Các giao dịch chiều nay như thể một hiệu ứng tuyết lở lớn, đi từ chỗ lùi dần nhẹ nhàng thành rơi thẳng đứng. Không thể tìm ra nguyên nhân bên ngoài trực tiếp nào có thể lý giải các biến động này. Tâm lý chuyển biến quá nhanh, từ chỗ hào hứng nắm giữ với kỳ vọng cao chuyển thành cuống cuồng bán ra để bảo toàn lợi nhuận.

Trong khoảng 15 phút sau 14h của phiên chiều, toàn thị trường đột ngột sụt giảm không chỉ ở độ rộng mà cả ở mức giá. Tốc độ được đẩy lên cực cao với các lệnh bán MP khối lượng lớn. Rất nhiều cổ phiếu chỉ trong một vài giây đã nhảy tới 4-5 bước giá. Ngay cả các mã chứng khoán rất mạnh như SSI, HCM cũng bất thần khớp sàn hoặc gần sàn. Đây là hiệu ứng của lệnh MP quét toàn bộ khối lượng mua đối ứng tại thời điểm vào.

Chắc chắn rất nhiều lệnh mua giá thấp đã bị khớp cưỡng bức trong cơn lốc giao dịch quá nhanh này. Khả năng hủy lệnh hay lùi giá là rất thấp. Các giao dịch bán lô lớn giá thấp hoặc lệnh MP có tính chủ động cực cao, trong khi thao tác của người mua luôn chậm hơn vì không thể lường trước tình huống lại thay đổi nhanh như vậy.

Chi phối tâm lý quá cao trong các giao dịch bán nên rất khó để các cổ phiếu có được sự kháng cự rõ ràng nào. Độ rộng hai sàn đột nhiên thu hẹp hết mức phản ánh một trạng thái giảm giá gần như toàn bộ. Cùng với đó là các chỉ số rơi thẳng đứng. VN-Index lúc đỉnh điểm mất 2,67%, VN30-Index mất 2,78%, HNX-Index mất 3,99%, HNX30-Index mất 5,14%.

Một thị trường giao dịch bình thường kể cả với sự giảm giá mạnh của các cổ phiếu vốn hóa siêu lớn cũng không khiến điểm số mất đi như vậy. Đặc biệt là điều này diễn ra rất đột ngột. Nửa đầu phiên chiều nay và dĩ nhiên là cả phiên sáng, thị trường điều chỉnh bình thường với áp lực chốt lời mạnh. Nhà đầu tư đã chịu đựng được phiên sáng thì không có lý gì không chịu đựng được những phút giao dịch đầu phiên chiều.

Rõ ràng đã có sự thay đổi lớn trong mức độ chấp nhận rủi ro của nhà đầu tư cầm cổ chiều nay. Áp lực chốt lời đã mạnh dần lên hai phiên trước và đến hôm nay có thể là đỉnh điểm. Tới gần 3.000 tỷ đồng giá trị cổ phiếu đã được xả ra chỉ trong phiên chiều. Đây là lượng hàng quá lớn để có thể hấp thụ ở các mức giá tốt, chưa kể người bán sẵn sàng chấp nhận hạ giá để đảm bảo thanh khoản.

Có 15 cổ phiếu ở hai sàn hôm nay giao dịch trên 100 tỷ đồng giá trị khớp lệnh, khoảng 10 mã nữa giao dịch từ 80 tỷ đồng trở lên. Tổng giá trị khớp cả phiên 5.737,3 tỷ đồng. Nếu tính cả thỏa thuận, giá trị khoảng 6.509 tỷ đồng. 

Quy mô giao dịch rất lớn này có thể hiểu cả hai chiều, rằng tiền vào nhiều và tiền rút ra nhiều. Sau những phút sốc trước biến động quá nhanh, khoảng 14h15 trở đi, đã xuất hiện lực cầu bắt đáy vào vì thời điểm đó giá giảm sàn hàng loạt. Mặt khác, cũng không tìm thấy bất kỳ tin sốc nào xuất hiện nên người mua vào cho rằng đây chỉ là biến động đột biến.

Tuy nhiên với áp lực bán quá lớn, cầu bắt đáy đã không tạo được thay đổi nào đáng kể. VN-Index đóng cửa vẫn giảm 2,02%, HNX-Index giảm 3,68%. Chỉ một phiên giảm sốc, các chỉ số đã có nguy cơ tạo đỉnh.

Nhà đầu tư nước ngoài được ghi nhận là mua vào khá nhiều, nhưng thực tế cũng không có gì quá đặc biệt. Rổ VN30 được mua thêm khoảng 3,5 triệu cổ nữa, cũng chỉ chiếm hơn 6% khối lượng khớp của rổ chiều nay. 

Điều tích cực là khối ngoại đã không thực hiện xả lớn trong phiên này. Các giao dịch bán mạnh mang tính đơn lẻ, xuất hiện tại KDC, SSI, PET, DPM. Trong khi đó khối này mua vào trên diện rất rộng và những mã mua cực cao là PVD, VIC, HPG, HCM, VCB, DRC, CSM, PPC, VSH, HSG…

Tổng cộng hai sàn khớp lệnh, vốn ngoại vào ròng là 102 tỷ đồng. Riêng HSX nhận được 110,9 tỷ đồng, trong đó VN30 đạt 125,9 tỷ đồng. Như vậy cơ bản hôm nay khối ngoại đã mua vào mạnh.