Cảnh báo tình trạng lạm dụng "thuốc bổ"
Kết hợp với việc quảng cáo, tuyên truyền không chính xác về tác dụng nên trong thực tế đã tạo ra sự lạm dụng, gây nên những tai biến, thậm chí rất nghiêm trọng do thừa chất khoáng. Việc hiểu biết một số nguyên tắc cơ bản trong sử dụng một số loại vitamin cũng như các khoáng chất sẽ góp phần tăng cường việc sử dụng có hiệu quả và phòng ngừa được các tai biến đáng tiếc do lạm dụng thuốc.
Chị Minh Liên, tiểu thương buôn bán sạp vải ở chợ Bến Thành (TP.HCM), tâm sự rằng chị sống phụ thuộc thuốc bổ đã ba năm nay. Mỗi ngày chị Minh Liên đều đặn uống 3 viên thuốc: sáng - 1 viên thuốc bổ từ sụn cá mập được đặt mua từ bên Mỹ, trưa - 1 viên Ginseng chiết xuất từ nhân sâm và tối - 1 viên thuốc bổ dành cho tuổi mãn kinh.Còn anh Vũ Quốc Minh, nhân viên thiết kế phần mềm cho một công ty nước ngoài tại TP.HCM cho biết anh xem thuốc bổ là công cụ đắc lực để làm việc hiệu quả. "Mỗi ngày tôi uống 1 viên vitamin A để tăng thị lực vì thường xuyên làm việc với máy vi tính; 1 viên vitamin D tốt cho xương vì suốt ngày giam mình ở văn phòng; 1 viên vitamin B1 tốt cho thần kinh và 1 viên khoáng chất Omega - 3 để bảo vệ tim giúp vượt qua những giai đoạn căng thẳng trong công việc," anh Minh cho biết.
Chị Minh Liên, tiểu thương buôn bán sạp vải ở chợ Bến Thành (TP.HCM), tâm sự rằng chị sống phụ thuộc thuốc bổ đã ba năm nay. Mỗi ngày chị Minh Liên đều đặn uống 3 viên thuốc: sáng - 1 viên thuốc bổ từ sụn cá mập được đặt mua từ bên Mỹ, trưa - 1 viên Ginseng chiết xuất từ nhân sâm và tối - 1 viên thuốc bổ dành cho tuổi mãn kinh.Còn anh Vũ Quốc Minh, nhân viên thiết kế phần mềm cho một công ty nước ngoài tại TP.HCM cho biết anh xem thuốc bổ là công cụ đắc lực để làm việc hiệu quả. "Mỗi ngày tôi uống 1 viên vitamin A để tăng thị lực vì thường xuyên làm việc với máy vi tính; 1 viên vitamin D tốt cho xương vì suốt ngày giam mình ở văn phòng; 1 viên vitamin B1 tốt cho thần kinh và 1 viên khoáng chất Omega - 3 để bảo vệ tim giúp vượt qua những giai đoạn căng thẳng trong công việc," anh Minh cho biết.
Khi chúng tôi hỏi "Anh/chị có lo lắng gì khi sử dụng thuốc bổ kéo dài từ 1 - 3 năm hay không?", phần lớn những người này không tỏ vẻ lo lắng đến tác hại và đều có chung suy nghĩ "đã là thuốc bổ thì không thể gây hại được!". Mặt khác, hiện nay, nhiều người còn đang rỉ tai nhau các loại thuốc bổ "hàng xách tay" từ Mỹ hoặc châu Âu, có tác dụng ngăn ngừa nhiều chứng bệnh nguy hiểm, kéo dài tuổi thanh xuân, tăng cường sinh lực… Bổ thật hay không chưa biết, nhưng giá cả thì chắc chắn là "trên trời".Trò chuyện với chúng tôi về vấn đề này, Bác sĩ Trần Quốc Cường, Khoa Dinh dưỡng Lâm sàng Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM, cho biết: Điều quan trọng là bạn cần nhận biết cơ thể mình có thiếu vitamin và chất khoáng hay không.Chỉ khi đã chắc chắn rằng cơ thể mình đang thiếu vitamin và chất khoáng do các nguyên nhân nếu trên, bạn hãy đi tư vấn bác sỹ để có thể sử dụng thuốc bổ sung cho phù hợp. Còn với những người khỏe mạnh, không có rối loạn tiêu hóa và hấp thu, ăn với chế độ ăn bình thường thì không bao giờ phải dùng thêm vitamin cùng các khoáng chất dưới dạng thuốc. Nếu bạn thường xuyên uống vitamin, đặc biệt vitamin tan trong dầu (vitamin A, D) thì rất dễ gặp các rối loạn do thừa vitamin.
Chính vì vậy, khi cảm thấy có vấn đề về sức khỏe, biện pháp tốt nhất là cần đi khám và tư vấn về sức khỏe. Thầy thuốc sẽ thăm khám, làm các xét nghiệm bổ sung cần thiết để xác định tình trạng sức khỏe và có các chỉ dẫn cần thiết. Tuyệt đối không nên tự ý dùng vitamin và khoáng chất, đặc biệt các loại phối hợp, liều cao và dùng dài ngày.
Các vitamin và chất khoáng luôn có sẵn trong lương thực và thực phẩm (như gạo, rau quả, thịt, cá, sữa…), vì vậy, người bình thường không có các bệnh lý tiêu hóa, có chế độ ăn bình thường (không phải ăn kiêng), với các loại lương thực và thực phẩm đảm bảo chất lượng thì không bao giờ thiếu và không cần phải bổ sung.
Những người khỏe mạnh không nên lạm dụng thuốc bổ vì uống quá liều lượng trong một thời gian dài sẽ gây bệnh. Cụ thể, uống quá nhiều vitamin A sẽ gia tăng nguy cơ ung thư phổi, uống quá nhiều chất kẽm sẽ gây tổn thương hệ miễn dịch, uống quá nhiều ma-giê sẽ gây rối loạn thần kinh cơ, uống nhiều vitamin C, sắt sẽ gây đau bụng, tiêu chảy...