỏ vẫn lênh láng khắp khu vực dân cư - Ảnh: Getty.

Giới chức Hungary nói sẽ phải mất hàng chục triệu dollar và ít nhất một năm mới có thể dọn dẹp những thiệt hại do vụ tràn bùn đỏ công nghiệp độc hại gây ra.

Chính phủ Hungary đã đình chỉ sản xuất của công ty Mal Zrt (chủ sở hữu nhà máy) và công ty buộc phải sửa chữa các hồ chứa bị hư hỏng cũng như các vấn đề khác về môi trường có liên quan.

Người phát ngôn của tổ chức Hòa bình Xanh là Herwit Schuster nói, đây là một trong số ba tai nạn môi trường nghiêm trọng nhất châu Âu trong vòng 20-30 năm qua, và di chứng có thể sẽ còn lâu dài.

"Nếu có các chất như thủy ngân và asen thì sẽ còn gây hại lâu dài cho hệ thống sông và nguồn nước ngầm," ông nói thêm.