Ngày 11/7, Bộ phận thường trực đặc biệt của Bộ Y tế hỗ trợ chống dịch Covid-19 đã có những trao đổi, “hiến kế” với ngành y tế tỉnh Bình Dương trong công tác tổ chức lấy mẫu xét nghiệm, truy vết ca bệnh.

DỊCH BỆNH ĐÃ XUẤT HIỆN Ở 45 CÔNG TY/XÍ NGHIỆP

Ông Nguyễn Hồng Chương, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Bình Dương cho biết, ngày 10/7/2021 tỉnh Bình Dương ghi nhận 179 ca mắc mới, trong đó 28 ca phát hiện tại cơ sở y tế, 69 ca phát hiện trong khu cách ly tập trung, 78 ca phát hiện trong khu phong tỏa, 4 ca phát hiện ngoài cộng đồng.

Đặc biệt, nhiều ca bệnh là người lao động, công nhân trong các công ty, khu công nghiệp. Cụ thể: Công ty Premier Global Việt Nam có 78 ca, công ty Wanek 2 có 28 ca…

Tính từ đợt dịch thứ 4, tỉnh Bình Dương ghi nhận 1.305 ca mắc Covid-19, 2 trường hợp tử vong. Dịch bệnh đã xuất hiện ở 45 công ty/xí nghiệp và hàng chục khu nhà trọ công nhân. Tích lũy từ đầu mùa dịch đến nay tỉnh Bình Dương đã thực hiện 57.255 mẫu xét nghiệm cho 130.003 lượt người.

Tỉnh Bình Dương đang có gần 600 đội lấy mẫu xét nghiệm, trong đó có 150 đội là cán bộ, sinh viên Đại học Y Hà Nội chi viện cho tỉnh. Với lượng nhân lực trên, năng lực lấy mẫu của tỉnh có thể đạt trên 100.000 dân/ ngày. Tỉnh đang xây dựng kế hoạch vận động thêm và tập huấn cho lực lượng đoàn viên thanh niên, năng lực lấy mẫu sẽ tăng lên nhiều hơn.

Về năng lực chạy mẫu xét nghiệm, tỉnh đang có 12 máy RT-PCR trong đó Trung tâm kiểm soát bệnh tật có 5 máy, còn lại ở các Trung tâm y tế huyện. Ngoài ra, tỉnh đang ký kết hợp tác với một đơn vị tư nhân, đơn vị này cam kết trả kết quả xét nghiệm trong vòng 20 giờ. Mỗi ngày, các đơn vị có thể chạy được 5.000 mẫu đơn, tương đương 50.000 mẫu gộp.

Hiện nay vật tư y tế cho việc lấy mẫu xét nghiệm đã sắp hết, Sở Y tế đang huy động hơn 200 tỷ để tích cực mua sắm vật tư thiết bị y tế để bảo cho chiến dịch lấy mẫu xét nghiệm trên diện rộng sắp tới.

Theo ông Chương, khó khăn lớn nhất hiện nay là công tác tổ chức lấy mẫu. Cụ thể, những ngày vừa qua, tỉnh gặp một số trục trặc do việc bố trí phương tiện, phân công chưa hợp lý, lập danh sách lấy mẫu còn một số lúng túng, tuy nhiên đến nay các khó khăn cơ bản đã khắc phục được. Công tác huy động người dân đến lấy mẫu đã được cải thiện hơn.

TRIỂN KHAI LẤY MẪU CẦN PHẢI CÓ CHIẾN LƯỢC 

Ông Dương Chí Nam, Phó Cục trưởng Cục Quản lý môi trường y tế nhận định, với số ca bệnh được phát hiện trên địa bàn tỉnh thông qua quá trình điều tra dịch tễ, đặc biệt nhiều ca bệnh là người lao động trong các khu công nghiệp được phát hiện mắc Covid-19 khi đến khám tại các cơ sở y tế, từ đó có thể nhận định rằng trong cộng đồng nhiều ổ dịch đang âm ỉ, nguy cơ bùng phát trên diện rộng.

Trước tình hình đó, năng lực RT-PCR của tỉnh chưa đến 5.000 mẫu đơn tương đương 50.000 mẫu gộp và 45.000 test nhanh là còn rất hạn chế. Tỉnh Bình Dương cần nhanh chóng nâng cao năng lực RT-PCR, đặc biệt là test nhanh. Mua sắm tối thiểu 500.000 test nhanh và thậm chí nhiều hơn để gối đầu cho những đợt lấy mẫu xét nghiệm sau.

Bên cạnh đó, chính quyền cấp xã phường cần tham gia tích cực hơn trong công tác tổ chức phân luồng, đảm bảo khoảng cách tại các điểm lấy mẫu, tránh ùn tắc trong quá trình lấy mẫu.

Đối với lấy mẫu trong cơ sở sản xuất, khu công nghiệp cần có kế hoạch cụ thể. Không bố trí lấy mẫu tập trung với quy mô nhiều công ty. Việc lấy mẫu bố trí tại từng công ty, từng phân xưởng để đảm bảo khoảng cách.

Góp ý về chiến lược xét nghiệm, GS.TS Lê Thị Quỳnh Mai, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương lưu ý, tỉnh Bình Dương cần nhanh chóng tầm soát được trong toàn cộng đồng để đánh giá rõ ràng về tình hình và nguy cơ lây nhiễm của toàn tỉnh và truy vết khoanh vùng sớm. Tuy nhiên công tác tổ chức và triển khai lấy mẫu cần phải có chiến lược.

Đối với phương pháp khẳng định RT-PCR, với năng lực hiện tại thì khả năng trả lời kết quả trong 24 giờ trong khi số lượng mẫu quá lớn sẽ khó có thể đảm bảo được. Do đó, tỉnh cần cân đối số lượng mẫu, mẫu lấy cần có tập trung, trọng điểm ở những khu vực nguy cơ cao.

Trong giai đoạn hiện nay, chiến lược phối hợp giữa test nhanh và PCR sẽ mang lại nhiều hiệu quả trong công tác truy vết. Theo đó, tỉnh cần ưu tiên thực hiện test nhanh, cho kết quả sớm, từ đó kịp thời nhận diện những mẫu có nguy cơ và khẳng định bằng PCR.

Dịch bệnh có thể kéo dài, trong khi đó tỉnh Bình Dương có quá nhiều cơ sở sản xuất, khu công nghiệp. Hiện tại tỉnh có 600 đội lấy mẫu, tuy nhiên về sau có thể thực hiện chiến lược mỗi công ty, cơ sở sản xuất, khu công nghiệp tự thực hiện test nhanh theo định kỳ.

Để làm được như vậy, ngành y tế cần có kế hoạch đến từng đơn vị, tập huấn cho những nhân sự được phân công nhiệm vụ. Nếu thực hiện được, chiến lược này sẽ đảm bảo truy vết nhanh, đủ độ tin cậy, hiệu quả và tiết kiệm.